Сабақтың негізгі бөлімдеріне бөлінген уақыт Ұйымдастыру кезеңі Берілген білімді еске түсіру
жүктеу/скачать 54,5 Kb.
|
№1 Функция ұғымы және берілу тәсілдері
- Бұл бет үшін навигация:
- Мерзімі Топ Сабақтың негізгі бөлімдеріне бөлінген уақыт
- Білім, білікдағдыларын қалыптастыру Үйге тапсырма
- Сабақтың типі
- Тәрбиелік
- Пәнаралық байланыс: __
- Пысықтау сұрақтары
|
Сабақ жоспары №____1_____ Тақырыбы: Функция ұғымы және берілу тәсілдері
Сабақтың типі: жаңа материалдарды меңгерту, аралас, бекіту, бақылау. Сабақтың мақсаты: __________________________________________________________________ Білімділік __функция ұғымы туралы түсінік беру, оның анықталу облысы мен мәндер жиынын анықтауды үйрету;____________________________ Дамыту __оқушылардылардың біліктілігін, пәнге қызығушылығын дамыту;_______ Тәрбиелік _оқушыларды сауаттылыққа, тазалыққа, тәртіпке тәрбиелеу;______ Жабдығы А.Е.Әбілқасымова, К.Д.Шойынбеков «Алгебра және анализ бастамалары» ______ Пәнаралық байланыс: __геометрия, сызу_______________________________________________ Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі___журнал бойынша оқушыларды түгендеу____________________________ _____________________________________________________________________________________ Үй тапсырмасын сұрау: ______9 сыныпта алгебра курсынан есептер шығару;_______________ _____________________________________________________________________________________ Жаңа сабақ жоспары: Математикада өте маңызды және күрделі ұғымдардың бірі – функция ұғымы. Сіздер 7-9 сыныптарының алгебра курсынан кейбір элементар функциялармен таныссыңдар. Енді функция ұғымын тереңірек қарастырамыз. Алдымен функция ұғымына қатысты шамалардың түрлеріне тоқталайық. Шамалар тұрақты және айнымалы болып екіге бөлінеді. Ал тұрақты шамалар абсолют тұрақты және параметр, ал айнымалылар тәуелді және тәуелсіз болып бөлінеді. 1-Df .Кез келген жағдайда, тек қана бір сандық мәнді ғана қабылдайтын шаманы абсолют тұрақты шама деп атайды. Мысалы, кез келген үшбұрыштың ішкі бұрыштарының қосындысы 1800-қа тең. (ол тұрақты шама) 2-Df .Берілген жағдайда ғана тұрақты, толық анықталған сандық мәнін сақтайтын тұрақты шаманы параметр деп атайды. 3-Df .Әр түрлі сандық мәндер қабылдайтын шаманы айнымалы шама деп атайды. Мысалы, бір қалыпты қозғалыстағы дененің t уақыт ішіндегі жүрген жолы s=v*t формуласымен анықталатыны белгілі. Бұл формуладағы s дененің жүрген жолы, ал t – уақыты. Осы шамалар айнымалы шамалар. s айнымалысы t-ға тәуелді, ал v – бірқалыпты қозғалыстағы дененің жлдамдығы, яғни v-параметр. Енді функция ұғымының анықтамасын берейік. 4-Df .Х жиынындағы х-тің әрбір мәніне У жиынның нақты бір у мәнін сәйкес қоятын ереже немесе заңдылық функция деп аталады. Функцияны y = f(x), y = φ(x), y = g(x) және т.с.с. белгілейді, мұндағы х – тәуелсіз айнымалы немесе функцияның аргументі, у – тәуелді айнымалы немесе функция; f, φ, g – ереже немесе заңдылық. Функция тиянақты мән қабылдайтын тәуелсіз айнымалының нақты мәндер жиынын ф/ң анықталу облысы (D) деп атайды. Ал анықталу облысынан алынған әрбір тәуелсіз айнымалыға сәйкес табылған ф/ң мәндерін оның мәндер жиыны () деп атайды. Сонда анықтамадан көріп отырғанымыздай, Х жиыны – ф/ң анықталу облысы, ал У жиыны – ф/ң мәндер жиыны болады. Ф/ң жоғарыда берілген анықтамасына сәйкес төмендегі үш жағдайды анықтай білу керек: D( f) анықталу облысы; х пен у мәндер арасындағы ереже немесе заңдылық; Е( f) ф/ң мәндер жиыны. Осыған мысалдар келтірейік: 1-мысал: у=2х2 – 3х – 17 ф/ң анықталу облысын табайық. Шешуі: у=2х2 – 3х – 17 ф/сы көпмүше болғандықтан, аргументтің кез келген мәнінде анықталған. Демек, ф/ң анықталу облысы барлық нақты сандар жиыны, яғни D( у) =R. 2-мысал: у=2х (х2 - 9) анықталу облысын табайық. Шешуі: у= 2 (х2 - 9) ф/сы бөлшек-рационал, сондықтан оның бөлімі (х2 - 9) ≠ 0 болуы шарт немесе х ≠ ±3. Демек, х ≠ ±3 мәндерінде функция анықталмаған. Сондықтан берілген ф/ң анықталу облысы -3; 3 сандарынан басқа барлық нақты сандар. D( у) = (-∞; -3)U (-3; 3) U (3; +∞) Функцияның анықталу облысын табуға берілген мысалдарды қорытындылай келіп, мыналарға тоқталамыз: бүтін рационал ф/ң (көпмүше түрінде берілсе) анықталу облысы барлық нақты сандар жиыны; бөлшек рационал ф/ң анықталу облысы бөлшектің бөліміндегі көпмүшені нөлге айналдыратын нүктелер жиынынан басқа барлық нақты сандар жиыны; егер ф/я иррационал өрнек түрінде берілсе, онда ф/ң анықталу облысы түбірдің дәреже көрсеткішіне тәуелді болады Координаталр жазықтығында абциссалары х тәуелсіз айнымалы, ал ординаталары у тәуелді айнымалы болатын (х;у) нүктелер жиыны ф/ң графигін береді. Сонымен қатар ф/лар кестелік, графиктік және аналитикалық тәсілдермен беріледі. Пысықтау сұрақтары: Ф/ң анықтамасындағы ереже, заңдылық деген сөздерді қалай түсінесіңдер? Ф/ң анықталу облысына қандай жиын сәйкес келеді? Ф/ң графигін у = b және x = a түзулері бірнеше нүктеде қиюуы мүмкін бе? Қорытынды: «Алгебра және анализ бастамалары» 10 сынып, Абылқасымова А.Е. оқулықпен жұмыс: 9 бет №№1, 2, 3,4 №1. у= g(x) ф/ның берілген нүктелердегі мәндерін табыңдар: а) g(x) = 3х2 – 1, х = -2; 4,5; 1/3 g(-2) = 3(-2)2 – 1 = 11. Үйге тапсырма: _________11 бет № 9_________________________________________________ ____________ А.Е.Әбілқасымова, К.Д.Шойынбеков «Алгебра және анализ бастамалары» _______ Оқытушы ______________________________ (_____Л.Н.Калайдарова_________________) (қол қою) жүктеу/скачать 54,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||