Бас жиынтық (генеральная совокупность) – барлық мүмкін болатын бақылаулардың жиыны. Бас жиынтықты құрайтын барлық бақылаулар саны оның көлемі (N) деп аталады.
Үлгі (Выборка) – кездейсоқ таңдалған бақылаулар жиыны. Үлгі көлемі – зерттелетін элементтер саны (n). n˂30 - кіші үлгі, 30˂ n ˂100 – орташа, n ˃ 100 – үлкен.
Зерттеудің таңдамалы әдісі - нысандардың кішігірім тобы ғана зерттеуге алынып, оның нәтижесі бойынша барлық бас жиынтыққа түйін жасалады.
Белгілерді өлшеу шкалаларының типі
Белгілер
̸ \
Сапалық Сандық
Сапалық белгілері – жиынтық элементтерінің кейбір қасиетімен не күйімен сипатталатын белгілері. Мысалы: гүл жапырақшаларының түсі, дарақтардың трі, жынысы, топырақтың құнарлылық көрсеткіштері және т.б.
Сандық белгілілері – сандар арқылы көрініс табатын белгілер.
Сапалық белгілер үшін номиналды және реттік (рангтік) шкалалар, ал сандық белгілер үшін интервалды шкала қолданылады.
Номиналды шкала сипаты ретінде пайыздық қатынас алынады. Мысалы белгілі бір түрдің кедесу жиілігі пайызбен беріледі. Белгілі түрдің кездесу жиілігін табу үшін оның санын үлгідегі барлық түрлердің дарақтарының жалпы санына бөледі, яғни жалпы жиынтықтағы әр түрдің саны бойынша үлесін табу керек.
Мысал 1
Достарыңызбен бөлісу: |
