3-сынып
Мектеп:
Мұғалімнің аты- жөні:
Бөлімше:
|
Пән: Дүниетану №1 сабақ
Ортақ тақырып: 1. Жанды табиғат Бөлімше: 2.2 Климат және ауа райы
2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері
|
Күні:
|
Қатысқандар саны:
Қатыспағандар саны:
|
Тақырып:
|
Жер бетіндегі климат неге тәуелді?
|
Оқыту мақсаты
|
3.2.2.1 жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтайды;
3.2.3.1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) орналасуын талдау.
|
Сабақтың мақсаттары (Күтілетін
нәтижелер)
|
Барлық оқушылар климаттың не екенін біледі.
Көптеген оқушылар климаттың негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтайды.
Кейбір оқушылар табиғат жағдайларына байланысты адамдардың қоныстануына талдау жасайды.
|
Тілдік мақсат
|
Оқушылар жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.
Пәндік лексика мен терминология:
Климат, климаттық белдеу.
Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер
Климат дегеніміз – белгілі бір жердегі ауа райының көп жылдық режимі, яғни осы аумақтағы ауа райы жағдайының жүйелі түрде қайталанып отыруы.
Жергілікті жердің климаты теңіздер мен мұхиттардың жақындығына, жер бедерінің пішініне, полюстер мен экватордан қандай қашықтықта орналасуына байланысты.
Талқыланатын мәселелер:
Климаттың негізгі түрлерінің сипаттамалары қандай?
Климат пен табиғаттың ерекшеліктері адамдардың қоныстануына қалай әсер етеді?
|
Алдыңғы
білімдер
|
Ауа райы туралы білімдері. Жер бетіндегі ыстық және суық жерлер. Оқушылардың өмірлік тәжірибелері.
|
Сабақ жоспары
|
Сабақ кезеңдері
|
Жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
Ой қозғау 1 мин
|
Уәждеме. Стартер.
Мұғалім:
– Сәлеметсіңдер ме, балалар! Неге солтүстікте пальмалар өспейді? Неліктен бізде қар да, жаңбыр да жауады, ал оңтүстікте тек қана жаңбыр жауады? Осы және өзге де қызықты сұрақтардың жауабын біз осы сабақта алатын боламыз. Бүгінгі сабағымызда біз Жер
бедерінің белдеулерімен танысамыз, олардың атауларын есте сақтаймыз. Әр белдеудегі ауа райының ерекшеліктері, ондағы өсімдіктер мен жануарлар әлемі жайында сөйлесетін
боламыз.
|
|
Жаңа сабақ 35 мин
|
1. (К) Білімді өзекті қылу. Мұғалім-оқушы диалогі
Бүгін біз жаңа бөлімді оқуды бастаймыз. Бөлім қалай аталады, оқыңдар: «Жанды табиғат»
|
«Қиыр солтүстік»
«Тропиктер» иллюстрациялары
Оқулық
Электронды қосымша Қағаз, сабақтың
|
|
бөліміндегі қосар бетті қарап шығыңдар, осы бөлімде не туралы айтылады?
|
|
– Екінші сыныпта біз сендермен ауа райының не екенін білдік. Анықтамасын естеріңе
|
|
түсіріңдер.
|
|
– Ауа райы дегеніміз – белгілі бір уақыттағы, белгілі бір жердегі ауаның жай-күйі.
|
|
– Ауа райы үнемі бір қалыпты болып тұра ма? Мысалдар келтіріңдер.
|
|
– Барлық жерде ауа райы бірдей ме? Неліктен? Мысалдар келтіріңдер.
|
|
2. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.
|
|
– Сендердің тұратын аймақтарыңда жазда қандай ауа райы болады? Күзде ше? Қыста ше?
|
|
Көктемде ше? Сипаттап беріңдер.
|
|
– Неліктен Қиыр Солтүстіктегі және Тропиктегі ауа райы бірдей емес?
|
|
– Күн сәулесі ғаламшар бетін біркелкі жылытпайды, сол себептен де Жер бетінің әр
|
|
жеріндегі ауа райы да әртүрлі. Оқулықтағы мәтіннен жылдың қай мезгілінде бірдей ауа
|
|
райының қалыптасатынын білетін боламыз.
|
|
3. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.
|
|
– Мәтіннің бірінші бөлімін оқыңдар (Сұрақтарға және тапсырмаларға дейін).
|
|
(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.
|
|
– Екі-екіден отырып, климат дегеніміз не? Жердің белдеулері қалай аталады? деген сұрақтар бойынша сөйлесіңдер. Картадан шартты климаттық белдеулерді көрсетіңдер.
4. (Т) Оқудың, сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Модельдеу
Топта жұмыс істеудің ережелерін еске түсіріңдер.
