Сабақтағы кері байланыс. Оқытудың мақсаты
Сыни тұрғысынан ойлауға және жазуға үйрету
жүктеу/скачать 3,73 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сын тұрғысынан ойлауды қолдану
- Сын тұрғысынан ойлау
- «Сыни тұрғыдан ойлау» модулі бір сабақта
Сыни тұрғысынан ойлауға және жазуға үйретуЖарияланды 7-01-2014, 23:32 Категориясы: Қазақ тілі және әдебиеті СЫНИ ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУҒА ЖӘНЕ ЖАЗУҒА ҮЙРЕТУ Педагогикалық технологиялар дегеніміз – оқыту үрдісін жобалау, ұйымдастыру мен жүргізудің ойластырылған моделі» педагог – ғалым В. М Монохов Сын тұрғысынан ойлау технологиясы баланың өзі ізденіп, дәлелдеуі қызықтырады. Ол енді ізденуші, ойланушы, өз ойын дәлелдеуші, ал осы бағытты ұйымдастырушы, бағыттаушы мұғалім. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы оқушының еркін сөйлеуіне, пікір таластыруын, достарының ойын тыңдауға, мәселені шешу жолдарын іздей отырып, қиындықты шешуге бағытталған бағдарлама. Сын тұрғысынан ойлау және жазу - ой қозғай отырып, оқушының өз ойымен өзгелердің ойына сыни қарап, білгенін талдап, салыстырып, реттеп, сұрыптап, жүйелеп, зерттеп, дәлелдеп, тұжырым жасауға бағыттау, өз бетімен және бірлесіп жұмыс жасауға дағдыландыру. Сын тұрғысынан ойлауды дамытудың мақсаты барлық жастағы оқушыларға кез келген тақырыпты сыни тұрғыдан қарап, саналы шешім қабылдауға үйретеді.
«Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды үйрету» технологиясымен жұмыс жасау кезінде баланың танымдық белсенділігін арттыруға, өз бетінше білім aлyғa, бірлесіп жұмыс жасауға үйрететіндігін, білімнің тереңдігі әрі тиянақтылығы артатындығын көздейді. Бұл жобаға дейінгі және кейінгі кезеңін салыстыру барысында оқушылардың оқуға деген ынтасының артқандығын, бойында жақсы қасиеттердің қалыптасқандығын, оқушылардың басқаның ойын қабылдау, түсіну, сыйлауды үйренгендігімен сипатталады. Сын тұрғысынан ойлауды және жазуды дамытуға байланысты оқушының оқу мен жазу арқылы сыни тұрғысынан ойлауын дамытып, шыңдауға көмектеседі. Топтық жұмыстың мақсаты:
Сабақ барысында " сыни тұрғыдан оқу мен жазудың "көмегі зор. Бұл әдіспен бірнеше тақырыптар өткізіп жүрмін. Оқушы жеке жұмыс істеуге, жұппен, топпен жұмыс жасауға жаттықты. Өз ойын көпшілікке жеткізуге машықтанды. Сыни тұрғысынан ойлауды қалыптастырып, балалардың өз білімдерін жаңа білімдерімен ұштастыра отырып, тақырыпты түсінуге бағыт берді. Сын тұрғысынан ойлауды қолдануЖарияланды 12-09-2014, 13:59 Категориясы: Бастауыш сынып БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫНЫҢ ОЙЛАУ ҚАБІЛЕТІН ДАМЫТУДА СЫН ТҰРҒЫСЫНАН ОЙЛАУДЫ ҚОЛДАНУ (слайдымен) Аннотация
Қазіргі таңда алдымыздағы балалардың оқуға деген мотивациясын қалай көтеру керек? Оқушыларды сабақ үрдісіне қалай қызықтыру керек? Білім алуға қалай үйрету қажет? Осындай сұрақтар әр ұстазды жиі мазалайтынын білеміз. Ал, біздің күнделікті дәстүрлі сабақтарымыз арқылы мұндай сұрақтың жауабын табу қиынға соғары анық. Сондықтан оқытудағы көзқарасымызды өзгертуге тура келеді. Ол дегеніміз сабақтағы оқу үрдісінің басты кейіпкері ұстаз емес, оқушы болуы қажет. «Білім негізі – бастауышта» демекші, білім берудің алғашқы сатысы – бастауыш білім. Баланы бастауыш сыныптан бастап шығармашылық ойлауға, өз бетіне шешім қабылдай алуға, практикалық әрекеттерге дайын болуға, оларды шығармашылық бағытта жан - жақты дамыту - бүгінгі күннің басты талабы. Әр мұғалім шығармашылықпен жұмыс істеген жағдайда ғана еліміздің саналы, дарынды азаматтарын тәрбиелеп шығаруға мүмкіндік бар. Бастауыш сынып оқушыларымен жұмыс жасай отыра, осы жастағы балалардың ойлау қабілеттерін арттыратындай қандай әдіс - тәсілдер қолдану қажет деген оймен ізденіс үстінде болдым. Осы тұста В. Г. Белинскийдің: «... ұстаздың қолында адам өмірінің келешектегі тұтас тағдыры тұр.» - деген сөзі еріксіз еске түседі. Өйткені, ұстаз – болашақтың тұтқасы, жас ұрпақты тәрбиелеу және терең де жан - жақты білім беру ісіндегі қоғамның жұрт сенген өкілі. Сын тұрғысынан ойлау дегеніміз – ой қозғай отырып, оқушының өз ойымен өзгелердің ойына сыни қарап, естіген, білгенін талдап, салыстырып, реттеп, сұрыптап, жүйелеп, білмегенін өзі зерттеп, дәлелдеп, тұжырым жасауға бағыттау өз бетімен және бірлесіп шығармашылық жұмыс жасау. Басты мақсаты оқушыларға кез келген мазмұнға сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға үйрету. Менің осы орайда таңдаған тақырыбым «Бастауыш сынып оқушыларының ойлау қабілетін дамытуда сын тұрғысынан ойлауды қолдану» болды. Сын тұрғысынан ойлау арқылы оқушылардың сабақ барысында түсінікке сыни тұрғыдан қарап, сонымен қатар өмірде де ойлана отыра шешім қабылдау, ақпаратпен жұмыс жасай алу, талдай білуге машықтандыру. Осы білімді беруде мұғалімнің алға қояр мақсаты мен міндетін былай айтуға болады. Оқушы - оқу үдерісі – нәтиже. Сыни тұрғыдан ойлай білетін оқушы сұрақтар қоя біледі. - Мен не білемін, нені білгім келеді? - Менің жаңаша көзқарасым, қалай өзгердім? - Менің қызығушылығым неден артты? - Мен осы біліммен не істей аламын, кімге көмек қолын созамын? Алдыма қойған міндеттерім: 1. Сын тұрғысынан ойлаудың теориялық сұрақтарын зерделеу 2. Оқушылардың мектепке алғашқы келгендегі кездегі және оқу барысында диагностика жүргізу 3. Күтілетін нәтижелердің критерийлерін жоспарлау 4. Сын тұрғысынан ойлаудың әдіс - тәсілдерін сабақ барысында жүйелі түрде қолдану 5. Оқушылардың ойлау қабілеттерінің деңгейін анықтау. Менің оқушыларым не істей алады? Сабақ жоспарын оқушылардың өз беттерімен меңгеруіне ыңғайлы етіп және олардың жас ерекшеліктерін ескере отыра құру. «Сыни ойлауға» келсек, бұл американдық көптеген ғалымдардың алдыңғы қатарлы идеялары негізінде құрылған жоба. Мақсаты: барлық жастағы оқушыларға кез келген мазмұнды сыни тұрғыдан қарап, екі ұйғарым бір пікірдің біреуін таңдауға саналы шешім қабылдауға сабақтарда үйрету. Сын тұрғысынан ойлауЖарияланды 22-12-2013, 19:29 Категориясы: Аттестаттау материалдары Сын тұрғысынан ойлау – ойлау туралы ойлау Сын тұрғысынан ойлау – бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Ол болашақта әрекет жасауға негіз бола алады. Сын тұрғысынан ойлау көбінесе қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс - әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды білдіреді. (Нұсқаулық 49 бет.) Сыни тұрғыдан ойлау дегеніміз - алған білімге сын көзбен қарау, іздену, оның ақиқатын дәлелдеу, білімді саналы түрде алу. Бұл технологияның тиімділігі – оқушының құзіреттілігін арттырып ғана қоймайды, сонымен қатар: 1. Жеке тұлғаның жетілуіне, дамуына бағытталады. 2. Мұғалім мен оқушылар арасында қарым - қатынас орнатылады. 3. Оқушының өздігінен жан - жақты білім алуына жағдай жасалады. 4. Алған білімге сын көзбен қарайды, білімді сапалы түрде алады. 5. Оқушы ойын ашық айта алуға, пікір алмасуға үйренеді. 6. Бірін – бірі сыйлауға, ынтымақтастыққа баулиды. 7. Мәселенің ең негізгі түйінін табуға дағдыланады. 8. Оқушының шығармашылық белсенділігі артады. Жалпы сыни тұрғыдан ойлайтын оқушылар белсенді болады, олар сұрақтар қойып, дәлелдерді талдайды, мағынаны анықтау үшін саналы түрде стратегиялар қолданады. Олар ауызша, жазбаша, көзбен шолу, дәлелдеріне сүйену арқылы болашаққа бейім болып келуіне ықпалдасады. Сын тұрғысынан ойлау бағдарламасы қызығушылықты ояту, мағынаны тану, ой толғаныс кезеңдерінен тұрады. Сын тұрғысынан ойлауды дамыту сабақтағы аса қажетті, маңызды әрекет болып табылды. Тізбектелген сабақтар топтамасын жасау барысында «Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету» негізгі модуль ретінде алынып, ЖИГСО, топтастыру, Венн диаграммасы, «Сэнквейн», «Идея туралы ойлар», «Бағдаршам», «Көршіңе әңгімелеп бер», «Басбармақ», «Ойлан, бірік, бөліс» әдістері арқылы көрінді. Сын тұрғысынан ойлау стратегияларын қолдану арқылы білімі мен ойлау деңгейі жоғары, жан - жақты дамыған оқушы қалыптасады деп ойлаймын. Сыни тұрғыдан ойлау модулін өзімнің мектептегі іс – тәжірибем барысында кеңінен қолдандым. Тәжірибені өзім жетекшілік ететін 3 - сыныпта өткіздім. Сыныбымда 13 ұл және 13 қыз, барлығы 26 оқушы. Тәжірибедегі бірінші сабағымда оқушылар «Мен сізді таныстырғым келеді» ойынын ойнау арқылы бір – бірін таныстырып, өздерін жаңа қырынан танып, білді. Сабақтарымда белсенділігі төмен, сенімсіз оқушыларды назарымнан тыс қалдырмай, үнемі бақылауда ұстауға тырыстым. Дүниетану пәнінен өткізген алғашқы сабағымның тақырыбы: «Қазақстан – егемен ел».
«Сыни тұрғыдан ойлау» модулі бір сабақта. Сыни тұрғыдан ойлау «ойлау туралы ойлану» деген түсінік береді. Бұл модуль арқылы маңызды мәселелерді талқылауға болады және білім беру үшін тиімді болып табылады. Бұл оқушылардың да мұғалімдердің де сыни тұрғыдан ойлауды дамытуды саналы және оймен қабылдауын көздейді. Сыни тұрғыдан ойлау – бақылаудың, тәжірибенің, ойлау мен талқылаудың нәтижесінде алынған ақпаратты ойлауға, бағалауға, талдауға және синтездеуге бағытталған пәндік шешім. Сыни тұрғыдан ойлау көбіне қарсы пікір айтуға, баламалы шешімдерді қабылдауға, ойлау және іс – әрекетімізге жаңа немесе түрлендірілген тәсілдерді енгізуге дайын болуға, ұйымдастырылған қоғамдық әрекеттерге және басқаларды сыни тұрғыдан ойлауға баулуды білдіреді. Бұл жолдағы ең оңай тәсіл балалардың жеке басының тәжірибесіндегі дәлелдерге мән беруге ынталандыру. Бізде балалардың қызығушылығын оятып, олардың сыни тұрғыдан ойлауларын, дағдыларын дамыту үшін қолдануға болатын, әлемнің түрлі бөліктеріндегі және заманның түрлі кезеңдеріндегі балаларға айтуға болатындай да мысалдар жеткілікті. Сыни тұрғысынан ойлау модулін