Сабақтың міндеттері: Білімділік
- тапсырма. 13 бет оқулықпен жұмыс.Мәтінді оқып, аударыңдар Сөз құрамына талдаңдар
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Артық болмас білгенің ...
- Тест жауабы: 1.Е 6. С 2.С 7.Д 3. С 8.В 4.В 9.А 5.Д 10 . В
- Нені білемін
- Рефлексия.
- Ана тілін білмеу қандай заңдылық Өсер бабаң, байтақ далаң тұрғанда Қазақ тілі жасау керек мәңгілік !
- Сау болыңыздар
1- тапсырма. 13 бет оқулықпен жұмыс.Мәтінді оқып, аударыңдар Сөз құрамына талдаңдар. Ресейге, халықтардың, мұраларын,жазуын,басшылық, нәтижесінде,томдық,тілінің “Сыр сандық” сұрақтары 1.В.В. Радлов қай жылдары өмір сүрді? 2. Ол кім? 3.Қандай еңбектер жазады? 4.В.В. Радлов қандай ескерткіштерді зерттеген? 5.Қай қалада туды? 6.Ғалым қандай тілдерді зерттеген? 7. Салалас құрмалас сөйлемнің неше түрі бар ? 8. Құрмалас сөйлемнің құрылысына қарай неше түрі бар ? Артық болмас білгенің ... Оның нағыз аты-жөні-Вильгельм Фридрих Радлов.2012 жылдың басында ірі түрколог-ғалым Радлов В.В туғанына 175 жыл толды.Көне түркі жазба ескерткіштері үш топқа бөлінеді.Олар Енисей, Талас, Орхон ескерткіштері.Енесей ескерткіштері-Енисей өзенінің бойынан табылған,Талас ескерткіштері Жамбыл облысындағы Талас өзені бойынан, Орхон ескерткіштері –Орхон өзені (Монголия) бойынан табылған тасқа жазылған жазулар.Олардың бәрі руникалық жазумен жазылған.Руника жазуын түркі халықтары 1,5 мың жыл қолданған.2001 жылы Күлтегін ескерткіштерінің көшірмесі Астана қаласындағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетіне қойылды. 3-тапсырма.Диалогті оқыңдар, аударыңдар 2-тапсырма. 19 бет. Берілген мақал-мәтелдерді түсініп оқып, құрмалас сөйлемдерді табыңдар.Синтаксистік талдау жасаңдар 1.Ғылым- теңіз, білім- қайық (жалғаулықсыз ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем) 2.Ғылыммен жақын болсаң, қолың жетер, Залыммен жақын болсаң, басың кетер. (Шартты бағаныңқылы салалас құрмалас сөйлем ) 3.Кітап-ғылым, тілсіз - мұғалім (Жалғаулықсыз ыңғайлас құрмалас сөйлем) 2- тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңдар.Мәтіннен құрмалас сөйлемдерді теріп жазып, жасалу жолдарын түсіңдіріңдер 1.1884 жылы Ресей Ғылым академиясына мүшелікке сайланады да, түркі тілдерінің аса көрнекті маманы,әдебиеті мен жазба мұраларының білімпазы атанады. (Ыңғайлас салалас құрмалас сөйлем) 2.Сол елде білім алып,кейін Ресейге келіп, осы жақта қалып қояды.Көп бағыныңқылы қимыл –сын сабақтас құрмалас сөйлем ) 3.Нәтижесінде он томдық “Түрік тайпалы халықтардың әдебиет үлгілері” атты еңбегі жарияланады, төрт томдық “Түрік тілінің сөздігін” құрастырады. (Жалғаулықсыз ыңғайлас құрмалас сөйлем ) Құрмалас сөйлем Екі немесе бірнеше жай сөйлемнен құралып, күрделі ойды білдіреді. Салалас құрмалас сөйлем Сабақтас құрмалас сөйлем Аралас құрмалас сөйлем «Кім жылдам ?» ойыны 1.