Топта жұмыс істей отырып, мына тапсырмаларды орындаңдар: полярлық, қоңыржай, тропиктік және экваторлық белдеулердің ерекшеліктерін оқып біліңдер. Әр белдеудің
өсімдік, жануарлар әлемі, жер бедерінің пішіні жайында, сонымен қатар, онда өмір сүретін адамдар жайында постер құрастырыңдар. Оқулықтағы материалдарды (мәтіннің 2-бөлімі), қосымша әдебиеттерді қолданыңдар, электронды презентацияны көріңдер.
Бағалау критерийлері Дескрипторлар
Климаттық белдеулерге тән ерекшеліктер 1. Климаттық белдеудегі ауа райының туралы постер (жұмыс) құрастырылды. ерекшеліктеріне сипаттама берілген
(температура, жауын-шашын).
Климаттық белдеудегі өсімдіктер әлемінің 1-2 түріне сипаттама берілген.
Климаттық белдеудегі жануарлар әлемінің 1-2 түріне сипаттама берілген.
Климаттық белдеудегі жер бедеріне сипаттама берілген.
Адамдардың өмір сүру жағдайларына сипаттама берілген.
Орындалған жұмыстарды көрсету. Өзара бағалау.
5. Сергіту сәті:
Орнымыздан тұрамыз, Алақанды ұрамыз.
Бір отырып, бір тұрып, Тез шынығып шығамыз.
«Климат» тақырыбын ары қарай жалғастырамыз.
|
тақырыбына қатысты суреттер
Желім
Маркерлер, қайшы Оқулық
Дәптер
Электронды қосымша
|
|
6. (Ө) Алған білімді нығайту бойынша өз алдына жұмыс жасау. Тапсырманы орындау.
|
|
Рефлексия 3 мин
|
Бүгін қандай тақырып бойынша жұмыс істедік?
Жердегі климат неге тәуелді екен?
Қорытындыны оқыңдар. Дәлелдер келтіріңдер.
Сабақтағы атқарған жұмысыңа баға бер және жауаптарыңды түсіндір.
Мен сабақта жұмыс істедім, өйткені
Мен сабақтағы жұмысыма
Сабақтың тақырыбы болып шықты.
Мен жайында тағы қосымша мәліметтер білгім келеді.
|
|
Үй тапсырмасы
1 мин
|
«Адамдардың қоныстануына климат қалай әсер етті?» Сұрақтың жауабын табыңдар.
|
Дәптер
|
Мектеп:
Мұғалімнің аты- жөні:
Сынып:
|
Пән: Дүниетану №2 сабақ
Ортақ тақырып: 1. Жанды табиғат Бөлімше: 2.2 Климат және ауа райы
2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері
|
Күні:
|
Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:
|
Тақырып:
|
Ауа райы адамдарға қалай әсер етеді?
|
Оқыту мақсаттары
|
3.2.2.2 ауа райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру;
3.2.3.2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру.
|
Сабақтың мақсаттары (Күтілетін нәтижелер)
|
Барлық оқушылар:
катаклизмнің не екенін біледі;
катаклизмнің түрлерін ажырата алады;
табиғат катаклизмдері туындаған кездегі мінез-құлық ережелерін құрастырады. Көптеген оқушылар климаттық жағдайлардың адам өміріне қалай әсер ететінін анықтайды. Кейбір оқушылар адамның өміріне катаклизмдердің тигізетін әсерін талдайды.
|
Тілдік мақсат
|
Оқушылар:
– жауаптарын нақтылау үшін өмірден мысалдар келтіреді; оқулықтағы мәтіннен алған ақпараттарды қолданады.
|
|
Пәнге қатысты лексика мен терминология:
Катаклизм, геологиялық катаклизм, апат.
Диалогке/жазылымға қажетті тіркестер
Катаклизм дегеніміз – жойқын табиғи процестердің әсерінен жер бетіндегі өмір жағдайының күрт бүлінуі.
Талқыланатын мәселелері:
Катаклизмнің қайдай түрлері болады? Катаклизмдер адам өміріне қалай әсер етеді?
Табиғи катаклизм кезіндегі қауіпсіздік ережелері қандай?
|
Алдыңғы білімдер
|
Климат және климаттық белдеулердегі ауа райының ерекшеліктері жайындағы білімдері. Оқушылардың өмірлік
тәжірибелері
|
Сабақ жоспары
|
Сабақ кезеңдері
|
Жоспарланған іс-әрекет
|
Ресурстар
|
Ой қозғау 7 мин.
|
Уәждеме. Стартер. Мұғалім:
Сәлеметсіңдер ме, балалар!
Сабағымызды жақсы көңіл күймен бастаймыз.
Өткен сабақта қандай тақырыпта әңгіме қозғадық?
– Климат дегеніміз не?
– Әр климаттағы ауа райының ерекшеліктері қандай екен?
1. (Ұ) Үй тапсырмасының орындалуын тексеру. Мұғалім-оқушы диалогі
Қандай сұраққа жауап іздеу керек еді?
Қандай жауап дайындадыңдар? Ақпаратты қайдан іздедіңдер?
