Сабақ мақсаты: Халықтың қоныстану заңдылықтарын анықтау



Дата07.02.2022
өлшемі0,94 Mb.
#88672
түріСабақ
Байланысты:
Халық тығыздығы


Сабақ мақсаты:
Халықтың қоныстану заңдылықтарын анықтау
Халық географиясы
Тарихи
жағдай
Табиғат
жағдайы
Әлеуметтік-
экономикалық
жағдай
Демографиялық
жағдай
Халықтың
орналасу
факторлары
Халықты орналастыру –Адамзат алғаш қоныстанған аймахалықтың аумақтарға тара-
лып қоныстануының тарихи үдерісі. қтар – Африка, Азия және Еуропа
Халықтың орналасуына әсер ететін факторларға табиғи, тарихи, әлеуметтік-экономикалық, демографиялық жағдайлар жатады.
  • Қоныстануға әсер ететін негізгі табиғи факторлар:

  • климат,таби ғат ресурстары,жергілікті жердің бедері.
    Тіршілік етуге және ауыл шаруашылығымен айналысуға қолайлы жерлер: қоңыржай,суб тропиктік және тропиктік белдеулердің теңіз жағалауларымен жа зықтар.
  • Халықтың орналасуына тарихи үдерістер де әсер

  • Етеді.Алғашқы адамдардың қоныстары Африка, Азия және Батыс Еуропада шоғырланды. Біртіндеп көрші аумақтар да игеріле бастады.
  • Әлеуметтік-экономикалық факторларға өнеркәсіп және ауыл-

  • ша руашылық өндірісі, көлік қатынасы, жаңа кен орында рының
    иге рі луі және осыған байланысты халықтың сол жерлерге көптеп
    шоғырлануы, кірістің көлемі, жұмыспен қамтамасыз етілу деңгейі
    жатады.
  • Демографиялық жағдай – бұл белгілі бір аумақтағы адамдардың

  • өсу қарқыны, белгілі бір кезең мен зардаптардың нәтижелерінен
    туындайтын демографиялық үдерістердің сипаты (туу, өлім, миг-
    рация, неке, ажырасу

Демография – халықтың орналасу заңдылықтары туралы ғылым. Сонымен қатар демография халықтың көбею заңдылықтарын, көші-қон, саны мен құрамын зерттейді.
Қазіргі уақытта жер бетінде 7,3 млрд адам тұрады. Ал ҚР Статистика комитетінің 2019 жылдағы мәліметінше, Қазақстан халқының жалпы саны 18 млн-нан (18 395 567) астам адамды құрайды.
Халық саны бойынша елдердің жіктелуі:
  • ірі – 100 млн-нан астам халқы бар елдер;
  • үлкен – 40 – 100 млн халқы бар елдер;
  • орта – 20 – 40 млн адам халқы бар елдер;
  • шағын – 1,5 – 20 млн халқы бар елдер;
  • ең шағын – 1,5 млн адамға дейін халқы бар елдер.

Дүниежүзі халқы саны
Халқы аз мемлекеттер
Халықтың орналасу картасына талдау жасайтын болсақ, үш ерекшелікті байқауға бола-
ды:
1) адамдар құрлықтың барлық жеріне қоныстанған;
2) халықтың
орналасу тығыздығы әртүрлі;
3) халықтар
біркелкі орналаспаған.
Еуропа халқының тығыздығы – 70 адам/км2, Азияда – 100 адам/км2-тан артық, Солтүстік және Оңтүстік Америкада – 20 адам/км2-қа жуық. Африкада 28 адам/км2-қа жуық, Австралия мен мұхиттық аралдарда – 4 адам/км2.
Халық тығыздығы – аумақтың 1 шаршы километріне шаққандағы адам санын көрсететін шама. Халықтың тығыздығы мына формула бойынша есептеледі



Елдің атауы

Халық саны, адам

Аумағы, км²

Халық тығыздығы 1 км²

1

Бразилия

193 467 000

8 547 000

2

Туркия

72 561 000

780 580

3

Литва

3 329 000

65 200

4

Монғолия

2 773 000

1 564 116

5

Қазақстан

16 197 000

2724900

Тапсырма №1
Халық тығыздығын есепте.
Халық ең тығыз және ең сирек қоныстанған аймақты (ел) анықта.
Халық көп қоныстануының қандай жағымды/жағымсыз тұстары бар?
Халық аз қоныстануының қандай жағымды/жағымсыз тұстары бар?

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет