Сабақтың № № занятия Топ группа

Отбасы – адам баласының алтын діңгегі. Өйткені адам ең алғаш шыр етіп дүниеге келген сәтінен бастап, осында ер жетіп, отбасының тәрбиесін алады. Сондықтан да отбасы – адамзаттың аса қажетті, әрі қасиетті алтын мектебі. Отбасы – адам үшін ең жақын әлеуметтік орта. Отбасы белгілі дәстүрлердің, жағымды өнегелердің мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Отбасында бала алғаш рет өмірмен, қоршаған ортамен танысып, мінез-құлық нормаларын игереді. Отбасы баланың азамат болып өсуінің негізі болып табылады.

Атақты қазақ ақыны Қасым Аманжолов өзінің жарына арнаған бір өлеңінде:

Отбасы – шағын мемлекет,

Мен – президент, сен – премьер,

дегені бар. Шынында, отбасы – ол да бір шағын мемлекет. Әр мемлекеттің өзіне тән өндірісі мен өнім бөлісі, сыртқы және ішкі саясаты, кіріс-шығыс бюджеті, қастерлеп ұстанатын рәміздері, т.б. болатыны сияқты, әр отбасы болмыс-тіршілігінің де соған ұқсас жақтары бар, оның жаратылысы да басшылық пен қосшылықты қажет етеді. Сондықтан отбасының құрылымына зор маңыз беріліп, мәнін қорғаған, отбасының ар-намысын сақтауға, сырын шашпауға, мүшелерін бір-біріне қатысты адалдыққа тәрбиелеген. «Отан отбасынан басталады» деген сөздің мәнісі де осында.

2006 жыл – Қазақстан Республикасында Отбасы жылы болып жарияланды.

Балаға берілетін бірінші тәрбие ата-анасын, туған-туысын, жолдасын сыйлауға үйретуден басталады. Себебі ата-анасын сыйламаған бала жолдасына да, қоғамға да пайда келтіре алмайды.

Ы.Алтынсар

ҰЛАҒАТ СӨЗДЕР :1.Әрбір шаңырақ ұрпақты болсын, ырысты болсын, ырысы жұртқа жұғысты болсын!

Н.Ә.Назарбаев

3.Жер бетіндегі жақсылық, ізгілік, қайырымдылық атаулының бәрі де ананың ақ сүтінен тарайды.

4.Баланың жақсысы – қызық, жаманы – күйік

Сабақтың жоспары

Пән Предмет		Күні дата
сабақтың № № занятия		Топ группа
Тақырып Тема	Қаржыны дұрыс жоспарлау.Отбасы бюджетін жоспарлау.
Білімділік. : оқушылардың қазақ тілінде ауызекі сөйлеу тілін дамыту; жаңа сөздерді меңгеру, күнделікті өмірде пайдалануға баулу. Дамытушылық:; оқушылардың ойлау қабілетін дамыта отырып, «бюджет», «жоспар» ұғымдарына байланысты білімдерін тереңдету; топпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру, шығармашылық қабілеттерін, белсенділіктерін арттыру. Тәрбиелік: топта жұмыс істеубарысында сыйластық қарым – қатынастарға тәрбиелеу, бір – бірін құрметтеуге, бағалауға, тыңдауға үйрену.
Сабақтын типі (тұрпаты) Тип урока	аралас сабақ
Сабақтын әдісі Метод обучения	Сұрақ-жауап сұхбаттасу ,топпен жұмыс,талдау
Корнекілік Оснащение	мәтін
Сабақтын барысы Ход урока
1. Бағдарлану – мотивациялық блок Мотивационно – ориентировочный блок
Сабақтың тақырыбын шығу, жазу Выход на тему, запись темы урока				Оқу мақсатын қою Постановка цели, задач урока
Сабақтың барысымен танысу Знакомство с ходом урока

Сабақ барысы І. Ұйымдастыру кезеңі 1. Сәлемдесу2. Сабақта жұмыс істеуге жағдай жасау 3. Сабаққа дайындықты тексеру 4. . Сабақтың жалпы мақсаты мен оны жүргізу жоспарын ашу ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.   


Ой қозғау:

-Ата-аналарың тапқан еңбекақыны қайда жаратады?

1 – топ «Жоспар» сөзіне, 2 топ – «Бюджет» сөзіне ассоциацияларыңды жазыңдар. (жеке, жұппен пікір алмасып, ортақ пікірлерін ортаға салады.)

Жоба – бір істі жүзеге асыру, орындау үшін жасалған нұсқа.

Бюджет – мемлекет, әр түрлі мекемелердің кіріс, шығыстың сметасы.

Смета – алдын ала жасалатын кіріс пен шығыстың есебі.

•      Табысынан құралады – состоит из заработка

•      Еңбегінің нәтижесі – результат труда

•      Табысқа қол жеткізу –добиться успеха

•      Кіріс – доход

•      Шығыс – расход

•      Жоспарлайды – планирует

•      Тең болуын қадағалайды – следят за правильным распределением

•      Тиімді пайдалануға – эффективно использовать

•      Тізім жасайды – составляют список

•      Төлемақы –оплата

Грамматиканы қайталау

2. Үйге тапсырма: Отбасы бюджетін кестеге толтыру.

 

3. Бағалау

Сабақтың жоспары

Пән Предмет		Күні дата
сабақтың № № занятия		Топ группа
Тақырып Тема	Қонақ күту дәстүрі.
Білімділік. : Оқушыларға қазақтың салт-дәстүріндегі қонақ рәсімін тереңірек таныстырып білімдерін кеңейту. Дамытушылық:; Оқушылардың сөздік қорын молайту, ой-өрісін, логикалық ойлауын шығармашылық қабілетін дамыту, сауатты жазуға, мәнерлеп оқуға дағдыландыру. Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілікке, мәдениеттілікке, салт-дәстүрлерді қастерлеп құрметтеуге баулу.
Сабақтын типі (тұрпаты) Тип урока	аралас сабақ
Сабақтын әдісі Метод обучения	Сұрақ-жауап сұхбаттасу ,топпен жұмыс,талдау
Корнекілік Оснащение	Мәтін,кесте
Сабақтын барысы Ход урока
1. Бағдарлану – мотивациялық блок Мотивационно – ориентировочный блок
Сабақтың тақырыбын шығу, жазу Выход на тему, запись темы урока				Оқу мақсатын қою Постановка цели, задач урока
Сабақтың барысымен танысу Знакомство с ходом урока

Сабақ барысы І. Ұйымдастыру кезеңі 1. Сәлемдесу2. Сабақта жұмыс істеуге жағдай жасау 3. Сабаққа дайындықты тексеру

4. . Сабақтың жалпы мақсаты мен оны жүргізу жоспарын ашу ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.   

1. Ендігі кезекте осы мәтінмен жұмыс жұмысы. Аудару жұмысы:

жолаушы — путник

төрге отырады — сядет на почетное место

сыбаға сақтаған — берегли причитающуюся долю, предназначенную для гостей

арнайы қонақ — званый гость

 сыйлы кісі — уважаемый человек

отағасы — хозяин

мылтық — ружье

қалауын береді — исполняет желание

Қонақ - гость

Тамақтану - поесть, подкрепиться

Асхана - столовая

Дәмхәна - закусочная

Дастарқан мәзірі - меню

Даяшы - официант

Татып көру - попробовать

Салқын тағам - холодное блюдо

Қазы - казы, кушанье наподобие колбасы из брюшной и реберной части конской туши

Құрт - курт, сушеный творог в виде шариков

 Сорпа - бульон, суп

Бауырсақ - жаренные в масле кусочки пресного или кислого теста

Қазақша ет - мясо по-казахски

Қуырдақ - жаркое, блюдо из жаренных в масле легких, печени, сердца, почек

Қымыз - кумыс, национальный целебный напиток, приготовленный из кобыльего молока

Шұбат - шубат.напиток из верблюжьего молока

Ас болсын - приятного аппетита

байланысты мақал-мәтелдердің мағынасын түсіндіру.

1. Қонақ қойдан жуас...

2. Қонағым өз үйіңді де ойлай отыр.

3. Қонаққа бара білсең, шақыра да біл.

4. Қонақ бір күн қонса - құт, екі күн қонса - жұт.

5. Қонағы жаман болса, үй иесі қыдырады.

6. Құтты қонақ келсе, қой егіз табады.

7. Қонағын сүймеген баласын ұрады, не үйін сыпырады.

8. Қонақ келсе- құт келер

9. Қырықтың бірі – қыдыр

10. Келгенше қонақ ұялады, келгеннен соң үй иесі ұялады

11. Қонаққа кел демек бар, кет демек жоқ

12. Жаман үйдің қонағы билейді Ендігі сайысымыз мамандықтарыңа байланысты мына суреттегі тағам жайлы қандай мәлімет білесің?

