Сабақтың мақсаттары: Білімділік: Оқушыларға өсімдіктердің «Қызыл кітабы» туралы түсінік, мағлұматтар беру
жүктеу/скачать 145,78 Kb.
|
| Күні: 23.01.2014ж
Сынып: 2 «В» Тақырыбы: Өсімдіктердің «Қызыл кітабы» Сабақтың мақсаттары: 1.Білімділік:Оқушыларға өсімдіктердің «Қызыл кітабы» туралы түсінік, мағлұматтар беру; 2.Дамытушылық:Оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарын, есте сақтау қабілеттерін арттыру;
берекелі тіршілігін қорғауға. Отан сүйгіштікке тәрбиелеу.
1.Оқушылардың дайындығын қадағалау. 2.Сабаққа назарын аудару. Күннің сәні - шуағымен. Қыстың сәні - қырауымен, Көлдің сәні - аққуымен. Оқушы сәні –білімімен.
Өсімдіктердің көбеюі. -Өсімдіктердің тіршілік ету мерзіміне қарай нешеге бөлінеді? -Бір жылдық өсімдіктерді атайықшы? - Екі жылдық өсімдіктерді ата? - Көп жылдық өсімдіктерді ата? Көбею-барлық тірі табиғатқа тән қасиет.Тұқым арқылы дәнді дақылдар мен гүлдерді көбейтіп, өсіруге болады.
Бір күні адасып жүрген арыстан,сыныпқа кез болады. Арыстан:-Ой сендер кімсіңдер? Оқушылар:Біз оқушылармыз.Біз сыныпта сабақ оқып жатырмыз. Оқушылар: Арыстан мында қалай тап болдың? Мен адасып көп жүрдім.Сөйтіп бір сыныпқа тап болдым. Арыстан:Енді балалар, маған көмектесіңдерші? Мен енді қалай қайтамын? –деп жылайды. Оқушылар: Жылама, біз саған көмектесеміз. Мұғалім: Арыстан егер оқушылар мен айтқан тапсырмаларды орындап шықса, саған құпия сандар беріледі.Сол сандар арқылы сен өз жеріне қайта аласың. Балалар,біз тапсырмаларды орындап арыстанға көмектесе аламыз ба? Оқушылар: иә Арыстан:Балалар, рахмет. Олай болса, мен сендердің сабақты қалай оқитындарыңды көріп, өз мекеніме тездетіп жетіп,құпия сан жинайын. Мұғалім: -Олай болса, үш топқа бөлінеміз. І-топ: Бір жылдық өсімдіктер. ІІ-топ: Екі жылдық өсімдіктер. ІІІ-топ: Көп жылдық өсімдіктер.
І-ші топ:Бір жылдық өсімдіктер
1.Жеміс атауы 2.Құс атауы 3.Тышқанның үйі қалай аталады? 4.Бананды сүйіп жейтін жануар 5.Орман құсы. 6.Жыртқыш құс 7.Жәндіктердің бірін ата 8.Шөлге шыдамды жануар 9.Қу жануар 10.Аң патшасы 11.Тұқым екіге бөлінеді.Құрғақ және... 12.Қоянның қорегі 13.Көп жылдық өсімдіктің бірі. ІІ-топ:Екі жылдық өсімдіктер.
1.Бір жылдық өсімдік атауы 2.Жәндік атауы 3.Ауаның негізгі қасиеті. 4.Бір жылдық өсімдікті ата.. 5.Мамандық атауы.. ІІІ-топ: Көп жылдық өсімдіктер.
1.Бір жылдық өсімдік.. 2.Өсімдіктердің бізге тарататын сыйы.. 3.Жас адам жолға шыққанда жасалатын дәстүрі.. 4.Өсімдіктің негізгі және жер астындғы мүшесі.. 5.Көкжиек тұстарын анықтайтын арнаулы құрал. 6.Жердің бетіндегі өсімдік өсетін қабатты не деп атаймыз
- Балалар қызыл түс нені білдіреді? - Қызыл түс қауіп, сақтанудың белгісі. - Қызыл кітап не үшін керек деп ойлайсың? (Оқушылардың жауабы тыңдалады). - Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны. «Қызыл кітап» деген сөз тіркесі ғылымға 1966 жылдан бастап енді. Осындағы «қызыл» деген сөз «қауіп төніп тұр» деген адамзат баласына ескерту ұғымын білдіреді. «Қызыл кітаптарға» жер бетінде жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеліп, ондай түрлерді сақтап қалудың және қорғаудың қажеттігі ерекше атап көрсетіледі. Әрбір «Қызыл кітап» шығарылу дәрежесіне сәйкес ең қажетті мемлекеттік құжат болып саналады. Итмұрын Адыраспан Алтай қызғалдағы «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктер Алтай Бақ-бақ қасқыржидегі Таушымылдық Грейг қызғалдағы Сұлы Грейг қызғалдағы -қызғалдақ туысына жататын көп жылдық пиязшықты өсімдік. Қаратау жотасында, Шу-Іле тауларында, Қоржынтауда, Талас және Қырғыз Алатауында да кездеседі. Биіктігі 40 – 50 см. Сабағы жуан, түкті келеді. Жапырағы жалпақ таспа тәрізді, кейде жиегі иректеліп, үстіңгі бетінде қою күлгін таңбалары болады. Гүлі дара, қызыл, қызғылт сары түсті, көктемде