«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық.
Сергіту сәті
2 минут
|
«Қаражорға» биі
|
Оқушылар би билеп сергіп қалады.
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі
«Тозаңдану типтері» деген сызба сызыңдар.
Гүлдің сыртқы пішініне қарап, қандай жолмен тозаңданатынын анықтауға болады ма?
Өздігінен тозаңдануды генетикалық тұрғыда жыныссыз көбеюге теңеуге бола ма? Жауаптарыңды дәлелдеңдер.
Айқас тозаңданатын өсімдік түрлерінің көбісі эволюциялық тұрғыда едәуір прогресті жол екеніне дәлел болып табылатынын айтыңдар.
«Шеңбердегі доп» әдісі
Оқушылар шеңберлене отырып, бір-біріне кішкене допты лақтырады. Доп қолына тиген оқушы жаңа білім туралы бір сөйлем айтады.
|
«Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі
Шеңберге отырғызу, доп.
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
Бағалау парақшасы Дұрыс жауапқа 5 балл.
Оқушының аты-жөні
|
«Қар кесегі» әдісі
|
«Ыстық орындық» орындық әдісі
|
«Ойлан –жұптас – бөліс» әдісі
|
«Шеңбердегі доп» әдісі
|
Балл
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Сабақтағы проблемалар» кестесі
|
Бағалау парақшасы
Сабақтағы проблемаларкестесі
|
Қосымшаақпарат
|
Саралау – Сізқосымша
көмеккөрсетудіқалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілетіжоғары
оқушыларғатапсырманы
күрделендірудіқалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
үйренгенінтексеруді
қалайжоспарлайсыз?
|
Пəнаралықбайланыс
Қауіпсіздікжəнееңбекті
қорғауережелері
АКТ-менбайланыс
Құндылықтардағы
байланыс
|
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайыма?
Бүгіноқушылар
не білді?
Сыныптағыахуал
қандайболды?
Мен жоспарлаған
саралаушаралары
тиімдіболдыма?
Мен берілген
уақытішінде
үлгердімбе? Мен
өзжоспарыма
қандайтүзетулер
енгіздімжəне
неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес
келетінсұрақтарғажауапберіңіз.
|
Қорытындыбағамдау
Қандайекінəрсетабыстыболды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандайекінəрсесабақтыжақсартаалды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақбарысында мен сыныпнемесежекелегеноқушылартуралыменіңкелесісабағымды
жетілдіругекөмектесетінне білдім?
|
Сабақтың тақырыбы:
Өсімдіктердегі ұрықтану туралы түсінік және зиготаның түзілуі. Қосарлы ұрықтану. Қосарлы ұрықтанудың биологиялық маңызы.
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Күні:
|
СЫНЫП: 7
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны: 0
|
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
|
7.2.1.4 - гүлді өсімдіктердегі қосарлы ұрықтанудың маңызын сипаттау
|
Сабақ нәтижесі:
|
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:
Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.
|
Бағалау критерийі
|
Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
|
Тілдік құзіреттілік
|
жасушалар, ұрық қалтасы, зигота, эндосперм.
|
Ресурстар
|
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
|
Пәнаралық байланыс
|
Музыка, қазақ тілі.
|
Алдыңғы оқу
|
Гүл құрылысы. Тозаңдану түрлері. Гүлдеу және тозаңдану. Тозаңдану түрлері (өздігінен, айқас, жасанды).
|
Сабақтың жоспары
|
Жоспарланғануақыт
|
Сабақ барысы :
|
Бағалау түрлері
|
Басталуы
5 минут
|
Ұйымдастыру кезеңі 2 минут
Топтарға бөлу.
Тірек сөздер бойынша топқа бөліну.