Сабақтың жоспары

Пән Предмет		Күні дата
сабақтың № № занятия		Топ группа
Тақырып Тема	Қазақ халқының салт-дәстүрлері.Кигіз үй.
Білімділік. : Оқушыларға киіз үйдің құрылуы  туралы  мағлұмат беру. Дамытушылық:; Оқушылардың қисынды ойлау қабілеттерін дамыту. Тәрбиелік: Халық педагогикасын пайдалана отырып, оқушыларды әдептілікке, достыққа, отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтын типі (тұрпаты) Тип урока	аралас сабақ
Сабақтын әдісі Метод обучения	Сұрақ-жауап сұхбаттасу ,топпен жұмыс,талдау
Корнекілік Оснащение	Мәтін,кесте
Сабақтын барысы Ход урока
1. Бағдарлану – мотивациялық блок Мотивационно – ориентировочный блок
Сабақтың тақырыбын шығу, жазу Выход на тему, запись темы урока				Оқу мақсатын қою Постановка цели, задач урока
Сабақтың барысымен танысу Знакомство с ходом урока

Сабақ барысы І. Ұйымдастыру кезеңі 1. Сәлемдесу2. Сабақта жұмыс істеуге жағдай жасау 3. Сабаққа дайындықты тексеру

4. . Сабақтың жалпы мақсаты мен оны жүргізу жоспарын ашу ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.   

ІІІ.Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айту.

 – Біздің бүгінгі сабағымыз – тіл мәдениеті ерекше осы киіз үйдің ішінді өтеді. Сабағымыздың тақырыбы «Киіз үй». Бүгін біз киіз үйдің құрылысымен танысамыз.

VІ.  Кіріспе сөз: ( музыка әуені)

    Киіз үй қола дәуірінде пайда болған. Киіз үй адамзат тарихындағы ең бірінші архитектуралық құрылыс. Ол жер сілкіністеріне де төзімді. Киіз үй  қазақ халқының  қысы-жазы отыратын баспанасы болған. Ол тез жығып түйеге артып жүре беруге, көшіп-қонуға лайықтап жасалған. Киіз үй негізгі 4 бөліктен тұрады. Олар: 1 - шаңырақ, 2 - уықтар, 3 - кереге,  4 - сықырлауық немесе есік. Бұлардың барлығы: талдан, қайыңнан, теректен жасалады. Ең жақсысы тал.

Қазақтың киіз үйі 6-қанатты,8-қанатты, 12- қанатты, 24-қанатты болады. 

Киіз үйге кірген кезде ең бірінші қонақтардың көздері шаңыраққа түсетіндіктен, біздің ата-бабаларымыз шаңыраққа әр түрлі жіптерден жасалған шашақтар іліп қояды. Не үшін? Иә,көз тимеу үшін. Жалпы киіз үй оң жақ және сол жақ деп екіге бөлінеді. Яғни ерлер және әйелдер жағы болып. Ерлер жақта ер адамға тән нәрселер ілініп тұрады. Олар: шоқпар, қамшы, садақ, т.б. қару-жарақтар. Ал әйелдер жағында тек әйелге тән нәрселер тұрады. Олар: ыдыс-аяқ, төсек орын, бесік тағы басқалар. Төр қазақ халқы үшін өте қасиетті болып саналады. Төрде міндетті түрде аң терілері  және қасиетті домбыра ілулі тұрады.Барлық киіз үй әдемі ою-өрнектермен әшекейленген түскиіздермен, алашалармен, сырмақтармен безендіріледі. 

  V.Сөздік жұмысы:

1. киіз үй- юрта

2. киіз- кошма

3. шаңырақ- купол или верхняя часть юрты

4. кереге- раздвижная решетчатая основа 

5. уық – купольные жерди

6. көшіп-қону – кочевать

7. жию- собирать

8. бұзу – разбирать

9. жаңбыр – дождь

10. боран – буран 

11. баспана - жилище

12.қаңқасы – скелет

13. қайыс – кожаная веревка

. Қорытынды.

2. Киіз үйдің ең жоғары бөлшегі не? (шаңырақ)

3.Шаңырақ пен керегені қосып тұратын бөлшек қалай аталады? (уық)

4.Қос босағадан және жарма беттен құралатын зат. (сықырлауық немесе есік)

Слайд №9. Слайд бойынша киіз үйді шығару.

5.Ертеде қазақ халқының баспанасы не болған? (киіз үй)

 

2. Үйге тапсырма:

3. Бағалау

Сабақтың жоспары