гүлдейді. Грейг қызғалдағы өте сирек кездесетін түр болғандықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген. Таушымылдық- көп жылдық шөптесін өсімдіктер, бұталар. Қазақстанның шығысындағы таулы, орманды аудандарда кездеседі. Бұлардың биіктігі 40 – 80 см. Тамыры бұтақты әрі жуан, қоңыр түсті, салмағы 5 – 6 кг болады. Бұтақсыз сабағы бірнешеу, олар тік өседі. Үш-үштен шығатын саусақ салалы жапырақтарының шеті тілімделген, сабаққа кезектесіп орналасады. Сұлы- астық тұқымдас дәнді дақылдарға жататын бір жылдық және көп жылдық шөптесін өсімдіктер туысы. Қазақстанда 7 түрі бар. Алтай қасқыржидегі – сирек кездесетін, дәрілік эндемиктік, қалдық түрі. қасқыржидек туысына жататын бұта. Биікт. 40 – 80 см, жапырақтары ұзынша эллипс тәрізді, ұзындығы 2 – 6 см болады. Ақ жұпар иісті. 3 – 7 гүлдері қысқа бұтақтарының ұшында орналасқан. Тұқымынан көбейеді. Бақбақ — күрделі гүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір не екі жылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанда 59 түрі бар, оның 23-і сирек кездесетін эндемик өсімдіктер болып саналады. Биіктігі 4 — 30 см-дей, сабағы қуыс, жапырақсыз, тықыр, сүтті шырынды болады. Жапырақтары қауырсын пішіндес, жиегі тегіс, тамыр мойнына айнала шоғырланады. Адыраспан— түйетабандар тұқымдасына жататын көп жылдық өсімдіктер туысы, терең тамырлы өсімдік.Сабы мен гүлінде уы болады. Ерекше күшті сасық иісті, дәрілік өсімдік. Биіктігі 30-80 см аралығында, бірақ көбінде 30 см төңірегінде өседі. Тау беткейлерінде, жол бойында, жазық далаларда көктейді. Жаз-күз мезгілдерінде жемістейді. Итмүрынның ерекшелігі — бағалы дәрумендерге бай, жемісі және одан дайындалған дәрі-дәрмектер медицинада негізінен асқазан және бауыр ауруларын емдеуге қолданылады, гүлдерін шайдың орнына пайдалануға болады, күлтелерден дайындалған эфир майы — парфюмерия өндірісінде пайдаланылады. Алтай қызғалдағы- тұқымдасына жататын көп жылдық, жуашықты өсімдік. Іле Алатауында кездеседі. Жуашығы жұмыртқа сияқты. Жапырағы қандауыр пішінді, гүлсидам сабағының биіктігі 15-40 см. Әдетте, алқызыл түсті 1 ғана гүлі болады. Cәyip-мамырда гүлдеп, мамыр-маусымда жемістенеді. Жемісі - қауашақ. Сәндік үшін өсіріледі. Сирек кездесетін эндемик түр. Қазақстанның "Кызыл кітабына" енгізілген. V.Дәптермен жұмыс. 37-бет толтыру. VI.«Гүлдерді тірілту».Жұмбақтың жауабын шешу арқылы гүлдерді тірілту. Арыстанға құпия сан беріледі. 1)Қар астында қыстайды. Ақпен бүркіп тастайды.(бәйшешек) 2)Өзіне шап-шақ, Киген қалпағы аппақ Балалар тұр қаптап.(бақбақ) 3) Тіршіліктің қуатын, Өз бойына жинайтын Жинай-жинай азықты, Адамзатқа сыйлайды.(Өсімдік)
5) Тау-тау үйілген ақ алтын, табады оның атын кім?(Мақта) 6)Өсіп тұрған талда қып-қызыл ол.(Алма) 7) Қызыл қалпақ киеді,піскенде басын иеді.(Шие) 8) Қабат-қабат тоны бар, арасында жемістердің танып ал.(40 қабат) 9)Өзі шырын, үйіреді адамның тілін.(Қауын) 10) Тіккен тікен тікте емес. Қысы-жазы бір түсте. (шырша)
Жасыл ағаш тау ішінде қаншама, Қараймыз біз бәріне де тамсана.. Бірақ-тағы әрқашан да ерекше. Бүйрегіміз бұрып тұрар аршаға.
Әр топ бір жылдық,екі жылдық,көп жылдық өсімдіктерді сипттайды. Мұғалім: Оқушылар өсімдіктерді қорғау ережелерін атап шығады. 1.Көгалды жерлерді таптамау. 2.Өсіп тұрған ағашты,жас талды сындырмау. 3.Жеміс ағаштарының түбін әктеу. 4.Өсіп тұрған ағаштың қураған бөлігін кесіп, кескен жерін сылау. 5.Орманда,бақта қоқыс тастамау. Арыстан сөзі.
- Балалар, бүгін біз қандай тақырып өттік? - «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктерді кім маған атап береді? XI.Үй тапсырмасын беру. Өсімдіктердің «Қызыл кітабы» мазмұндау. 74-76бет. XII.Бағалау. жүктеу/скачать 145,78 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||