Сабақ Тақырыбы: Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері
жүктеу/скачать 281,22 Kb.
|
|
Маятник тербеліп тұрғанда жүк АВ доғасының бойымен Ғқ кері қайтарушы, яғни қорытқы күштің әрекетінен үдеумен қозғалады. Бұл күштің шамасы қозғалыс кезінде өзгеріп отырады. Дененің тұрақсыз күштің әрекетінен қозғалысын есептеу өте күрделі. Сондықтан есепті жеңілдету үшін маятникті бір жазықтықта тербелтпей, жүк шеңбер бойымен қозғалатындай етіп, оны конус сызуға мәжбүр етеміз. Маятниктің айналу периоды оның тербеліс периодына тең болады. Тайн.=Ттер=Т. Конустық маятниктің айналу периоды жүк сызатын шеңбердің ұзындығын сызықтық жылдамдыққа бөлгенге тең: 
Ал маятник вертикаль күйінен шамалы ғана ауытқитын болса, амплитуда аз болғанда, қорытқы күш шеңбердің ВС радиусы бойымен бағытталады деп есептеуге болады. Бұл жағдайда қорытқы күш центрге тартқыш күшке тең: 
ОВС және ВDE үшбұрыштарының ұқсастығынан:ВЕ:ВD = СВ:ОС немесе Ғ:mg = R:l, бұдан 
Ғ күшінің осы екі өрнегін теңестіре отырып алатынымыз:  
немесе Осыны Т периодтың өрнегіне қойып, мынаны аламыз:  
болғандықтан, математикалық маятниктің жиілігін мына өрнек арқылы шығара аламыз: 
Математикалық маятниктің жібінің ұзындығы мына өрнек арқылы есептеледі: 
 
Енді серіппеге ілінген жүктің тербелісін қарастырайық. Мұндай қарапайым тербелмелі жүйені серіппелі маятник деп атайды. Егер серіппе l ұзындыққа созылса немесе сығылса, онда денені тепе-теңдік күйіне қайтаратын Ғ күші туындайды. Ұзару шамасы азғантай болған кезде бұл күш серіппенің ұзаруына пропорционал болады, яғни Гук заңы бойынша: 
Ньютонның 2-ші заңын пайдалансақ, дененің қозғалыс теңдеуін мына түрде жазуға болады:  
Гармоникалық тербелістердің жиілігі 1с ішіндегі тербелістер санын көрсетсе, циклдік жиілік секундтағы тербелістер санына тең болады, яғни: 
Олай болса,осы өрнекті қозғалыс теңдеуімен салыстыра отырып алатынымыз: Бұдан   екенін ескерсек, серіппелі маятниктің периоды мынаған тең болады:
Серіппелі маятниктің тербеліс периоды тек жүк массасы мен серіппенің қатаңдығына тәуелді болады. Серіппелі маятниктің жиілігін мына өрнек арқылы шығара аламыз: 
Серіппелі маятниктің қатаңдық коэффициенті мына формуламен анықталады: 
Серіппелі маятникке ілінген жүктің массасы мына өрнек арқылы есептеледі: 
Маятник тербелісінің графигі синусойда немесе косинусойда түрінде болады. 
Каталог: uploads -> doc -> 0875 doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі 0875 -> 23 мектебіні бойынша әдістемелік кеңес жұмысының есебі. 2016-2017 оқу жылы Мектебіміздің әдістемелік жұмысы 0875 -> Сабақтың тақырыбы : Туған жердің табиғатын қорғау (Баянауыл туралы) Сабақтың мақсаты: Білімділік 0875 -> Сайыстың такырыбы: «Салтын сүйген-халқын сүйер» Сайыстың мақсаты жүктеу/скачать 281,22 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
