Ауырлық күші
Жер бетіндегі барлық денелер жерге тартылады, яғни Жер тарапынан тартылыс күші болады. Бұл күшті ауырлық күші сипаттайды. Ауырлық күші дененің массасына тура пропорционал болады. Жер бетіндегі g тұрақты шамасы 9.8 м/с2 – ге тең. Оны еркін түсу үдеуі деп атайды. Ол да векторлық шама, Жер центріне қарай бағытталады . Оның мағынасы Жер 1 кг денені 9,8Н күшпен өзіне тартады деген. Ауырлық күші үнемі жерге бағытталады.
Денелердің ауырлық күшінің әрекетінен ғана қозғалуын еркін түсу деп атайды. ( Ауырлық күшімен салыстырғанда ауаның кедергі күші азырақ болғандықтан, оны ескермеуге болады.)
Басқа ғаламшарларда еркін түсу үдеуінің мәндері әр түрлі болады: g Марс=3,73 м/с2, g Шолпан=8,8 м/с2, g Юпитер=24 м/с2
Мұндағы g тұрақты шама, g=9.8 м/с2
Тапсырма: әр оқушы өзінің Жерге түсіретін ауырлық күшін есептеп, Юпитердегі ауырлық күшімен салыстыру
Серпімділік күші
Дене деформацияланғанда пайда болады. Деформация - дене пішінінің немесе өлшемінің өзгеруі (созылу, сығылу, майысу, бұралу, ығысу).
Fсеріп=kx - Гук заңы,
Мұндағы
Достарыңызбен бөлісу: |