- ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ ПӘНІНЕН
- АШЫҚ САБАҚ
- ТАҚЫРЫБЫ:
- «САҚТАР ТАРИХЫ»
- (сайыс сабағы)
- 6- «Г» сынып
- Тарих пәні мұғалімі: А.А. Эшметов
- “Өз тарихын білмеген халық, өзін де сыйламайды ” (Н.Ә.Назарбаев)
Мақсаты: - Мақсаты:
- 1. Оқушылардың қазақ жерін мекендеген сақ тайпалары туралы білімдерін тиянақтау;
- 2. Сайыс сабағы арқылы оқушы білімін дамыту;
- 3. Пәнге қызығушылығын ,танымдық қабілеттерін арттыру арқылы әдептілікке,сауаттылыққа тәрбиелеу.
- Түрі: сайыс сабағы.
- Әдісі: топтастыру, сұрақ - жауап, сайыс
- Көрнекілігі: интербелсенді тақта,дидактикалық материалдар,буклеттер,Қазақстанның саяси картасы.слайдтар
- “Андрондықтар мұрынды келген, бет сүйегі шығыңқы емес, көздері үлкен. Кескін-кейпі ірі, дене құрылысы мығым, жігерлі, келбетті адамдар болған” деп кім айтқан?
- Ғалымдар Орталық Қазақстан аумағынан қола дәуіріне тән қанша қоныс және обаны зерттеді ?
- Қола дәуірі Қазақстан аумағында қашан басталған?
- «Білекті бірді жығады,
- Білімді мыңды жығады»
Топтар атауы - 1 – топ.
- Томирис
- 2 – топ.
- Шырақ
- 3 - топ.
- Алтын Адам
- Оқу - инемен құдық қазғандай
- IІІ.Жаңа тақырып:
- “Сақтар тарихы”
Ойынның кезеңдері: - 1. “Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар”
- 2. “Шөлқандырар”
- 3. “Тақымқысар”
- 4. “Нартәуекел”
І-кезең - "Жүзден жүйрік,
- Мыңнан тұлпар"
Ойын шарттары: - Топ басшылар ортаға шығады;
- Барлығы 10 сұрақ беріледі;
- Жылдам жауап беріледі;
- Әр дұрыс жауап 2 ұпаймен бағаланады.
1.“Дұшпанға қатал-досқа адал”- кімдер? - 1.“Дұшпанға қатал-досқа адал”- кімдер?
- 2. Сақтар қай кезде Қазақстан жерін мекен етті?
- 3. Сақ қоғамы неше топқа бөлінді?
- 4.Ақ киім киіп жүретін адамдарды кімдер дейміз?
- 5. Сақтар өмірінде маңызды орын алған мал түрлері?
- 6. Сақтардың әйел патшасы
- 7. Есік қорғанынан табылған ескерткіш?
- 8. “Алтын киімді адамды” қай жылы және кім тапты?
- 9. “Шілікті алтын адамы” қай жерден табылған?
- 10. Қазақстанда қанша “Алтын киімді адам” табылған?
ІІ-кезең Ойынның шарттары: - 1.Экранда торкөздер берілген;
- 2. Әр торкөздерде ұпайлар көрсетілген;
- 3. Ұпай таңдай отырып, торкөздер жасырылған тапсырмаларды орындайды;
- 4. Әр дұрыс жауап ұпай санымен байланысты.
20 ұпай - Сақтарды “киімі мен өмір сүру дағдысы скифтерге ұқсас” деп жазған грек тарихшысы, “тарихтың атасы” кім?
Дұрыс жауап 30 ұпай - Рим тарихшысы Помпей Трог: “ әйел болса да, жаудың шапқыншылығынан қорыққан жоқ” –деп кім туралы айтып тұр?
Дұрыс жауап 40 ұпай - “Мен сендерді адастырып, қырғынға ұшыраттым, елімді аман алып қалдым, мен дегеніме жеттім. Енді қолдарыңнан келгенді істей беріңдер” деп елі үшін өзін құрбан еткен сақ жауынгері?
