Сонымен балалар, шаңғы тепкен баланың табан ауданы, етік киген табан ауданынан 20 еседей үлкен. Ал шаңғышының табанының қысымы 20 еседей аз болады

Күнделікті тұрмыста адам жүргенде 30-40 Н/см² қысым еденге, вагон дөңгелектері рельске 30 000 Н/см² қысым түсіреді екен.

Оның формуласы: Р =

Си жүйесіндегі өлшем бірлігі Па. Оның гекса, кило, Мега түрлерін айтып өту керек.

Қысымның өлшем бірліктері.

1г Па = 100Па = 10²Па 1к Па = 1000Па = 10³Па 1МПа = 1000000Па = 10⁶Па

Енді келесі тақырыпқа тоқталмас бұрын, заттың неше күйі бар екендігіне тоқталайық. Жауап берген балаға деңгей балы қойылады.

Тіке тұрған кітап неге алақанымызды қысады? Барлық оқушы жасап көреді.

Ал шарды үрлегенде қысым қандай бағытта таралып тұр? Оқушы үрлейді, ал мен алақаныммен қысамын. Шардың іші заттың қай күйімен толтырылған? Газ күйі және сұйық күйінде Газ әр бағытта таралады. Оған паскаль шары мысал бола алады деп балардың назарын сабаққа аударту керек.

Оған екі мысалды бізге бір күн бұрын дайындаған нашар оқитын оқушы көрсетіп береді. Сызғышты үстелге іне қойып, оны қолмен түртіп те құлата аламыз. Ал, бетіне А4 қағаз қойып ұратын болсақ, ол сызғыш орнында тұра береді. Бұл табан ауданына тәуелділікті көрсетеді.

Стаканды төнкеріп ішіндегі судың ақпайтынын көрсетеді.

(Стаканды төңкергенде неге су ағып кетпейді, және сызғыш неге сырғанамады?) жауап берген оқушыға деңгейлік жауап балы қойылады.

Мандарин лақтыру арқылы бүгінгі өткен жаңа термин сөздерді атап өтеді. Ең әуелі мандариннің неге сопақша болып өсетіндігін айтып кетемін. Әрине ол да қысымға байланысты.

Есеп шығару мысалдары көрсетіліп кетеді.

Табан ауданы 10 см² биік өкше туфли киген қыз баланың әрбір аттағанында жерге 4 Н күшпен әрекет етсе, осы туфлидің жерге түсіретін қысымы қандай?

Берілгені: Шешуі: Формула:

F= 4H

S=10 см²= 10*10^-2м²

P= ? Жауабы: 40Па

Деңгейлік тапсырмалар: 10 минут.

А деңгейі формула табу

Б деңгейі есептің мәнін орнына қойып есеп шығару

С деңгейі формулалар арқылы есепті түрлендіріп есептеп шығару

А тобы есептері:

Қай формула қате? А)Р= FS Ә)P= Б)P= mg

Есепте: 100 мм = Хсм?

100мм-Хсм

10мм- 1см

Көлемді есепте:

а=4см

с=2см

Р Па өлшенеді

Р Н өлшенеді

Р кг/м³ өлшенеді

Жауабы: Паскальмен өлшенеді.

Үйкеліс күшінің формуласын тап:

А)F = μ N Б) = В) F = mg

Жауабы: а

Б тобы есептері мысалдары:

10 балдық дауыл желінің тосқауылға түсіретін қысымы 1100 Па. Ауданы 24 м² үй қабырғасына желдің түсіретін қысым күші қандай?

S₁=24 м² p₁=

F = ? Жауабы:

100 см² ауданға 50 Н күш әрекет етеді. Қысымын анықтаңдар.

Берілгені: Шешуі: Формула:

S=100 см²= 100*10^-2м²

P= ? Жауабы: Па.

С тобы есептері мысалдары:

Шынжыр табанды ДТ-75 М тракторының массасы 6610 кг, ал оның екі шынжыр табанының тіреу ауданы 1,4 м² . Осы трактордың топырақ бетіне түсіретін қысымын табыңыз.

S=1,4 м²

P= ? Жауабы: 46гПа.

Массасы 80 кг адамның аяқ киімі табанының ауданы 60 см² болатын болса, онда ол жер бетіне қандай қысым түсіреді?

Жауабы:

Берілгені: Формула: Шешуі:

S=60 см²= 6010^-2 м²

P= ? Жауабы: 65Па

Бекіту сұрақтары:

1. Қолмен іс тіккен кезде неліктен бармаққа оймақ киеді?

2. Жүк машиналарының артқы домалақтары қос- қостан болатыны неліктен?

3. Автомашинаға ауыр жүк тиегенде қысым қалай өзгереді?

4. Қысымды арттырып, кемітуге бола ма? Ол үшін не істеу керек?

Бағалау. Ұжымдық және жеке бағалау парағымен бағаланады.

Бағалап, үй тапсырмасына 4 минут

§43 пен §44 тақырыпты оқып, 15- тапсырманың 2- есебі. Табандарыңмен еденге қанша қысым түсіріп жүретіндеріңді шығарып келіңдер.