Аманкелди Тилеген
Көкшетау қаласы «№1 орта мектебінің» КММ
информатика пәні мұғалімі
Тақырыбы: «Вирусқа қарсы программалар»
Сабақтың мақсаты:
АКТ-ны пайдаланып, «компьютерлік вирус» түсінігін беру. Оқушыларға теориялық білім бере отырып, ойлау қабілетін, әскерлік белсенділігін дамыту. Сыни тұрғыдан ойлау арқылы берілген тапсырманы топпен орындауға дағдыландыру.
Вирустан қорғау программаларының мәні және олардың түрлерін біліп, оларды қолдана алады. Ақпараттың қорғалу тәсілдері туралы өз ойларын айту.
Сыни тұрғысынан ойлау арқылы берілген тапсырманы жұппен, топпен орындап, талқылайды, өз ойларын айтады. Топ мүшелерін сыйлай, құрметтей алады.
Күтілетін нәтиже:
Компьютерлік вирус анықтамасын білу.
Вирустардың ену жолдарын анықтау.
Вирустарды топтастырғанда ескеретін факторлардың атын айту.
Вирустан қорғану тәсілдерін білу.
Танымал антивирус программаларын атап шығу.
|
Өмір сүру ортасына, жұқтыру әдісіне және әсеріне қарай вирус түрлерін айырып тану.
Вирус жұққан компьютер белгілеріне мысал келтіру.
|
Әр қатардағы басқа сөздер тізбегіне мағынасы жағынан сәйкес келмейтін артық сөзді көрсету.
|
Қазір қолданыстағы антивирус программаларын тиімділігі мен тазалау жылдамдығы жағынан салыстыру.
|
Берілген кестеден тігінен, көлденеңінен және диагональ бойынша жоғарыдан төмен қарай жазылған вирусқа қарсы программалардың 6 түрін тауып, олардың атауларын жазу.
|
Компьютерлік вирус ұғымының түсіндірмесін беру.
Вируспен зақымдану белгілерін сипаттау.
Вирустардан қорғану жолдарын сыни талдау жасау.
|
Үй тапсырмасы:
|
|
• Келесі сабаққа дайындық тапсырмасы
Өтілген материалды қайталау, анықтама жаттау
|
|
• Бонус-балл тапсырмасы
Антивирус программаларының басқа да түрлерін сипаттап жаз.
|
САБАҚ БЛОКТАРЫ
|
|
|
і. аҚПАРАТ алмасу
|
|
Тақырып жоспары:
Компьютерлік вирустар
Вируспен зақымданған компьютер белгілері мен қорғану шаралары.
Вирусқа қарсы программалар.
Слайдтар:
Компьютерлік вирустар
Компьютерлік вирустар – жұмыс істейтін компьютерде рұқсат етілмеген іс- әрекеттерді орындауға арналған программа коды. Ішінде вирусы бар программа “жұқтырылған” деп аталу. Программалық вирус компьютерге иілгіш дискілерден, немесе интернеттен алынған тексерілмеген программаларды іске қосқанда енеді. Сондықтан вирустар енуінің негізгі жолдары – компьютерлік желілер және дисктер болып табылу.
|
Bирус түрлері
«Өмір сүру ортасына қарай» вирустар:
Желілік вирустар әртүрлі компьютерлік желілерде таралу.
Файлдық вирустар ең алдымен орындалатын модульдерге, яғни COM және EXE кеңеймесі бар файлдарға енеді. Файлдық вирустар басқа типті файлдарға да ене алу. Бірақ, ондай файлдарда олар ешқашан басқару ала алмау және көбею мүмкіндігін жоғалту.
Жүктемелік вирустар дисктің жүктемелік секторына (Boot-c) немесе жүйелік дисктің жүктемелік программасының құрамына енетін секторына ( Master Boot Record) енеді.