Табиғат процестері мен ауа райы жойқын күш көрсете бастаса, не болады? Бүгінгі сабағымызда осы сұраққа жауап алатын боламыз.
Сабақтың тақырыбын түсінуде «Сөзді жина» ойыны көмекке келеді. Әріптерден сөзді құрастырыңдар.
Сендерге «катаклизм» сөзі таныс па? Ол қандай мағынаны білдіреді? «Катаклизм» сөзін қандай сөзбен алмастыруға болады?
«Катаклизм» сөзін естігенде сендерде соған қатысты қандай ассоциациялар туындайды?
|
К, А, Т, А, К, Л, И, З, М
әріптері
|
Жаңа сабақ 30 мин
|
1. (Ұ) Сабақтың тақырыбы бойынша жұмыс. Мұғалім-оқушы диалогі.
|
|
|
Адам өмірі қандай табиғат құбылыстарына тәуелді?
Жаңбыр мен қардың жаууы, қатты желдің соғуы адам өмірі мен оның жұмысын қалай өзгертеді?
2. (Ө) Оқулықтағы мәтінмен жұмыс. Оқудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.
Мәтіннің бірінші бөлімін оқыңдар (кестеге дейін).
(Ж) Сөйлеудің, тыңдаудың коммуникативтік дағдыларын дамыту.
«Сұрақтар мен тапсырма», «Талқылау», «Сөздікпен жұмыс» айдарындағы тапсырманы екіден отырып, орындаңдар.
Тапсырма орындалған соң мынадай сұрақтар қойылады:
Болуы мүмкін катаклизм жайындағы ақпаратты біз қайдан аламыз?
Қандай табиғат апаттарының түрлерін білесіңдер? Олар қандай қиратушы күшке ие?
(Ө) Оқудың, жазудың коммуникативтік дағдыларын дамыту. Кластер
Тапсырмаларды орындаңдар.
Өздік жұмыс
Бағалау критерийлері Дескрипторлар
Венгр сөзжұмбағын шешеді. 1. Табиғат апаттарын білдіретін 4 сөзді
табады.
Табылған сөздерді ерекше түске бояп, бөліп көрсетеді.
Катаклизмнің ерекшеліктеріне қысқаша сипаттама береді.
«Катаклизм» терминіне анықтама береді. 1. «Катаклизм» терминінің мағынасын
анықтау үшін 1-2 қосымша әдебиеттерді пайдаланады. 2. Анықтаманы жұмыс
дәптеріне жазады.
3. Жазуға түсініктеме береді.
ҚБ: Өзара бағалау
– Қай анықтаманы дауыстап оқуға болады? Кім қосымша ақпараттарды қолдана
отырып, жаңа анықтама құрастыра білді? Өздерің құрастырған анықтаманы бізге оқып беріңдер.
|
Оқулық
Сөздіктер, электронды қосымша
Дәптер
|
|
4. Сергіту сәті
Қолдарыңды көтеріңдер – бір дейік. Көп отырып, қатты шаршап жүрмейік. Қолды создық, басты бұрдық – екі деп, Қозғалыспен әрбір адам жетіледі.
Алға, артқа қарадық та – үш дедік. Тағы жаңа жаттығулар істедік.
Түсірейік қолды төрт пен бесті айтып, Отырайық көңілді енді марқайтып /Б.Бөрiбаев/
5 (Ж) Кестемен жұмыс. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту. Кластер
Екіден жұмыс істей отырып, катаклизмнің түрлері берілген кестені оқып шығыңдар. Біздің елімізде катаклизмнің қандай түрлерін байқауға болатынын айтып беріңдер?
Қорытынды: Катаклизмнің бірнеше түрлері бар. Біз оның екі түрін оқып жатырмыз: геологиялық (жер бетінің жағдайына байланысты) және табиғи-климаттық (ауа райының жағдайына байланысты: жел, температура, жауын-шашын).
Біздің елімізде, цунамиден басқа, кестеде аталған құбылыстардың барлығын байқауға болады.
6. (Т) Оқушы-оқушы диалогі. «Табиғи апат кезіндегі қауіпсіздік ережесі» жобасы
– Топта электронды қосымшадағы, оқулықтағы материалдарды оқи отырып, табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырыңдар. (Әр топ белгілі бір табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырады).
Жұмыстың нәтижесін сыныпқа көрсетіңдер.
|
Дәптер
Электронды қосымша, қағаз, маркерлер,
Оқулық
|
|
Бағалау критерийлері
|
Дескрипторлар
|
|
|
Табиғи апат кезіндегі мінез-құлық ережелерін құрастырады.
|
Ережелерді постерге жазады.
Үйдегі су құбырымен, электрмен, газ құбырымен жұмыс істеуге қатысты іс- әрекеттердің ретін көрсетеді.
Қандай заттарды өзімен бірге алу керектігін көрсетеді.
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |
