Сабақтың тақырыбы: § 41. Тағамның маңызы, құрамы және қызметі. Сабақтың мақсаты

Оқушыларға оқытудың жаңа технология элементтерін қолдана отырып, пәнге қызығушылығына ықпал еткен.

Сабақтар құрылымдары жүйелі түрде құрылған. Оқушылардың сабақта алған білімін жетілдіру, табиғатты терең танып білуде, өздігінен іздену негізінде өткізген кештері, биологиялық сайыс сабақтары берілген. Сабаққа қажетті көрнекіліктер сапалы жасалынып, оқушылар білімін тиянақтауға арналған сұрақтар тиімді құрылған.Айтқұлова Маржанның шығармашылық жұмысын аудан мектептеріне таратуға болады.

Пікір жазған: Р.Сейітова – аудандық білім беру бөлімі

әдістемелік кабинетінің әдіскері
Кіріспе
Оқушының жеке тұлғасын,рухани әлемін,ынтасы мен қабілетін дамыту бүгінгі күннің негізгі мәселелерінің бірі.

Оқушыларға дұрыс бағыт бағдар беру,шығармашылыққа баулу,ақыл ойын жан-жақты дамытуға көмектесу жеке тұлға болып қалыптасуына жағдай туғызуға әрбір пәнді оқытуға жаңашыл әдіс тәсілдермен қамтамасыз етуге тиіспіз.

Мұғалімнің негізгі мақсаты жан - жақты білімді өзіндік ой талғамы бар,адамгершілігі жоғары қабілетті жеке тұлғаны қалыптастырып, оқушыларға терең де тиянақты білім беру.Оқушылардың білім сапасын көтеру мақсатында әрбір сабақта қолданылатын оқытудың жаңа формалары мен техногологиялары оқушылардың пәнге қызығушылығын арттыруға,ойлау қабілеттерін жетілдіруге,білім сапасын көтеруге мүмкіндік береді.

Профессор Ж.Қараевтың деңгейлеп оқыту технологиясына сүйене отырып,оқушылардың өз бетімен білім алудағы белсенділігіне назар аудара отырып,сабақтарда үнемі қолданамын.Жас мұғалімдерге көмекші құрал ретінде әдістемелік нұсқауды ұсынамын.

8-сынып.
Сабақтың тақырыбы: § 41. Тағамның маңызы, құрамы және қызметі.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға тағамның маңызын, құрамын, қызметін, адам өміріндегі ұлттық тағамдарды пайдаланудың денсаулықты нығайтудағы рөлін, ұлттық мақал-мәтелдердің денсаулықты, салауатты өмір салтын қалыптастыруды дұрыс жолға қоюдағы маңызын айтып түсіндіру.

Дамытушылық:Оқушылардың сабаққа белсенділігін арттыру, қосымша материалдарды пайдалануға дағдыландыру, ойлау қабілетін дамыту.

Тәрбиелік:Дұрыс тамақтану, аурудың алдын алу туралы түсінік беру, дені сау, жан-жақты дамыған жеке тұлғаны тәрбиелеу

Көрнекіліктер.Кітап көрмесі, таблицалар, деңгейлік тапсырмалар.

Сабақтың түрі. Аралас сабақ.

Сабақтың әдісі.Саралап, деңгейлеп оқыту.

Сабақтың барысы.

1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Үй тапсырмасын сұрау

Үй тапсырмасын сұрайтын деңгейлік сұрақтар магнит тақтасына 3 түрлі түсті қағазға жазылып ілінеді.Сол тапсырмаларға оқушылар, сұрақты оқи отырып, қолдарын көтеріп жауап береді.

1. Тынысалу деген не және тынысалу мүшелер жүйесіне жататын мүшелерді атаңдар.

2.Қанайналым деген не және қанайналым жүйесіне жататын мүшелерді атаңдар.

3.Лимфа жүйесіне жататын мүшелерді атаңдар, лимфа тамырларының қантамырларынан қандай айырмашылықтары бар?

1. Жүректің құрылысы қандай?

2. Өкпенің құрылысы қандай?

3. Жүректің жұмысы қанша жолмен реттеледі?

1. Мұрын қуысының құрылысы мен қызметі қандай?

2.Лимфа түйіндері қандай қызмет атқарады?

3. Жүрек-қантамырлар жүйесінің аурулары мен тынысалу мүшелерінің ауруларының қандай түрлерін білесіңдер?