Файл – жүктемелік вирустар файлдарды және де дисктің жүктемелік секторын жұқтыру.
|
Вирус түрлері
Жұқтыру әдісіне қарай вирустар:
Резидентті вирус компьютерді жұқтыру кезінде оперативті жуда өзінің резидентті бөлігін қалдыру. Кейін ол операциялық жүйенің жұқтыру объектеріне (файлдарға, дисктің жүктемелік секторларына және т.б) қарауын ұстап алу және оларға енеді. Резидентті вирустар жуда орналасу және компьютер өшірілгенше немесе қайта жүктелгенше активті болу.
Резидентті емес вирустар компьютер жусын жұқтырмау және шектеулі уақыт аралығында ғана активті болу.
|
Вирус түрлері
Әсері бойынша вирустардың төмендегідей түрлері бар:
- қауіпті емес, компьютер жұмысына бөгет жасамайтын, бірақ оперативті жуның және дисктегі жуның бос бөлігін кішірейтетін. Мұндай вирустар әсері қандай да бір графиктік немесе дыбыстық эффектерде білінеді.
- қауіпті вирустар, компьютер жұмысындағы әртүрлі ақауларға алып келуі мүмкін.
- өте қауіпті, бұлардың әсері программалардың жоғалуына, ақпараттардың құртылуына, дисктің жүйелік облыстарындағы ақпараттың өшірілуіне алып келуі мүмкін.
|
Вирустар жұққан компьютер белгілері
Компьютердің ақырын жұмыс істеуі
Операциялық жүйенің жүктелмеуі
Файлдар мен каталогтардың жоғалуы немесе олардың мазмұнының өзгеруі
Файлдың өзгеру датасының ауысуы
Файл көлемінің өзгеруі
Белгісіз себептерден файлдың көбейіп кетуі
Жедел жудағы бос орынның азаюы
Экранда қаралмаған бейнелердің немесе сөздердің шығуы
Компьютердің жиі өз жұмысын тоқтатуы.
|
Вирустан қорғану тәсілдері
Файлдарды жалпы қорғау- ақпараттың не дискінің облыстық жүйелерінің көшірмесін жасау мен ақпаратқа шектеулі қолдану қою.
Профилактика
Вирусқа қарсы программалар орнату
|
Вирусқа қарсы программалар
Флаги немесе доктор дискілерді немесе бұзылған программаларды тазалау, олардан вирус денесін «тістеп алу» арқылы программаларды бұзылғанға дейінгі қалыпқа келтіреді.
Ревизор программалар – бірінші дискінің жүйелік аймақтары және программа күйі жайлы ақпараттарды есіне сақтап, сосын оны бастапқы күйімен салыстыру. Келіспеушіліктер болса, онда ол жайлы пайдаланушыға хабарлау.
Ревизор докторлар- ревизор мен докторлар қызметін атқару.
ның 5 буыныжәне стол калькуляиорыптеу техникңдер?
|
Вирусқа қарсы программалар
Детекторлар- нақты вирустарға арналған, вирустың денесіндегі кодты тексерілетін программалар кодымен тізбектей тексеруге негізделген.
Фильтрлер- бұл резидентті программалар, қолданушыны қандай да бір программаның дискке жазылуының барлық мүмкіндіктері туралы, оларды форматтау туралы, және де басқа сенімсіз әрекеттер туралы хабардар етеді. Бұл жағдайда берілген әрекетке рұқсат ету, етпеу туралы сұраныс шығу.
Вакцина программалары дискілерді немесе программаларды оның жұмыс нәтижесінде модификациялау, вакцинацияланған программаны вирусталған деп қабылдау.
|
Антивирус программалары
1. Eset (NOD32) (Өндіруші- Eset Software) ерекшеліктері:
Қолданылатын системалар- Microsoft Windows 95/98/ME/NT/2000/2003/XP, UNIX/Linux, Novell, MS DOS, сонымен қоса Microsoft Exchange Server, Lotus Domino сияқты пошталық серверлер.
Жылдам және 100 пайыздық вирустан тексеру
4 модуль: антивирусты монитор, интернет трафик мониторы, MSOffice құжаттар мониторы және антивирусты сканер.
2. SymantecNortonAntivirus 2005.
Symantec компаниясы ұсынған Norton AntiVirus™ 2005 программасы әлемдегі ең танымал антивирустар қатарына жату. Бұл программа автоматты түрде пайдаланушыға еш кедергі жасамай вирустарды, интернет құрттарды, трояндық компоненттерді жояды. Norton™ Internet Worm Protection функциясы көптеген өте қауіпті және күрделі құрттарды (мысалы, Blaster и Sasser) компьютер жүйесіне енбей тұрып жояды.
|
Антивирус программалары
3. Personal Касперлік Антивирусы .
Қондыру мен пайдалану өте оңай әрі қарапайым. Қорғау түрлері: «максималды қорғаныс», «ұсынылған қорғаныс» және «максималды жылдамдық». Түзетулер әр сағат сайын орындалып отыру, техникалық қолдау тәулік бойы жүзеге асу.
4. DoctorWeb Windows.
Dr.Web32 for Win32 екі түрі бар: графикалық интерфейспен (DrWeb32W) және интерфейссіз (DrWebWCL). Екеуі де қолайлы, әрі тез тексеру жүргізеді. Антивирус құрамында антивирусты монитор бар.
5. AVG AntiVirus
AVG Anti-Virus Free Edition — танымал антивирус, үйде пайдаланушыларға толық тегін. Вирустық базасын өте тез жүктеуімен, қолдануының қарапайымдылығымен ерекшеленеді.
AVG Anti-Virus Free Edition мына компоненттерінен тұру: сканер, монитор, электрондық поштаның сканері және автоматты түрде вирустық базасының жаңартылуы.
Өндіруші: Grisoft Inc
Лицензия: Freeware
Қолдайтын системалар: Windows XP, Vista, Win7
Интерфейс тілі: Орысша
|
|
іі. алғашқы бекіту
|
|
Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.
Компьютерлік вирустар дегеніміз-
|
Вирус түрлері
|
Вирусқа қарсы программалар
|
жұмыс істейтін компьютерде рұқсат етілмеген іс- әрекеттерді орындауға арналған программа коды. Ішінде вирусы бар программа “жұқтырылған” деп аталу.
|
«Өмір сүру ортасына қарай»:
Желілік вирустар
Файлдық вирустар
Жүктемелік вирустар
Файл– жүктемелік вирустар.
Жұқтыру әдісіне қарай:
Резидентті вирустар
Резидентті емес вирустар
Әсері бойынша:
қауіпті емес вирустар
қауіпті вирустар
өте қауіпті вирустар.
|
Флаги немесе доктор дискілерді немесе бұзылған программаларды тазалау.
Ревизор программалар – бірінші дискінің жүйелік аймақтары және программа күйі жайлы ақпараттарды есіне сақтап, сосын оны бастапқы күйімен салыстыру.
Ревизор докторлар- ревизор мен докторлар қызметін атқару.
Детекторлар- нақты вирустарға арналған, вирустың денесіндегі кодты тексерілетін программалар кодымен тізбектей тексеруге негізделген.
Фильтрлер- қолданушыны қандай да бір программаның дискке жазылуының барлық мүмкіндіктері туралы, оларды форматтау туралы, және де басқа сенімсіз әрекеттер туралы хабардар етеді.
Вакцина программалары дискілерді немесе программаларды оның жұмыс нәтижесінде модификациялау, вакцинацияланған программаны вирусталған деп қабылдау.
|
Қорытынды:_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
|
ііі. құзырлылық қалыптастыру
|
|
Деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей тапсырмалары
Компьютерлік вирус дегеніміз не?
Вирустар енуінің негізгі жолдары
Вирустар қандай негізде топтарға бөлінеді?
«Өмір сүру ортасына қарай» вирустар қандай болу?
Жұқтыру әдісіне қарай вирустар қандай болу?
Әсері бойынша вирустар қандай түрлерге бөлінеді?
Вирустан қорғанудың қанша тәсілі бар?
Өзіңіз білетін антивирус программаларын атаңыз.
Вирус жұққан компьютер белгілеріне мысал келтіріңіз.
ІІ деңгей тапсырмалары
Әр қатардағы басқа сөздер тізбегіне сәйкес келмейтін артық сөзді көрсет
Желілік
|
Файлдық
|
Жүктемелік
|
Жұқтырылған
|
Доктор
|
Профилактика
|
Ревизор
|
Детектор
|
Microsoft Windows
|
Eset (NOD32)
|
AVG AntiVirus
|
DoctorWeb
|
Антивирусты монитор
|
Интернет трафик мониторы
|
Антивирусты сканер
|
Антивирусты принтер
|
Фильтер
|
Вакцинатор
|
Монитор
|
Ревизор
|
ІІІ деңгей тапсырмалары
Қазір қолданыстағы антивирус программаларын тиімділігі мен тазалау жылдамдығы жағынан салыстырыңыз.
_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Топтық жұмыс.
Берілген кестеден тігінен, көлденеңінен және диагональ бойынша жоғарыдан төмен қарай жазылған сөздерді тап. Сонда сізде вирусқа қарсы программалардың 6 түрінің атаулары шығу.
п
|
р
|
т
|
р
|
к
|
е
|
н
|
а
|
р
|
м
|
п
|
й
|
м
|
н
|
т
|
а
|
ф
|
л
|
а
|
г
|
и
|
а
|
р
|
к
|
а
|
ф
|
п
|
т
|
р
|
а
|
к
|
и
|
е
|
н
|
р
|
т
|
о
|
р
|
п
|
д
|
о
|
к
|
т
|
о
|
р
|
қ
|
ү
|
ф
|
ә
|
с
|
ц
|
ы
|
и
|
м
|
в
|
с
|
п
|
о
|
л
|
д
|
д
|
ж
|
і
|
ы
|
а
|
р
|
л
|
в
|
п
|
р
|
ч
|
д
|
ұ
|
у
|
м
|
а
|
в
|
п
|
и
|
р
|
м
|
д
|
м
|
и
|
ғ
|
і
|
в
|
и
|
т
|
в
|
а
|
п
|
б
|
ю
|
т
|
р
|
е
|
к
|
ң
|
і
|
м
|
в
|
п
|
к
|
а
|
р
|
а
|
п
|
е
|
к
|
м
|
т
|
и
|
р
|
н
|
а
|
ы
|
ы
|
ф
|
к
|
ы
|
е
|
в
|
р
|
а
|
д
|
е
|
ф
|
и
|
л
|
ь
|
т
|
р
|
д
|
ц
|
ь
|
б
|
в
|
в
|
ы
|
ң
|
к
|
ү
|
ү
|
и
|
п
|
р
|
т
|
ы
|
и
|
в
|
а
|
м
|
и
|
п
|
р
|
т
|
п
|
ү
|
ә
|
а
|
м
|
д
|
и
|
н
|
а
|
п
|
т
|
л
|
з
|
и
|
о
|
р
|
ь
|
б
|
е
|
у
|
ц
|
й
|
а
|
а
|
т
|
р
|
п
|
м
|
о
|
р
|
а
|
н
|
е
|
у
|
ц
|
ы
|
а
|
т
|
ө
|
п
|
р
|
о
|
н
|
а
|
р
|
к
|
о
|
н
|
в
|
қ
|
с
|
д
|
о
|
м
|
ы
|
с
|
з
|
х
|
в
|
о
|
л
|
р
|
а
|
б
|
ң
|
п
|
қ
|
р
|
Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Достарыңызбен бөлісу: |
