Сабақ жоспарларының үлгілері (мұғалім іс-тәжірибесінен) Құрастырған: Айтжанова Шаһизада Ахашқызы

(мұғалім іс-тәжірибесінен)

Ұсынылып отырған жинақта химия және биология пәні мұғалімінің шығармашылығы мен оқу-танымдық шеберлігінің нәтижесіндегі сабақ жоспарларының үлгілері келтірілген. Мұғалімнің шығармашылық ізденістерінен туындаған іс-тәжірибелік еңбегінен шәкірттерінің білім алуына жол салған жаңа технологиялық әдіс-тәсілдерді көруге болады.

Бұл жинақты химия және биология пәндерінің мұғалімдері көмекші құрал ретінде пайдалануға болады.

Биология
8 - сынып

Сабақтың тақырыбы: Сүйектің құрылысы, құрамы, өсуі, байланысы. Буындар

Сабақтың мақсаты: Оқушыларды сүйектің құрылысы мен құрамындағы органикалық және бейорганикалық заттармен, сүйектердің байланыс түрлерімен және буынның атқаратын қызметімеи таныстыру.

Тәрбиелігі: Оқушыларды ұқыптылыққа, жинақтылыққа, жауапкершілікке, адамгершілікке, салт-дәстүрлерімізді қадірлеуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Сүйектің құрылысы (бүктеме), адам қаңқасы (плакат), сұрақтар, тест, сәйкестендіру тесті, бас сүйек, қол сүйектері, жамбас белдеуі сүйектері (муляж).

Сабақтың түрі: Аралас сабақ 

I. Ұйымдастыру кезеңі

1. 
   Оқушылардың сабаққа қатысуы;
   
2. 
   Оқушыларды топқа бөлу;
   

А) Үш топқа арналған сұрақтар. 

1. 
   Дыбыс сүйектері құлақтың қай бөлігінде орналасқан? (ортаңғы)
   
2. 
   Бас сүйек қаңқасына жатады: (ми сауыты, бет бөлімдері)
   
3. 
   Ми сауыты бөлімі қандай сүйектермен байланысқан? (маңдай, төбе, самай, шүйде)
   
4. 
   Жаңа туған нәрестенің маңдай бөлімі қалай аталады? (еңбек)
   
5. 
   Кеуде қуысын құрайтын сүйектер: (12 арқа омыртқа, 12 жұп қабырға, төс сүйегі)
   
6. 
   Омыртқа саны: (33-34) 
   

1. 
   Көз алмасы қандай қабықшалардан тұрады? (сыртқы, ортаңғы, ішкі)
   
2. 
   Дыбыс сүйектері қалай аталады? (төс, балғашық, үзеңгі)
   
3. 
   Сүйек қанша жаста қатая бастайды? (екі)
   
4. 
   Қолбасы сүйектерін ата. (білезік, алақан, саусақ сүйектері)
   
5. 
   Білезікте қанша сүйек бар? (8)
   
6. 
   Қысқа сүйектерге жатады: (омыртқа, алақан, табан, саусақ)
   
7. 
   Омыртқаның құрылысы: (денесі, доғасы, қабаттары, өзегі) 
   

2. 
   Рефлекс дегеніміз не?
   
3. 
   Қалдық ретінде тұтасып кеткен омыртқа: (құйымшақ)
   
4. 
   Жалпақ сүйектер: (жауырын, бас сүйектері, қабырға, төс, жамбас сүйектері)
   
5. 
   Аяқ сүйектері: (ортан жілік, асықты жілік, шыбық сүйек, толарсақ, табан, башпай сүйектері)
   
6. 
   Аяқ бұлшықеттерінің әлсіз даму әрекетінен, табан сүйектерінің жерге толық тиіп тұруы қалай аталады? (жалпақ табандылық).
   

1. 
   Бас сүйек қаңқасы
   
2. 
   Қол сүйектері
   
3. 
   Аяқ сүйектері
   

2. Ми бөлімдеріне жатпайды:

6. 
   Адам қаңқасында қанша сүйек бар? 
   

6. 
   Қанша сегізкөз омыртқасы бар?
   

1. 
   Сүйектің құрылысы.
   
2. 
   Сүйек тығыз және борпылдақ дәнекер ұлпалардан түзіледі. Сыртында болатын сүйек қабы арқылы сүйек жуандап өседі, екі шетіндегі шеміршекті қабатындағы жасушаның бөлінуінен сүйек ұзарып өседі.
   

1. 
   Қозғалмайтын байланысқа - ми сауыты, сегізкөз сүйектері жатады.
   
2. 
   Жартылай қозғалмалы - шеміршектер арқылы омыртқалар жатады.
   

Тығыз ұлпа Борпылдақ ұлпа

Сүйек қабы Шеміршекті қабаты

Жуандап өсуі Ұзарып өсуі

2) Сүйектің құрамы

Су оссейн минералды заттар май

серпімді иілгіштік морт сынғыштық
3) Сүйектердің байланысы

қозғалмалы жартылай қозғалмалы қозғалмайтын

20-25, 50%, 12,5%, 21,8%, 15,7%, 230.

1. 
   «Сөз сүйектен өтеді», «бес саусақ бірдей емес», «сүйек жаңғырту» деген сөздердің мағынасын қалай түсіндіресіңдер?
   