Үй тапсырмасын сұрап, өткен тақырыптарға шолу жасай отырып, қорытындылаймын.

Жаңа сабақтың жоспары.

1. 
   Тағамның маңызы.
   
2. 
   Тағамның құрамы.
   
3. 
   Тағамдық заттардың қызметі.
   
4. 
   Қазақ халқының ұлттық тағамдары.
   

Қоректену- барлық тірі ағзаларға тән қасиеттердің бірі.

Қоректену арқылы тірі ағзалар өседі,дамиды және қалыпты тіршілік әрекетін жалғастырады.Ағзаға қажетті тағамды заттар күнделікті пайдаланатын тағамнан алынады.Ағза қабылдаған тағам алдымен түрлі өзгерістерге ұшырап, күрделі өңдеуден өтеді.

Өңделген тағамдық заттар қан және лимфа арқылы жасушаларға,ұлпаларға таралып,қалдық заттар сыртқа шығарылады. Тағамның құрамындағы органикалық заттар ыдыраған кезде энергия бөлінеді. Бұл энергия жеке мүшелердің және жалпы ағзаның қызметі үшін жұмсалады. Тағам-ағза үшін энергия көзі және құрылыс материалы.

Органикалық заттар Бейорганикалық заттар

Нәруыз Май Көмірсу Витаминдер Минералды Су

балықтың,жұмыртқаның,бұршақтың,жаңғақтың құрамында мол болады.

Тағамдық заттардың қызметі

Құрылымдық Энергетикалық

4.Қазақ халқының ұлттық тағамдары.Әр халықтың ертеден келе жатқан ұлттық тағамдары бар.Қазақ халқы асқа,тағамға үлкен мән берген.Халқымыз кәделі әрі,орны бөлек тағамдарын ет пен сүттен жасаған. «Ұлттық тағам-ұлы байлық» деген мақал бар.Қазақстанның көрнекті ғалымы, академик Төрегелді Шарманов ұлттық тағамдардың адам ағзасына әсерін зерттеп келеді.

Қазақ халқының ұлттық тағамдары
Сүт өнімдері	Айран,қатық,құрт,ірімшік,қымыз,шұбат,сүзбе,құрткөже, малта,уыз көже,шалап,наурыз көже.
Ет	Ет,қазы-қарта,жал-жая,қуырдақ,шұжық,құйрық-бауыр,т.б.

Тағам құрамындағы күрделі органикалық қосылыстардың ыдырап,қан мен лимфаға өтуі асқорыту деп аталады.

Жаңа сабақты жалпы қорытындылап болғаннан соң,оқушыларға деңгейлік тапсырмаларды таратып беремін.

І.Деңгей.

1.Органикалық заттар

а) нәруыздар,көмірсулар в) су және тұз с) нәруыз,тұз

д) көмірсулар,су е) липидтер,тұздар

2.Бейорганикалық заттар

а) нәруыз, су в) көмірсу және тұз с) нәруыз,көмірсу

д) су,тұз е) майлар,тұздар

3.Адамның күнделікті қалыпты тіршілігі үшін тәулігіне орта есеппен қанша грамм нәруыз қажет?

а) 60-100 г в) 80-120 г с) 50-100 г д) 100-120 г е) 200-300 г

1.Адам тіршілігі үшін қажетті судың тәуліктік мөлшері

а) 0,5-1 л в) 1,5-2,5 л с) 2-3 л д) 1-2 л е) 3-4 л

2.Тағам құрамындағы күрделі органикалық қосылыстардың ыдырап,қан мен лимфаға өтуі ........ деп аталады.?

а) тынысалу в) қанайналу с) асқорыту д) зәр шығару е) көбею

3.Ас тұзының адам ағзасына қажетті тәуліктік мөлшері

а) 3-4 г в) 2-4 г с) 5-6 г д) 6-7г е) 0,5-1 г
ІІІ.Деңгей

1.Тағамның құрамындағы органикалық заттарды сызбанұсқамен бөліп,аттарын,

әрқайсысы қандай тағамдарда кездесетінін көрсет.
Оқушылардың деңгейлік тапсырманы орындауына байланысты білімдерін бағалау.Күнделіктеріне бағалар қойылады.

5. Үйге тапсырма: Тағамның маңызы,құрамы және қызметі.Халқымыздың ас-ауқат туралы айтылған мақал-мәтелдерін жазып келу.