Сабақ жүргізген мұғалімнің аты-жөні Утегенова Айнур Туреахметқызы Сабақтың тақырыбы Масштаб

В) Картадағы арақашықтық пен жер бетіндегі арақашықтықтың арасындағы байланысын ажырата отырып, есептер шығарады;

С) Өмірмен байланыстыра отырып масштаб өзгерісін анықтап, қалай өзгеретіні туралы ой тұжырымдайды.

Оқытудағы жаңа тәсілдер: постер құру, топтық жұмыс, зерттеушілік әңгіме.

АКТ мүмкіндігін пайдаланып, зейінділікті дамытатын тренинг;

Сыни тұрғыдан ойлану: «Бірге ойламыз, сөйлейміз, есептейміз», «жұппен талқылау және қалғандарымен бөлісу».

Оқыту формасы: жеке, жұптық, топтық, жаппай.

«Атамұра» баспасы,2015. Дидактикалық материалдар.

АКТ, проектор, топтарға арналған тапсырма парақтары, үлестірме тапсырмалар, Қазақстанның географиялық картасы, түрлі түсті қарындаш, сызғыш.

Салем достым! (амандасады)

Сен қалайсың? (иықтарынан қағады)

Қайда болдың? (құлақтарынан тартады)

Мен сені сағындым! (қолдарын жүректеріне қояды)

Сен келдің (қолдарын жаяды)

Жақсы болды (құшақтайды)

Оқушылар бір-біріне тілек айтады.

1) Масштаб деген не?

2) Егер дененің нақты өлшемі сызбада 100 есеге кемісе, сызбаның масштабы неге тең?

3) Мына масштабтардың қайсысында сызбадағы өлшем нақты өлшемнен үлкен, қайсысы кіші?

а) 1:20 ә) 100:1 б)1:20000 в) 75:1

4. Масштабы: а) 1:100000 ә) 1:50000 б) 1:25000

Картада жер бетіндегі 1 км қашықтық неше см кесіндемен кескінделеді?

Оқушылар өз ойларын ұсына отырып, анықтамаларды талдайды, түсіндіреді немесе өзгелердің жауаптарын дәйектейді. Бір-бірлерінің жауаптарын тыңдай отырып, толықтырады.

Әр оқушыға үлестірме парақтар беріліп, оқушылар осыған сәйкес тапсырмаларды орындайды және әркім өз жауаптарымен алмасып бір-бірін тексереді.

2. Неліктен 1: 100000 масштабты картадағы 1 см кесіндіге жер бетінің 1 км – і сәйкес келеді?

3. 210 километрге тең болатын екі қаланың арақашықтығы 10 сантиметрмен берілген. Картаның масштабы қандай?

Әр оқушы өзіне берілген тақырыпты игеруге арналған тапсырмаға ұқсас тапсырмаларын орындайды. Жұпта талдайды, дұрыс не бұрыс екендігін айтады.

Салыстырыңдар:

а) 1: 50 масштабы

ә) 50 : 1 масштабы

а) сызбадағы өлшем нақты өлшемнен кіші

ә) сызбадағы өлшем нақты өлшемнен үлкен

Оларға масштабы 1: 2 500 000 болатын Қазақстанның географиялық картасынан

арасындағы арақашықтықты сызғышпен өлшей отыра, жер бетіндегі арақашықтығын табу.

Тақырыпқа түсіненнен кейін оқушылар тағы да өздері мысалдар келтіріп жазады. Тақтадағы мысалдарды дәптерлеріне жазып отырады.

1. Масштабы берілген картадағы екі қаланың арақашықтығын өлшейді.

2. Масштаб анықтамасын пайдалынып, пропорция құрады.

2. Алынған мәліметтерді жолдастарыңның нәтижелерімен салыстырып, бақылайды, бағалайды

№ 184 (А деңгейі)

Үлкен Алматы каналының ұзындығы 170 км, оның картадағы ұзындығы 17 мм. Картаның масштабын табыңыздар.

№ 190 (В деңгейі)

Масштабы 1: 60 000 000 картада Алматы мен Астана қосатын кесіндінің ұзындығы 17 мм. Қалалардың жер бетіндегі арақашықтығын табыңдар.

№192 (1) (С деңгейі)

Екі елді мекен арасын мотоциклші 40 км/сағ жылдамдықпен 1 сағ 24 мин жүреді. Осы екі елді мекеннің картадағы арақашықтығы 7 см болса, картаның масштабын табыңдар.

№184

17 мм = 1,7 см

Картаның масштабы = =

1 : 10 000 000.

№190

х – екі қаланың жер бетіндегі арақашықтығы

х= 1,7 · 60 000 000 = 102 000 000 (см) = 1 020 000 м = 1020 см.

№192 (1)

1) Мотоциклші неше километр қашықтықты жүрді?

40 · 1,4 = 56 (км)

Нақты арақашықтық – 56 км = 5 600 000 см.

Картадағы арақашықтық 7 см.

Масштаб 1 : 800 000.

Оқушылар, сендер қалай ойлайсыңдар, масштаб не үшін, қайда қолданылады?

Топтарыңда мысал есептер құрастырып, оны талқылап, шешуін табыңдар.

Әр қайсысы жеке өзі есептер құрастыра отырып, топта талқылайды, шешімін тауып, өзара бағалайды.

/max 6/