Оқушыларға буын қиындыларын беремін. Буын қиындыларын құрастырғанда тақырыпқа сай сөздер шығуы керек.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут
«Сәлемдесу» жаттығуы
Мақсаты: қатысушылармен сәлемдесу, топқа энергия беру;
Жаттығу барысы:
Қатысушыларға шеңбер құрып тұруға және 4 топқа бөліну ұсынылады: «европалықтар», «жапондықтар» , «африкандықтар» және «италиандықтар». Кеійін әрбір қатысушы шеңбер бойымен жүріп, «өз амандасу тәсілімен» барлығымен сәлемдеседі: «европалықтар» қолдарын қысады, «жапондықтар» бастарын иеді, «африкандықтар» мұрындарымен, «италиандықтар» құшақтасады.
|
1-топ
2-топ
3-топ
Әрбір қатысушы әр түрлі рольдерді болуы үшін, жаттығуды қайталауға болады.
|
Жаңа білім
10 минут
|
Білу және түсіну
Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
Өсімдікте гаметалық түзілуі және орналасуы. Гүлдің жыныс бөліктері – аталықтары мен аналықтары. Әрбір аталық екі бөліктен: аталық жіпшесі мен тозаңдықтан тұрады. Аталық жіпшесі тозаңдықты оңтайлы биіктікте көтеріп тұрады. Тозаңдықта жүз мыңдаған тозаңнан немесе тозаң түйіршіктен тұратын тозаң түзіледі. Әрбір тозаң түйіршекте аталық жасушалар болады, олардан гаметалар – спермийлер немесе спер- матозоидтер түзіледі.
Аналығы үш бөліктен: аналық аузы, мойын мен түйінінен тұрады. Аналық аузы – тозаң тұтатын орын. Аналық аузы аталық жыныс жасушасы бар тозаң қонатын орын қызметін атқарады деп айтуға бола- ды. Аналық аузының құрылысы тозаңдану үдерісін жеңілдетеді, аналық аузы мен түйінді жалғастыру үшін қажет. Аналықтың кеңейген төменгі бөлігі – түйін. Аналық түйінінің ішінде аналық гамета – жұмыртқа жасушасы түзіледі әрі болады.
Гүлді өсімдіктердің қосарлы ұрықтануы. Оның мәні: екі жұп жыныс жасушалары бір мезгілде қосылады. Гүлді өсімдіктердің көбею мүшесі –аналық және аталық. Осы мүшелерде гаметалар пісіп жетіледі. Өткен параграфтан жыныс жасушасында дара-гаплоидті хромосома жиыны болатынын білесіңдер. Өсімдіктерді гаплоидті жасушалар аналығы мен аталығы ішінде түзіледі. Бұл гаметаның ізашары, одан кейін жұмыртқа жасушасы мен спермийлер түзіледі (129-сурет).
Спермийдің қалыптасуы. Жетілген тозаң түйіршігі қабықшамен жабылады. Онда екі жасуша бар: генеративті және вегетативті.
Тозаңданған соң тозаңның тозаң түтігіне өсу үдерісі жалғасады. Бұл рөлді вегетативті жасуша атқарады. Тозаң түтігі аналық мойны ішінде аналық мойыннан түйінге жылжиды.
Осы уақытта тозаң түтігіндегі генеративті жасуша бір рет екіге бөлінеді. Генеративті жасуша бөліну нәтижесінде екі спермий пайда болады. Олар – дара хромосома жиыны бар дайын аталық гаметалары. Олар қосарлы ұрықтану үдерісіне қатысады.
Аналық түйінінде жүретін үдерістер. Аналық жыныс жасушалары аналық түйіні ішінде болады. Бұл орын «ұрық қалтасы» деп аталады. Бірнеше рет бөлінген соң ұрық қалтасында қажет жасушалар түзіледі. Ұрық қалтасында жұмыртқа және жасушасы (дара хромосома жи-
ыны бар) орталық жасуша (қосарлы хромосома жиыны бар) болады.
Ұрықтану сәтінде спермийдің біреуі жұмыр жасушасына, екіншісі диплоидті орталық жасушаға түседі. Қосылу нәтижесінде жұмыртқа жа- сушасы мен спермийден диплоидті зигота түзіледі.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