Дұрыс жауап 50 ұпай - Б.з.б. 4 ғасырдың 30 жылдары гректер сақ жеріне қауіп төндіріп, Сырдарияның арғы жағын мекендейтін сақтарды бағындыру үшін жорық жасады, бірақ сәтсіз аяқталды. Сақтар оның Шығысқа қарай жүретін жолын бөгеді. Бұл жорықты басқарған қолбасшы кім?
20 ұпай - “Алтын киімді адам” қай жылы табылды?
- 1969жылы
30 ұпай - Парсы патшасы І Дарий қай жылы сақтарға шабуыл жасады?
- Б.з.б. 519 жылы
40 ұпай - Сақ патшайымы Томирис қай жылдары өмір сүрді?
- Б.з.б. 570-520жж
50 ұпай - Қызылордадан 300 шақырым жерден табылған сақ ескерткіші Шірік-Рабат қаласы қай ғасырға тән?
- Б.з.б. 4-2ғғ
20 ұпай - Оба деген не?
- Адам жерленген орындар
30 ұпай - Тиграхауда деген қандай мағына береді?
- Шошақ бөрік киген сақтар
40 ұпай - Саркофаг деген не?
- Қайтыс болған адамды салып жерлейтін астау
50 ұпай - “ Аң стилі” дегенді қалай түсінесің?
- Сақтардың бұйымдарында аңның бейнесін бейнелеуі
ІІІ-кезең Ойынның шарты: - 1. Әр топтың жанкүйерлеріне тапсырмалар беріледі;
- 2. Әр тапсырма 5 ұпаймен бағаланады;
- 3. Жанкүйерлер дұрыс жауап берсе, олардың тобына ұпайлары қосылады, ал дұрыс жауап бермесе ұпай алынып тасталады.
1- сұрақ - Есік обасына жерленген “Алтын киімді адам” қанша жас шамасындағы ханзада?
- 17-18 жас шамасында
2- сұрақ - Іле өзенінің оң жағалауынан табылған Бесшатыр қорымы неше обадан тұрады?
- 31 обадан
3- сұрақ - Геродот өз жазбаларында сақтарды қалай атайды?
- Массагеттер
4- сұрақ - Сақ қоғамындағы адамдар қалай аталды?
- Жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер
ІҮ кезең Ойынның шарты: - 1. Әр топқа тапсырмалар беріледі;
- 2. Әр тапсырма 5 ұпаймен бағаланады;
- 3. Бір топ екінші топтан “нартәуекел” сұрайды.
- 4. Екінші топқа нартәуекел беріліп, олар дұрыс жауап бере алмаса, ол ұпай бірінші топқа беріледі;
- 5. Егер нартәуекел берілмей, олар қате жауап берсе, олардың ұпайы шегеріледі.
- “Сақтар жақсы шабандоздар. Олар садақпен, қылышпен және қола балтамен қаруланған, сауыт киген” деп жазған грек географы кім?
Дұрыс жауап 2- тапсырма - Зайсан ауданы жерінен табылған Шілікті патша қорғандарынан қанша ескерткіш табылған?
Дұрыс жауап - 200 ескерткіш, оның 50 обалар
3- тапсырма Дұрыс жауап 4- тапсырма - Археологтар Талғар және Жамбыл облысы жерінен суару каналдарын тапты.Сонымен қатар төмендегідей қыш ыдыстарда табылған.Бұл сақтардың мал шаруашылығымен қатар тағы қандай шаруашылықпен айналысатынын көрсетеді?
Дұрыс жауап 5- тапсырма - Грек тарихшысы Арриан: “Гректер кішкентай аралға қашты. Скифтер мен Спитаменнің атты әскері оларды қоршап алды да, садақпен атып, түгел қырып салды” деп жазды. Тарихшы сақтардың кімдермен шайқасы туралы айтып отыр?
Дұрыс жауап - Грек-македон әскері, Александр Македонский
Бағалау - Білімдіден шыққан сөз,
- Талаптыға болсын кез
- Б.з.б. 1 мың жылдық
- Сақтардың Қазақстан жеріні мекендеуі.
- 1970 жылы-
- Алтын Киімді Адам табылған
- 519 жылы
- Парсы патшасы І Дарий сақтарға шабуыл жасауы
Құттықтаймыз - Сақтар туралы қосымша матераилдар жинау.
Достарыңызбен бөлісу: |
