Сабақ №1,2 Сандар тізбегі

1)27¹⁷санының соңғы цифрын анықтайық

7-нің дәрежелеріне мән береміз, төрт цифр қайталанады. Дәреже көрсеткіші 17-ні 4-ке бөлеміз, сонда 2 қалдық қалады. Демек 7² =49 Жауабы:9
2)94¹⁸+76⁶+65⁶ қосындысы қандай санмен аяқталады. Шешуі: 94⁶ саны 6 цифрымен аяқталады, себебі 18:4=4(қалдық2); 76⁶саны 6 санымен аяқталады, себебі 6-ның дәрежелері тек 6-мен. 65⁶саны 5цифры, себебі 5тің дәрежелері тек 5-пен аяқталады. Олай болса әрбір дәреже қосылғыштың соңғы цифрларын қосайық, сонда 6+6+5=17 Жауабы:7
1- тапсырма

Сандар қандай цифрмен аяқталады

1. 
   2017²⁰¹⁷
   
2. 
   36⁶³
   
3. 
   2015²⁰¹⁵+2016²⁰¹⁶+2017²⁰¹⁷
   
4. 
   (81-5*4²)⁸⁹⁶
   
5. 
   88³¹
   
6. 
   456⁷⁸⁹
   
7. 
   654³²¹
   

Тақырыпқа байланысты мысалдар құрастырыңыз. Жауабын көрсетіңіз

• 
  Егер бір шама бірнеше есе артқанда (кемігенде), екінші шама сонша есе (кемитін) болса, онда мұндай шамалар тура пропорционал шамалар деп аталады.
  

1. 
   2,4кг май 600 теңге тұрады.1000 теңгеге қанша май келеді?
   

     2) 1000теңгеге қанша май келеді? 1000:250=4кг.

2. 
   Етік мәсіден 3,5 есе ққымбат тұрады.Ал екеуі 657 теңге тұрады. Әр қайсысы қанша тұрады?
   

етіктің бағасы 3,5 бөлік құрайды. Ал етік пен мәсінің бағасы 1+3,5=4,5 бөлік болады.

     2) 1 бөлікке қанша ақша келеді, яғни мәсі қанша тұрады? 657: 4,5=146 теңге мәсі.

     3) Етік 146·3,5=511 теңге.

3. 
   3кг алма мен 2кг өрік 96 теңге тұрады., Өріктің килограмы 2 теңгеге арзан.Алма  мен өріктің бағалары қандай?
   

                   2) Тек өрік алса, қанша ақша төлеу керек? 96-6=90 теңге.

                    3) Неше кг өрік алуға болады? 3+2=5кг.

                   4) 1кг алма қанша тұрады? 18+2=20 теңге.

1. 7 домбыра  мен 2 қобыз 1552 теңге тұрады.  Домбыра қобыздан 34 теңгеге қымбат. Қобыз қанша тұрады?

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________
2. Қобыз домбырадан 34 теңгеге арзан. 5домбыра 3 қобыздан 462 теңгеге қымбат болса, домбыра неше теңге тұрады?

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

4. 
   Арыстанның 13 асығы,Алматтың 19 асығы бар. Екеуінде асық бірдей болу үшін Алмат неше асығын беру керек?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

5. 
   Айгүлдің Құралайдан 10 дәптері артық. Айгүл Құралайға 4 дәптер берсе, кімнің дәптері және қаншаға көп болар еді?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

6. 
   Асқардың Нұрланнан 6 жаңғағы артық. Асқар Нұрланға 4 жаңғақ берсе, кімнің жаңғағы қаншаға көп болар еді?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

7. 
   Екі баланың 35 асығы бар.Біреуінің 3 асығы артық. Әр балада неше асықтан бар?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

8. 
   11.Екі ыдыста 36 литр бензин бар. Орта  ыдысқа 4 литр бензин қосса,екі ыдыстағы бензин бірдей болады.Әр ыдыста неше литрден бензин болады?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

9. 
   12.Екі ыдыста 56 литр бензин бар. Бір ыдыстан екінші ыдысқа 7 лтрден бензин ауыстырса, 2 ыдыстағы бензин тең болады. Әр ыдыста қанша литр бензин болады?
   

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

10. 
    13.Екі жәшікте 42кг қант бар. Қант көп салынған жәшіктен 3кг алып аз қантқа қосса, бір жәшіктегі қант екіншісіндегіден 2 есе көп болады. Әр жәшікте неше кг қант болды?
    

______________________________________________________________________

______________________________________________________________________

11. 
    Май көп салынған жәшіктен аз салынған жәшікке 4 кг ауыстырса,екі жәшіктегі май салмағы бірдей болады. Алғашқыда аз салынған жәшікте 15 кг май болса, екі жәшікте қанша май бар?
    

______________________________________________________________________

1. 
   Тік төртбұрыштың ұзындығы 15 дм, ауданы 90дм². Оның ені ұзындығының неше проценті? 
   

2. 
   Атай жинақ кассасына жылына 10%-тік өсіммен  мың теңге ақша салды. Атайдың ақшасы 1 жылдан соң қанша теңге болады? 
   
   
   

3. 
   Алманың бағасы қаңтар айының барысында 30%-ке, ал ақпан айының барысында 20%-ке көтерілді. Осы екі айдың ішінде баға қанша процентке көтерілді? 
   
4. 
   Фотоаппараттың бағасы бір айдың ішінде бірінші 18%-ке, одан кейін 20%-ке төмендеді, соңында 1640 теңге болды. Фотоаппараттың бастапқы бағасын табыңыз: 
   

5. 
   Жұмысшы еңбек ақысын орындағын нормасы бойынша алады. Айдың аяғында нормасын 20%-ке асырса орындағаны үшін 8400 теңге алды. Оған осы айда қосымша есептелген ақшасын табыңыз.
   

6. 
   Банк өзінің салымшыларына салымның жылдық өсуін 4%-ке арттырмақ. Егер адам банкке 1200 теңге салса, онда бір жылдан кейін алатын ақшасын табыңыз. 
   

7. 
   Тік төртбұрыштың ені оның ұзындығының 75%-ін құрайды. Осы тік төртбұрыштың ауданы 48м² болса, оның периметрін табыңыз.