Сабақ №15 Сабақтың тақырыбы: С. Сараи. «Түркіше Гүлстан»

Қолданылатын әдебиеттер: 1.А.Қыраубаева. Ғасырлар мұраты. Алматы. «Мектеп» 1988 ж.

2. Ежелгі дәуірдегі қазақ әдебиеті. Алматы «Ана тілі» 1991ж.

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі

1. 
   Үй тапсырмасын сұрау: Үй тапсырмасын қорытындылау.
   

2. Қай ғасырдаөмір сүрген?( – 13 ғ-дың аяғы мен 14 ғ-дың басында өмір сүрген жазушы, ойшыл).

2. 
   Рабғузидің «Қисас –ул- әнбиа»атты еңбегі қашан жазылған?(1310 жылы жазылған)
   
3. 
   Ол еңбегіне жайында жазылған?. (Ежелгі шығыс ертегі-аңыздары, мифтік сюжеттері, әңгіме-хикаялары, өлеңдер жинағы топтастырылған).
   
4. 
   Алтын Орда дәуіріндегі (ХІІІ-ХҮ ғғ) туындыларға қандай шығармаларды жатқызамыз?("Кодекс Куманикус" сияқты авторы беймәлім ескерткіштерді, сондай-ақ Хорезмидің "Мұхаббат-наме", Құтбтың "Хұсрау-Шырын", Сәйф Сарайдың "Гүлистан би-т-түрки", Дүрбектің "Жүсіп-Зылиха", Рабғузидің "Қиссас-ул әнбия" атты шығармалары жатады).
   
5. 
   Рабғузи қай қаланың қазысы болған? (Оғыз Рабат деген қаланың қазысы ).
   
6. 
   Шығармасын кімге тарту еткен? (сол қаланың әкімі Насретдин Тоқбоға бектің өтініші бойынша жазып, кітапты әлгі әкімге сыйға тартқан екен).
   
7. 
   «Қисса-сүл әнбийя» бізге қалай жеткен?( тасқа басылған күйінде бізге жеткен)
   
8. 
   Алғашқы нұсқасы қашан жарыққа шыққан? (алғашқы нұсқасы - 1914 жылы Қазан баспасынан жарыққа шыққан)
   
9. 
   Кейінірек бұл кітап қай қалада тараған? (Ташкент қаласында)
   
10. 
    «Қисса-сүл әнбийяның» Қазан баспасынан жарық көрген нұсқасына қанша қиссалар мен хикаялар енген? ( 79-дай қиссалар мен хикаялар)
    

12. 
    . Шығарма нешебеттен тұрады? (479 беттік)
    

1. Жер, көк, адамзат, хаюанат, жын-шайтан, періштелер, Адам-ата, от, топырақ жайлы түсініктер, мақала, әңгімелер;

2. Әулие-әнбилер, пайғамбарлар, солардың өмірбаяндары, іс-әрекеттері туралы қиссалар, ертектер, аңыздар;

3. Шежіре- яғни мұсылман жыл есебінің, һыжраның алғашқы он жылы ішінде болған тарихи оқиғалар, күнтізбе-жыл, ай, күн аттары, назым өлеңдер.)

2. Сәйф Сараидың «Түрікше Гүлстан» кітабындағы ғибратты әңгімелерді оқу, талдау.

1-әңгіме бойынша оқушыларға қойылатын сұрақтар:

-Кемедегі құлды суға тастағаннан кейін ол неге жылауын тоқтатты?

- Бейнет көрмеген адам рақаттың қадірін неге білмейді?

2- әңгіме бойынша: -Ұзын бойлы ақымақтан, қысқа бойлы ақылды артық дегеннің мәнісі неде?

3- әңгіме бойынша: - Нарушанның: «Әуелде зұлымдық аз еді, кейін әркім аз- аздап қосқанда көбейіп кетті «деген сөзі қазіргі өмірге сай келе ме?

4- әңгіме бойынша:-Ақымақ адам шынымен жөнделмей ме?

5- әңгіме бойынша:- Қайтыс болған адамға асыл заттардың қажеті болма?

–Жаннат дегенді қалай түсінесіңдер?

6- әңгіме бойынша:- Әдепсіздің іс қылығынан әдептілікті үйренуге болма?

• 
  Әдепсіздікке адамның қандай қылықтарын жатқызамыз?
  
• 
  Әдептілік жайында қандаймақал-мәтелдер білесіңдер?
  
• 
  Әдептілік, әдепсіздік жайында шариғатта, ислам дінінде не айтылған?
  

• 
  Ақылды болу тәрбиеге байланысты ма, әлде адамның сана сезіміне байланысты ма?
  

• 
  Дәулеттіге кімдерді жатқызасыңдар?
  
• 
  Дәулетсіз деген не?
  

2.Шын өмірде шығармада келтірілгендей жағдайлар кездесе ме?