Сабақ 10-11. Тақырып: Оқушылардың оқуын мотивациялау

Жоспары:

2. Мотивтерді топтап бөлу

3. Оқу мотивтерін зерттеу және қалыптастыру тәсілдері

4. Оқушылардың оқу-іс әрекетін белсендіру

5. Оқушылардың танымдық қызығушылықтарын қалыптастырудың жолдары, тәсілдері құралдары

6. Қажеттіліктер. Қызығушылықтар мен қажеттіліктердің байланысы

Мотивацияның келесі әдістері бар:

Экономикалық (жанама)

Қаржылық емес

Экономикалық (тікелей)

Экономикалық (жанама)

Бірінші кезекте қажеттіліктер – ол физиологиялық сипатта болады, яғни туылғаннан бері. Оған мысалға: тамаққа, суға, демалуға деген қажеттіліктерді айтуға болады.

Бірінші кезекте қажеттіліктер – ол физиологиялық сипатта болады, яғни туылғаннан бері. Оған мысалға: тамаққа, суға, демалуға деген қажеттіліктерді айтуға болады.

Екінші деңгейдегі қажеттіліктер психологиялық сипатта болады. Мысалы: жетістілікке деген қажеттілік, құрметке деген қажеттілік, билікке деген қажеттілік.

Бірінші кезекті қажеттілік адам генетикасына сіңген болса, екінші кезекті қажеттіліктер көбінесе тәжірибе негізінде қалыптасады.

Адамдардың жинаған тәжірибесі түрлі болғандықтан, екінші кезекті қажеттіліктер бірінші кезектіге қарағанда анағұрлым күрделі.

Сурет 1. Мотивацияның қарапайым моделі

Қажеттіліктерді қанағаттандыру нәтижесі:

1)қанағаттану;

2)жартылай қанағаттану;

3)қанағаттанудың болмауы.

Мотив

Қажеттілік

Іс әрекет

мақсат

Мотивация нені іздеуіне байланысты 2 негізгі түрге бөлуге болады.

Бірінші түр Адамның сыртқы ортадағы әрекетінен туылатын мотив. Бүл түрде мотивацияны жақсы білу ғана емес адамға бұл мотив қалай ықпал ететіне байланысты болады. Бұл мотивация сауда келісіне ұқсайды: « мен саған керегінді беремін, ал сен маған қалағанымды бересін».Егерде екі жақ келіспей қалса онда мотивациялау жүрмей қалады.

Екінші түр мотивациялық құрылымды қалыптастыру.Мотивацияның бұл түру тәрбиелік және оқулық жұмыстар арқылы жүзеге асады. Мотивацияның екінші түрін жүзеге асыру үшін көп жігелік және ақыл керек. Себебі мотивациялаудың екінші түрі біріншісіне қарағанда результаты жақсы болады.

Оқу мотивациясы нақты бір іс-әрекетке қосылған жеке мотивация түрі ретінде анықталады, бүл жағдайдағы іс-әрекет - оқу іс-әрекеті болып табылыды. Басқа іс-әрекет түрлері секілді оқу мотивациясы, іс-әрекет аумағына байланысты анықталады.

Біріншіден: оқу жүйесінің өзімен, оқу орнымен анықталады;

Екіншіден: оқу процесін ұйымдастырумен;

Төртіншіден: ұстаздың субьектілік ерекшелігі және де ең бірінші оның оқушыға, өз жұмысына деген қатынастар жүйесімен;

Бесіншіден: оқу пәндерінің ерекшеліктерімен.

Үшіншіден:оқушының субьектілік ерекшелігімен;

Қызығушылық - бір нәрсе туралы жағдайға қарай білуге құмарлық, дүниедегі заттар мен құбылыстарды танып-білуге бағытталған адамның жеке ерекшеліктерінің бір көрінісі. Адамның іс-әрекетіне, көзқарасы мен талғамына, мұрат-мүддесіне байланысты қызығушылықтары әр түрлі болады. Қызығушылық тұрақты қасиетке айналғанда ғана адам өз іс-әрекетінен жақсы нәтиже шығара алады.

Қызығушылық мазмұны мен бағытына қарай:

• материалдық,
• қоғамдық,
• саяси,
• кәсіптік,
• танымдық,
• эстетикалық болып сараланады.[1

Қажеттіліктер және мотивациялық мінез-құлық, тәртіп.

Қажеттіліктерді тікелей бақылау немесе өлшеу мүмкін емес. «Бес саусақ бірдей емес», ал адамдардың мінез-құлқы тіптен алуан түрлі. Осыған байланысты әр бір адамның қажеттілігі де әр түрлі және оларды қанағаттандыру де түрліше. Яғни тұрақты, ең жақсы дейтін әдіс мотивацияда жоқ.

Жұмыстардың өзара байланыстығы ақпараттың жеткіліксіздігі, технологияның жаңаруына байланнысты қызметкерлердің жиі ауысуы - осының барлығы мотивацияның күрделігін арттырады.

Сурет 3.- Абрахам Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясы

өзін-өзі

көрсету

Құрмет

әлеуметтік

қауіпсіздіқ және қорғаныс

физиологиялық

Назар аударып

тыңдағандарыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 109,37 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: