Сабақтың мақсаты: Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша білімін қалыптастыру
жүктеу/скачать 1,64 Mb.
|
патфиз-ОМ-каз-ПРАКТИКА-дайын
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 тапсырма
- 2 тапсырма .
- 3 тапсырма .
- 4 тапсырма.
- 5 тапсырма. Ситуациялық есептерді шешу
| ТӘЖІРИБЕЛІК ЖҰМЫС
Тәжірибе жасау немесе «Гипоксияға төзімділікте түрлік реактивтіліктің, ОЖЖ жағдайының, жастың маңызы» бейнефильмін көру (кассета № 1)
Әдісі: Комовский аспабының астына бір ақ тышқанды және бір бақаны отырғызады. Олардың жалпы тәртібіне, тыныс алуына, терілерінің түсіне назар аударады. Содан кейін барометрлік қысымды біртіндеп 200 мм.с.б. дейін азайтып, жануарлардың жалпы тәртібі, тыныс алуы, терілерінің түсінің өзгерістерін байқайды. Алынған деректерді талдап, тұжырым жасайды.
Әдісі: Тәжірибеге бір ересек (салмағы 15-20 г), бір жаңа туған ақ тышқанды алады. Олардың жалпы тәртібіне, тыныс алуына, терілерінің түсіне назар аударады. Содан кейін барометрлік қысымды біртіндеп 200 мм.с.б. дейін азайтып, жоғарыда келтірілген көрсеткіштерді қадағалап, салыстырады. Екі тышқанда биіктік ауруының дамуын қадағалайды. Биіктік ауруы дамуында жас мөлшерінің маңызы туралы қорытынды жасалады.
Әдісі: тәжірибеге үш ақ тышқан алынады. Біреуіне тері астына 1% гексенал ерітіндісі 100 г дене салмағына 0,5 мл. ерітінді есептеліп енгізіледі. Екіншісіне - 10% кофеин ерітіндісі дене салмағына 0,5 мл. ерітінді есептеліп енгізіледі. Үшінші тышқан бақылау болып есептеледі. 5 - 6 мин. соң үшеуін де Комовский аспабының астына отырғызады. Алдыңғы тәжірибеде жүргізілген ретпен қайталанады. Жануарлардағы өзгерістердің айырмашылығын анықтайды. Алынған мәліметтерді сарапталады.
Әдісі: Тәжірибеге үш тышқан алынады. Біреуін тоңазытқышта 20 минөт мұздатады, екіншісін 400С термостатта 10 мин ұстайды. Үшінші тышқан –бақылау тышқаны. Оларды комовский аспабының астына отырғызып, биіктік ауруын шақырады. Жануарлар тәртібінің айырмашылықтарына назар аударып, қорытынды жасайды. Сұрақтар: Осы тәжірибеде жануарлардың гипоксияға төзімділігінің қандай ерекшеліктері бар? Гипобариялық гипоксияға байланысты жануарлардың бақыланған реактивтіліктерінің негізінде қандай даму тетігі жатыр? Хаттаманың кестесі
Студенттер хаттаманың жалпы кестесін толтырады және гипоксияның бүліндіргіш әсеріне организм төзімділігінің әртүрлі екені туралы тұжырым жасайды, бұл неге байланысты екенін түсіндіреді. № 5 тапсырма. Ситуациялық есептерді шешу № 1. Екі егеуқұйрыққа келесі тәжірибе жасалды: № 1 егеуқұйрық су температурасы 10 °С аквариумға салынды. 5 минуттан соң егеуқұйрықты шығарып бақылау жануарымен (№ 2 егеуқұйрық) және 10 минут бұрын 2,5 мг/кг психостимулятор фенамин салынған егеуқұйрықпен (№ 3 егеуқұйрық) бірге барокамераға отырғызылды. Сосын барокамерадағы ауа 180 мм с.б. дейін сорылды. Өмір ұзақтығы (барометрлік қысымның деңгейі 180 мм с.б. болғаннан тыныстың тоқтағанына дейінгі кезең) № 1 егеуқұйрықта 15 минут, № 2 егеуқұйрықта – 7 минут, № 3 егеуқұйрықта – 4 минут болды. Гипотермия мен психостимулятор фенамин гипоксияға төзіділікке әсер етеді ме? Гипотермия мен фенамин жануарлардың гипоксияға төзімділігіне қалай әсер етеді? Организмнің гипобариялық гипоксияға төзімділігін арттыратын және төмендететін басқа жайттардан мысал келтіріңіз. № 2. Н атты әйел баласында орақ-тәрізді анемия даму қауіптігі туралы мазасызданып гендік кеңеске келді. Ол ағасының орақ тәрізді жасушалы анемияның ауыр түрімен ауыратындығын хабалады. өзі және оның жолдасы ауырмайды. Нв-ді зерттегенде әйелдің эритроциттерінде 65% HbА және 35% HbS бар, ал жолдасының эритроциттерінде 98% HbА және HbS жоқ.. 1. Орақ тәрізді жасушалы анемияның тұқым қуалау түрі қандай? 2. Әйелдің балаларының орақ тәрізді жасушалы анемиямен ауру болып туатындығының мүмкіндігі қандай? Фенотиптік сау, ал геномында HbS аллелі бар бала туу мүмкіндігі қандай? 3. Аталған дертте қандай нәруыз ақаулы генмен көшіріліп отыр? 4. Әйелдің болашақ балаларында аурудың пайда болуы жынысына байланысты ма? 5. Қандай жағдайда бұл аурудың ағымының ауырлығы өмірге қауіпті болмақ? №3 Әкесі гемофилиямен науқастанатын, шешесі сау, Н атты сау әйел тектік кеңеске гемофилия А ауруының немерелерінде дамуы қауіптігі туралы сұрақпен келді. Жұбайы Н және үш балалары – ұлы және екі қыздары сау. Гемофилия А мұра қалдырудың қай түрімен тасмалданады және оның даму жолы? Баласы мен немересінде осы аурудың даму қауіптілігі қандай? №4 есеп С атты жүкті әйел тектік кеңсеге келіп, аналары бір (әкелері басқа) әпкесі фенилкетонуриямен ауыратыны тұралы айтты. Жұбайы С жағынан жақын туыстары арасында неке киюлар болыпты, бірақ ешкім фенилкетонуриямен ауырмаған. Әйелді және жұбайын зерттегенде денсаулықтарында ақаулық табылмады. С-ның ер балаларында фенилкетонурия ауруының даму қауіптілігі қандай? Фенилкетонурия дамуының негізгі тетігін айқындаңыз. Бұл аурудың көріністерінің патогенезі қандай? Жаңа туылған нәрестелерде аурудың алғашқы белгілерін анықтау жолдары? Балалардағы фенилпирожүзімдік ессіздіктің алдын алу жолдары бар ма? № 5. Балалар бөлімшесіне 3 жастағы ер бала келіп түсті. Қарап тексергенде: бала қатарластарымен салыстырғанда бойы кіші, беті жалпақ, ауызы жартылай ашық, төменгі ерінінен сілекей ағып тұр, көз ойығы тар, бет сүйегі шығыңқы, алақанының ортасында терісі қыржымдалған. Кариотип: 46,XY, t(14, 21). Бала қандай аурумен ауырады? Кариотип формуласын шешіп, сипаттаңыз. Оның қалыптыдан айырмашылығы неде? Бұл аурудың мүмкіндік себептері қандай? Аталған ауруға тағы қандай белгілер тән? № 6. Тұрғындарды жаппай тексеру кезінде жыныстық хромосомаларында өзгерістері бар адамдар анықталды. Геномындағы ауытқуларына байланысты келесі топтар бөлінді: 1‑топ — XXY; 2‑топ — XXXY; 3‑топ — 0X; 4‑топ — XXX; 5‑топ — XXXX. Тексерілген адамдардың геномындағы өзгерістер қандай синдромдардың дамығандығын көрсетеді? Әрбір топ науқастарының жыныстық хроматинінде қанша денешіктер бар? Жыныстық хроматин нені көрсетеді, ол организмнің қай қасиетін анықтайды? Геномдағы бұндай өзгерістердің мүмкіндік себептері мен даму тетіктері қандай? ӘДЕБИЕТТЕР: жүктеу/скачать 1,64 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||