Уақыты: 5.09.2015
|
Қазақ тілі
|
Мұғалім:
Б.С.Сағымбекова
|
Сынып:
8-сынып
|
Сабақ тақырыбы:
|
Қазақ әдеби тілі
|
Жалпы мақсат:
|
Қазақтың әдеби тілінің жасалуы туралы түсінік
|
Сілтеме:
|
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық
Қазақ тілі мен әдебиеті оқыту әдістемесі
Үлестірме материалдары
|
Оқу нәтижесі:
|
Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып,
оқушыларды шығармашылықпен жұмыс істеуіне жағдай жасау
|
Сабақта қолданылатын материалдар:
|
Интерактивті тақтамен жұмыс, үнтаспа
|
Оқыту әдістері:
|
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер, оқытуда АКТ-ны пай-далану, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау.
|
Сабақ барысындағы мұғалім мен оқушының іс-әрекеті:
Оқушыларға психологиялық ахуал туғызу
|
Мұғалімнің іс-әрекеті
|
Оқушының іс-әрекеті
|
|
---------- арқылы топтарға бөлу.
|
Қызығушылықты ояту
|
тапсырмада өткен тақырыптар бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау сұрақтарын береді.
|
Талдау,жинақтау,қорыту
|
Жаңа тақырып
|
І. Қазақтың әдеби тілі жасалуы жағынан да,қалыптасуы жағынан да тарихи көп кезеңдерді басынан өткізді.Қазақ әдеби тілі – бүкіл қазақ халқының мәдени мұрасы.Әдеби тілді жасауға бүкіл қазақ халқы,оның алдыңғы қатарлы мәдениет қайраткерлері бұрыннан ат салысып келеді.Өйткені әдеби тіл – күллі қазақты біріктіруші,ұйымдастырушы,іске,еңбекке,ерлікке жұмылдырушы әрі ілгері бастаушы ең өткір,ең жанды құралдың бірі саналады.Олай дейтін себебіміз - әдеби тіл қазақ мәдениетінің өсіп-жетілуіне,өркендеуіне жетекші болып келеді.
Әдеби тіл дегеніміз көркем әдебиеттің тілі ғана емес,ол – ғылымның барлық саласын қамтитын,халыққа өнер-білім беретін,тәлім-тәрбие үйрететін баспасөздің тілі.Көркем әдебиеттің тілі – сол кең мағынадағы әдеби тілдің бір саласы ғана.Ал әдеби тілдің негізі болатын нәрсе – халық тілі – фольклор тілі екенінде дау жоқ.Халық тілі дегеніміз – диалектілерден (жергілікті ру-тайпа одақтарының тілдерінен) құрылған,бірақ әдеби тіл сатысына жетпеген тіл.
Біз қазақтың әдеби тілінің негізін Ыбырай,Абай салды дегенде,әрине,лар өз қолдарымен,өз бастарынан шығарып,әдеби тілді халық тілінен мүлде бөлек бір нәрсе етіп жасады деп қарамаймыз.біздің әдеби тіл деп отырғанымыз – халық тілінің жаңа сатыға,жаңа сапаға көшуі.Солай болса,Абай мен ыбырай халық тілін пайдалана отырып,қазақ тілін жаңа сапаға,жаңа сатыға жеткізуге істеді деп қараймыз.
(С.Аманжолов)
ІІ. ...Қандай да тіл болмасын,оның даму деңгейін қанша адамның ол тілде сөйлейтіндігі белгілемейді.Оны тілдің өмірдің қанша саласында қолданыла алу қабілеті анықтайды.Расына келсек,қазақ тілін білмейтін,тіпті білгісі келмейтін адамдар бар болса,бар да шығар,ал бірақ өмірдің қазақ тілін пайдалану мүмкін емес бірде-бір саласы жоқ.Бір кезде қазақ тілінің қолданылу аясы тілдің қабілетсіздігінен тарылған жоқ,тездетіп бір тілділікке,бір ұлттылыққа көшу жолындағы көптеген көз таса әрекеттердің салдарынан қасақана қолдан тарылтылған.
(Ә.Кекілбаев)
ІІІ. Бұл (қазақ тілі – ред) – бай тіл.Оралымды,ырғақты,теңеу-бейнелеулері ерте туған тіл.
Поэзияда Абай,Ілияс сияқты,прозада Мұхтар сияқты алыптар туғызған тіл.Мен осындай тілімізді таза ұстайық деймі.
(Ғ.Мүсірепов)
IV. Халық тілінің мол байлығын жазба әдебиетімізде бірінші рет мазмұнын байыта отырып,молынан пайдаланған адам – Абай Құнанбаев.Аай қазақ тілін мәдениеттің биік сатысына шығарып кеткен.
(С.Мұқанов.)
Жаттығумен жұмыс: 6-жаттығу.
Мәтінмен танысу
Топтарға тапсырма
1-топ
Әдеби тіл дегеніміз.......................ЖАЛҒАСЫН ЖАЗ
2-топ
Әдеби тілдің негізін салушылар....................
3-топ
Халық тілі дегенді қалай түсінесіңдер..............
|
Сергіту сәті
|
«Кел билеңдер!»
|
Оқушылар сергіп, демалады
|
Шығармашылық жұмыс
|
«
Қырық жаны» деген сөзге ойтолғау жазыңдар!
|
Оқушылар сұрақтарға жауап береді
Білу, түсіну, қолдану. Әр топ- тың спикері шығып қорғайды
|
Үйге тапсырмасын беру
|
2-жаттығудың қалғанын орындау
|
Үй тапсырмасын білу, түртіп алу
|
Бағалау
|
Формативті бағалау
|
Топтардың бірін-бірі бағалауы
|
Рефлексия
|
Сабақтан алған әсерлері мен ұсыныстары туралы қысқаша жаздыру
|
«Екі жұлдыз, бір тілек »
|
Достарыңызбен бөлісу: |