Қазақ тілін зерттеген ғалымдар (Радлов, Бартольд , Сауранбаев , Айдаров ) 2.“Қазақтар шешен келеді, олар мақалдап сөйлейді, жәй сөзінің өзі өлең болып құйылып жатады” деп кім айтқан? (В.В. Радлов ) 3.Радловтың еңбегін атаңдар (Түрік тайпалы халықтардың әдебиет үлгілері) 4.Радлов қандай халықтардың тілдерін зерттеген? (қазақ, өзбек, қыпшақ, қырғыз, арақалпақ) 5.Радлов қандай жазудың сырын ашты (Орхон көне түрік жазуы) 6.Төрт томдық еңбегін атаңдар (Түрік тілінің сөздігі) 7.В.В. Радлов туралы не білесіңдер? (түрколог , зерттеуші ғалым) 8.В.В. Радловтың туған жері? (Берлин қаласы) 9.Радловтың орыс акаемиясына мүше болған жылы? (1884 ж) 10.В.В. Радлов қандай халықтардың әдеби мұраларын жинайды? (Сібір, Алтай, Қырым, Түркістан) 11.Тарихшы, шығыстану ғалымы, академикті атаңыз? (Бартольд) 12. Қазақ тіл білімінің негізін салушылардың бірі, профессор кім? (Сауранбаев) 13.Ғ. Айдаров кім? (ғалым, филология ғылымының докторы) 
Тест сауалдары: 1. В.В Радлов «Түрік әдебиет нұсқасы» неше томнан тұрады ? А) 5 В) 2 С) 3 Д) 6 Е) 4* 2.«Востоковед» сөзінің аудармасын көрсет ? А) тарихшы В) саяхатшы С) шығыстанушы * Д) әдебиетші Е) ғалым 3.Көне түркі жазба ескерткіштерін зерттеген ғалым А) Н.Сауранбаев В) Ғ.Айдаров С) В.В.Радлов* Д) В.В Бартольд Е) С.Аманжолов 4.»Түрік тілі грамматикасы» кітабының авторы кім ? А) Ғ.Айдаров В) В.В.Радлов * С) Н.Сауранбаев Д) В.В Бартольд Е) С.Аманжолов 5.В.В.Радлов қайда қайтыс болды ? А) Жетісуда В) Қырымда С) Берлинде Д) Ресейде* Е) Қазанда 6.Қай жылы В.ВРадлов Орыс академиясына мүше болды ? А) 1837 ж В) 1887 ж С)1884 ж* Д) 1892 ж Е) 1909 ж 7.В.ВРадлов қайда туған ? А) Мәскеуде В) Сібірде С) Парижде Д) Берлинде* Е) Алматыда 8.Сөйлемді аяқтаңыз: Күзде ...... А) боран соғады В) жапырақтар сарғаяды* С) қар ериді Д) көк шығады Е) қар жауады 9.Синоним сөздерді көрсет : А) әйгілі, белгілі * В) жер, әлем С) аспан, жер Д) әйгілі, зерттеуші Е) үлкен, кіші 10. Құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді ? А) 5 В) 3 * С) 2 Д) 4 Е) 6
Рефлексия. Көңіл күйлерін тексеру. Үй тапсырмасы: “В.В.Радловтың зерттеулері” тақырыбына реферат жазыңдар Бағалау. Күншуақ құру. Қонақтарға тілек тілеу. Денсаулық, шығармашылық табыс, достық, жақсылық, бақыт, махаббат, мейірімділік. Әр тілде сөйле таң қылып, Ана тілін білмеу қандай заңдылық ? Өсер бабаң, байтақ далаң тұрғанда Қазақ тілі жасау керек мәңгілік ! Қазақ тілі туралы Руслан Мамытовтың әнің тыңдау Балалар, сендер сабақтан қандай әсер алдыңдар?Алдыларында жатқан қағазға тілектерінді жазып кластерге жабыстырыңдар Сау болыңыздар № 74 ЖББОМ Ашық сабақ: В.В.Радлов Қазақ тілі мен әдебиет мұғалімі: Саденова Л.Қ. Қарағанды -2013 ж жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|