Аралас сандарды қосудың және азайтудың ережелерін қолданады;
Натурал санға аралас санды қосуды біледі;
Натурал саннан аралас санды азайтуды біледі.
Тілдік мақсаттар
Оқушылар: Аралас сандарды қосып, азайту үшін бөлшек бөліктерінің ең кіші ортақ бөлімге келтіру керектігін түсінеді.Аралас сандардың бөлшек бөліктерінің ең кіші ортақ бөлімін табуды біледі ,ауызша және жазбаша сипаттай алады, сөздік құрамы артады. Өз ойын еркін білдіре алады, анықтамаларды ешбір қиындықсыз айтады.
Пәнге қатысты лексика мен терминалогия
Бөлшек, бөлшектің алымы, бөлшектің бөлімі, бөлшек сызығы, аралас сан,бүтін бөлігі,бұрыс бөлшек, дұрыс бөлшек, бөлшектің бүтін бөлігі.
Құндылықтарға баулу
Топтарға біріктіре отырып бір-бірімен ой бөлісуге , бір-бірінің пікіріне құрметпен қарауға, бір-бірін тыңдай білуге, сыныпта ауызбіршіліктің қалыптасуына жағдай жасау.
Пәнаралық байланыс
Қазақ тілі,
АКТ қолдану дағдылары
Жаңа тақырыпқа қатысты материалдарды слайд арқылы көрсетіп, интербелсенді тақтаны пайдалана отырып есептер шығарту
www//smk.edu.kz
Алдыңғы білім
Жай бөлшектерді ең кіші ортақ бөлімге келтіру . Жай бөлшектерді қысқарту. Дұрыс және бұрыс бөлшектер. Аралас сан. Жай бөлшектерді қосу және азайту.
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
Ресурстар
Сабақтың басы
Ұйымдастыру
3 мин
Қайталау
5 мин
Жаңа сабақты түсіндіру
17 мин
I.Ұйымдастыру бөлімі
-оқушылармен сәлемдесу;
-сабаққа қатысын анықтау;
-оқушыларды сабақтың тақырыбымен, мақсатымен таныстыру;
-Топқа бөлу;
Ширату жаттығуы
"Баланс дөңгелегі" әдісі арқылы оқушылардың игерген білімдерінің деңгейін анықтау, жаға тақырыпты алдыңғы біліммен байланыстыру:
І топ. Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу.
№1. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу үшін:
1) олардың бүтін бөліктерінің қосындысын, бөлшек бөліктерінің қосындысын табу керек;
2) бүтін бөліктерінің қосындысы мен бөлшек бөліктерінің қосындысын аралас сан түрінде жазу керек. Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту.
№2. Мысал.
Бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту үшін:
1) олардың бүтін бөліктерінің айырмасын, бөлшек бөліктерінің айырмасын табу керек;
2) бүтін бөліктерінің айырмасы мен бөлшек бөліктерінің айырмасының қосындысын аралас сан түрінде жазу керек.
Ескерту! Егер, азайғыш аралас санның бөлшек бөлігі, азайтқыш аралас санның бөлшек бөлігінен кіші болса, онда: Азайғыштың бүтін бөлігінен 1 бүтінді алып, оны бөлшек түрінде жазу керек.
МЫСАЛЫ: азайғыш болса, онда жазу керек. 1 бүтіннің бөлшек түріндегі жазылуына аралас санның (азайғыштың) бөлшек бөлігін қосып, оны бұрыс бөлшек түрінде жазу керек:
Азайғыш аралас санды бөлшек бөлігі бұрыс бөлшек болатын аралас сан түрінде жазу керек:
. Демек, .
№3. Мысал.
ІІ топ. Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды қосу.
№1. Мысал.
НЕМЕСЕ:
Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды қосу үшін:
1) аралас сандардың бөлшек бөлімдерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;
2) бөлімдері бірдей аралас сандарды қосу керек.
Бөлімдері әртүрлі аралас сандарды азайту.
Бөлімдері әр түрлі аралас сандарды азайту үшін:
1) аралас сандардың бөлшек бөлімдерін ең кіші ортақ бөлімге келтіру керек;
2) бөлімдері бірдей аралас сандарды азайту керек.
№2. Мысал.
НЕМЕСЕ:
№3. Мысал.
.
ІІІ топ. Натурал сан мен аралас санды қосу.
№1. Мысал.
Натурал сан мен аралас санды қосқанда, натурал сан оның бүтін бөлігіне қосылып, қосындыға бөлшек бөлік тіркеліп жазылады.
Натурал саннан аралас санды азайту.
Натурал саннан аралас санды азайту үшін, натурал санды аралас сан түрінде жазу керек.
№2. Мысал.
НЕМЕСЕ:
ІV топ. Бөлшекке аралас санды қосу.
Жай бөлшекке аралас санды қосу үшін: Оларды ортақ бөлімге келтіру керек;