III Жаңа сабақ
Ағымдағы есеп мәліметтерін қорытындылау
Материалдардың талдау есебі ақшалай және заттай өлшегіштермен жүргізіледі.Материалдар шотының талдау шоттарының сызбаларында саны, бағасы және сомасы үшін жеке арнайы бағалар берілген. Жазбалар сызбасында қысқартулар: айналым "айн" әріптерімен, ал қалдықтар "Бқ" және "Сқ" әріптерімен берілген.
Жоғарыда қарастырылған мысалдардан көргеніміздей, талдау есебінде көрсетілген әрбір әрекет қатар түрде және бір мезгілде жинақталады. Шоттары бойынша - жалпы сомамен, ал талдау шоттары бойынша - жеке сомалармен жазылады.
Осыған орай талдау және оларды біріктіруші жинақтау шоттарының арасында төмендегідей көрсетілетін белгілі бір өзара байланыстылық бар екендігін айтамыз:
1. Жинақтау және олармен біріктірілетін талдау шоттарында әрбір әрекетті жазу олардың бір ғана жағында (дебетте немесе кредитте) жүргізіледі;
2. Жинақтау шотына әрекет жалпы сомасымен, ал талдау шоттарына жиынтығы жалпы соманы беретін жеке шоттармен жазылады;
3. Жинақтау шоты дебетінің айналымы оның талдау шоттарының дебеттік айналымдарының жалпы сомасына тең болады. Дәл осылайша талдау шоттарының дебетінің айналымдары оның жинақтау шотының дебеттік айналымының жалпы сомасына тең болады.
4. Жинақтау шотының қалдығы оның талдау шоттарының барлық жалпы қалдықтарына тең болады.
Осыдан мынадай ереже шығады: Талдау шоттарына әрекеттерді жазуды былай жүргізу керек:
1) оларды біріктіретін жинақтаушы шоттардың қай жағына (дебетке жөне кредитке) жазылса, талдау шоттардың сол жағына жазылады;
2) әрбір талдау шотына жеке сома, қорытынды сомасы жинақтау шотына жазылады.
Мәліметті оқушыларға оқыту
Сөздік жұмысын жасату/Мәтіндегі қарамен жазылған сөздерді аудару/
Мәтінді орыс тіліне аударту.
Мәліметті дәптерлеріне жаздырту
Грамматикалық тақырып:
Сөздерді жекеше,көпше жіктеу
Қызметкер,делдал,тұтынушы, іскер
Мәтіндегі қарамен жазылған сөздермен сөйлемдер құрастыру.
|