XVIII ғасырда қазақтың қандай батырларын білесіздер? Баян кім? Баян Қасаболатұлы (шамамен 1710/15-1757) жылдар аралығында өмір сүрген. Батырлығымен, тапқырлығымен, найзагерлігімен, ержүректілгімен көзге түскен Абылай ханның ерекше құрметіне бөленген батыр. Ол ағасы Сары батырмен бірге уақ-керей руларының жасақтарын бастап, қалмақтарға қарсы соғысқан. Қазіргі таңда Баян батырдың туыстары, олардан тараған ұрпақ қазір Солтүстік Қазақстандағы Булаев ауданында тұрып жатыр. Жазушы Хамза Абдулиннің айтуына қарағанда Абыл, Жарбол, Аралағаш атты үш үлкен ауылдың үшеуі де таза Баян батырдың ұрпақтарынан тұрады.
Оқиға желісі Қазақ-қалмақ жаугершілік заманында хан Абылай күндердің күнінде қалмаққа жауға шаппақшы болып, батырларының барлығын ордаға жинайды. Жиналған өңшең нояндардың ішінде Баян батыр болмайды. Абылай Баянсыз жауға шықпайтынын мәлімдейді.
Қазақ халқымен жауласқан қалың қалмақтан Баян сұлу аруды өзімен әкеледі. Арудың сұлулығына тең келер ешбір сұлулық болмайды. Жұрт осындай сұлуды еліне әкелген Баянға таңданады. Батырдың сұлулық отына түсіп қалмауы, сабырлық танытуы-оның бойындағы ерекше қайсарлық, батырлықтың белгісі. Жат елден келген қалмақ қызы өз елін жанынан шығарған емес. Қалмақ қызының Ноянға көз тастауынан, он бес жасар баланың жүрегінде ұшқын туады. Сол ұшқын жүректе отқа айналып, батыр інісі Ноян аласұрады. Сезімге берілген екі жас айрылмаймыз деп серт береді. Қыз Ноянға сені сүйем, бірақ саған қосылу үшін жылап-зарлап қалған ата-анамның батасын алу керекпін дейді.