таңдау кезінде мұғалімнің білімділігінен қатар оқушыларға деген сенімділік күшті болу керек деп ойлаймын: оқыту үрдісінде қалыптасқан көзқарастар мұғалімнің сыныптағы барлық іс - әрекетіне әсер етеді дегендей менің сабақтар топтамамдағы сыни тұрғысынан ойлаудың Выготскийдің сындарлық тұрғыдан оқытуды түсіну оқыту мен оқытудағы жаңа тәсілдер негізінде алынғандығын көрсетуге болады. Выготскиидің пікірі бойынша, оқушылар нақты мақсаттарды көздеген, көбірек білетін қайраткер жандармен әлеуметтік қарым - қатынас нәтижесінде ойлау және сөйлеу дағдылары дамитынына тоқталған. Тәжірибе кезеңінде жаңа әдістерді пайдалануды реттілікпен қолдана білгендігін көздеген едім. Сабағымды бастамас бұрын әріптестермен кеңес өткізіп, ата - аналармен байланыс жасап бұл жаңа әдістердің тиімді, құнды жақтарын атап айттым. «Бірлесіп пішкен тон келте болмас»дегендей жалпы мектеп ұжымы, әріптестер қолдау көрсетіп сенімділік танытқан соң өзімде бір күш пайда болып ынталы түрде әр сабағымды жақсы, тиімді өткізуге тырыстым және тізбектелген сабағымның бір үлгісін төмендегідей талдап көрсетуді ұйғардым. 1. Кіріспе 2. Жаңа материалдың таныстырылымы 3. Жаңа материалды қолдау 4. Қорытынды бөлімі Сабақты бастамас бұрын оқушыларды үлестірмелі дидактикалық материалдарды пайдалану арқылы топқа бөлдім. Сабағымның кіріспе, ұйымдастыру бөлімі «Сәтті болсын күніміз» атты психологиялық дайындықтан басталды. Бұл бөлімде балалар бір - біріне жақсы сөз, жылы тілектерін арнады. Мысалы бір оқушым « анаңнан үнемі жылы сөз естігеніңді қалаймын» десе Бекзат деген оқушымның «күнің де түнің де сәтті болсын»деген сөздерінің өзі адам жанына жылы тиері анық деп ойлаймын. Өткен сабақты пысықтау барысында оқушыларға
деген сөзді қалай түсінеміз, мағынасын кім айтады дегенде оқушылар өз түсініктерін айта бастады. Олар туған жер – атамекен, туған топырақ, айналаны қоршаған орта деп айта бастады. Сол уақытта дарынды оқушымның біреуі туған жер - елорда, Астана деген кезде, мен ендеше Астанаға саяхат жасаймыз, ол жөнінде ой – санамызды, білімімізді толықтырамыз дей келе жаңа сабақты бастап кеттік. Сол уақытта балаларым да жинақталып, Астана туралы мағлұмат алғысы келген кезде, мен елордамыздың көрікті жерлеріне тоқталып, интербелсенді тақтадан көрсетіп, әңгімелеп өттім. Осы жерде оқушылардың арасынан Астанаға барғандары да болып шықты. Ол – Данияр деген оқушым еді. Бәйтерекке барып өзінің арман тілегін айтқанын да әңгімелеп берді. Яғни балалардың сабаққа деген қызығушылықтары артып белсенділік таныта бастады. Астананың Қазақстан картасы арқылы орналасқан жерін, жалпы Қазақстанның бес елмен шектесетінін айтып өттім. Сын тұрғысынан ойлаудың ең жақсы тұстары балалардың жан – жақты іздену қабілеттері дамиды және нашар оқитын оқушыларда да қозғалыс, ұмтылыс, жұмыстану қабілеттері пайда болады. Кейбір сабақтарымда кедергілерге ұшырасам да, оны жеңу жолдарын іздестіре бастадым. Сын тұрғысынан ойлау модулін реті келсе әр сабақта қолданған ұтымды. Оқушыларға дүниетанудан алған « Астана - Қазақстан Республикасының елордасы» атты сабағымда топтық жұмыс берген болатынмын
жүктеу/скачать 3,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|