2. 
   Тақырыпқа байланысты қазақ халқының қандай мақал-мәтелдерін білесіңдер?
   

Сабақтын міндеті: Жүрек-қан тамырлары ауруларынын өмірге қауыпты екендігін түсіндіру.

2. Тәрбиелілігі: Оқушылардың қауыпсіздік техникасын және өзін-өзі бақылаудағдысын қалыптастыру. Өзінің денсаулылығын сақтауда жинақылыққа, зейінділікке үйрету. Санитарлық-гигиеналық дағдарысын тәрбиелеу. Салауатты өмір сүруге үйрету. Денесін жетілдіруге үрету.

3.Дамытушылығы: Оқушылардың оилау қабілетін синтездеу, қортындылау, нақтылау, дәлелдеу қасиетін дамыту. Жүйке жүйесінін қызметін үйрету.

Құрал-жабдықтар: «Ішкі ағза орталығы» «қан айналу шеңбері» «қан айналым жүрек жұмысы», Лимфа айналымы. Жүрек, Торс, GLX. экг, танометр электронды оқулық, электронды корсетілім.

Сабақ типі: аралас сипатта.
Әдістемелік шешім: Әнгімелесу арқылы сұқпат, практикалық жұмыс, көрнекіліктер көрсету, сұхбат дәріс арқылы. Өткенді қайталай отырып, тамыр зақымдағанда қан кеткенде қандай көмек көрсету керек?

Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезені.

1. ҚР-да адам ағзасын емдеуде халықтын дәрігерді өз і тандау жасауына мүмкіндік берді. Ендеше бүгін сол тандауды жасаймыз.
Жүректі – кардиолог,
Қанды – гематолог,
Жүйке жуйесін – невропотолог,
Қан қысымын – терапевт,
Ішкі секреция қызметін – эндокринолог.
Аурудын алдын алуды – валеолог зерттейді.
Ендеше осы дәрігерлердің ролін оқушыларға береміз.

2. Ол үшін ағзаны мұқият зертеп, құрлысын танып ақауын біліп, аурудын алдын алып, алғашқы көмек көрсете білуіміз керек

3. Шартпен танысайық:
1. Әр дәрігер сынақ (аттестация) тан өту к.к
2. Әр қайсымызда тест бағалау парағына 1- ондыққа тест. 2,3 ондыққа әр жауап берген сайын 1 таяқша қойып отыру керек.

4. Электронды оқу бойынша: Интерактивті тақтамен жұмыс жүргізу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтың жоспары

Сабақ барысы.

1 - бағана ----------------------------------------------------------------------------------------------2 -бағана

ІІІ. Негізгі кезең

1. Балалар біз сендермен күнделікті тіршілікте микроорганизмдерді пайдаланамыз. Солай емес пе?

Ә) Кітаппен жұмыс (топпен 3 сұраққа жауап іздеу, хабарлау)

Кесте толтыру

Сабақтың жүру барысы:

1. Сәйкестікті көрсет

Дұрыс жауабы:

ІІІ. Жаңа сабақ

ІҮ. Жаңа сабақты бекіту сұрақтары

ҮІ. Үй тапсырмасы. 209 – беттегі сынақ сұрақтарын орындау.

2. 
   Тәрбие беру: Осы тәсілдердің бір-бірінен ұқсастығы мен айырмашылығын, оның ішіндегі ең тиімдісін ажырата білуге дағдыландыру.
   

суретпен жұмыс, терминдік сөздермен жұмыс,

тестік тапсырмалар

Көрнекіліктер: Плакат, оқулық , тақта, сызбалар, слайд,

компьютер, үлестірмелі қағаз, тест

1. Ай- күнді, тақырыпты жазу.

1. Селекция деген үғым нені білдіреді?

2. Қолдан сүрыптауға сипаттама беріңіз.

3. Табиғи сұрыпталуға сипаттама беріңіз.

4. Биотехнология деген үғым нені білдіреді?

5. Гендік инженерия деген үғым нені білдіреді?

6. Сұрыптаудың қандай әдісі бар?

(тозаң қоспасымен тозаңдандыру,үйлестіру,алдын ала өсімді жақындасу, тәрбиелеу-ментор әдістері)

Ойын шарты: тақтаға дайын сегіз сөз ілінеді. Мүғалімнің қойған сұрақтарына оқушылар кестедегі жауапты қоюлары қажет.

2. Туыс емес дараларды будандастыру. 2

3. 1914 жылы Американдық генетик К. Шелл енгізген ұғым. 4

4. Тиімсіз көріністер. 9

5. Ұрпақ алуға болатын жеке дараларды бөліп алу. 8

6. Жақын туыстық қатынасы бар өсімдіктерді будандастыру. 3

7. Өнер, шеберлік, ғылым деген мағынаны білдіретін ұғым. 1

8. Хромосома санының гаплоидты жиынтыққа еселеніп ар-туы. 5

1. 
   Әр түрлі тұқым қуалаушылығ бар ағзаларда шағылыстыру... (будандастыру)
   
2. 
   Зең саңырауқұлақтары антибиотиктер, оның ішінде... алуға пайдаланылады. (пенциллин)
   
3. 
   Қазақстанның академигі ... үй қолтұқымын сұрыптады. (Мұхамедғалиев)
   
4. 
   Бальмонттың жетекшілігімен 1934-1946 жылдары қазақтың ... шығарылды. (биязы жүнді қойы).