Сабақтың тақырыбы : Антонимдер

Ашық сабақ

Тақырыбы: Антонимдер

Өткізген Кдыралиева И

Дамытушылық мақсаты: оқушылардың бұрыннан бар білімін жаңа біліммен байланыстыра алу қабілетін,ойлауы мен зейінін дамыту,білім-білік дағдылар қалыптастыру.

Тәрбиелік мақсаты: өз ұлтының тілін,рухани байлығын құрметтеу,тапқырлыққа баулу,адамгершілік эстетикалық тәрбие беру.

Пәнаралық байланыс:әдебиет

Сабақтың түрі: сайыс сабақ.

Сабақтың көрнекілігі:Абай өлеңі жазылған плакат.тест сұрақтары, «Антонимдердің жасалу туралы» атты сызба,мақал-мәтелдер,жұмбақтар,перфокарта,бағалау парағы.

Сабақтың өтілу алгоритмі:

1-кезең:Ұйымдастыру кезеңі.

а)психологиялық дайындық

2-кезең: үй тапсырмасын сұрау

а)Ой ашу.Тест сұрақтары.

3-кезең: Жаңа сабақ

а) Ойын: «Сыңарын тап».

4-кезең:Тірек кестемен жұмыс.

5-кезең: Оқулықпен жұмыс

6-кезең: Сергіту сәті.

7-кезең:Сабақты бекіту

8-кезең.Үйге тапсырма

9-кезең. Бағалау парағы арқылы бағалау

Сабақтың барысы:1.Ұйымдастыру кезеңі.

А)(психологиялық дайындық)

2. Үй тапсырмасын сұрау

(өткен сабақтар бойынша сұрақтар)

3 топқа 3 түрлі сұрақтарын ұсынамын.

1.Етістіктерден болған синонимді көрсет.

А) амандасу,есендесу,сәлемдесу

Ә) ажар,көрік,кескін

Б) пішін,жылдам,есендесу

2.Берілген тіркестер құрамындағы «терең» сөзінің тура мағынада тұрғанын көрсет

А) терең білім

Ә) терең сезім

Б) терең құдық

3. «Білген кісі тауып айтады, білмеген кісі қауып айтады» деген мақалда ауыспалы мағынадағы сөзді көрсетіңіздер.

А) тауып

Б) білген

4. «Күннің көзі» дегендегі көз қандай мағынада қолданылып тұр?

А) тұспал мағынада

Ә)а уыспалы мағынада

Б) тура мағынада

4. Жаңа сабақ:

Көңілім қайтты достан да, дұшпаннан да,

Алдамаған кім қалды тірі жанда?

Алыс –жақын қазақтың бәрін көрдім,

Жалғыз –жарым болмаса анда-санда

Жазып болған соң,өлеңді дауыстап бір оқушы оқиды.

• 
  Балалар бұл кімнің өлеңі?
  
• 
  Абай туралы не білеміз?
  
• 
  Оқушылар сыныбымыз Абай-Шәкәрім оқуына дайындықты бастады
  
• 
  Абайдың қандай өлеңдерін білесіңдер?1оқушы Абай Құнанбаевтың өлеңін жатқа оқиды.Осы сұрақтарға жауап алған соң,өлеңнен мағынасы бір-біріне қарама –қарсы болып тұрған сөздерді тапқызамын.
  
• 
  (Дос-дұшпан,алыс –жақын)
  
• 
  Тағы қандай мағыналары бір-біріне қарама –қарсы сөздерді білесіңдер?
  

Олай болса,бүгінгі сабағымызды «Антонимдер» берілген сөздерді оқытып,ережені оқушыларға қорытамын.

5.Дәптермен жұмыс.

5 антоним сөз жаздырту.

• 
  Балалар қазақ тілінде неше сөз табы бар? Олай болса,антоним 9сөз табының ішінде сын есім,зат есім,үстеу,етістік,есімдіктерден жасалады.
  

7.Үндемес сын жұмысы.

Оқушылар орыстың тарихшы-ғалым Радловтың қазақ балалары туралы,жазған ой-пікірінен үзіндіні оқып,өз беттерінше ішінен антонимдерді табады.

87-жаттығу

Әсем-сүйкімізсіз (ұсқынсыз), тез-баяу(жай),шебер- олақ,зор-әлсіз.

8.Шығармашылық жұмыс.Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып,антонимдерді тап.

1.Өлі арыстаннан ..... тышқан артық

2.Еріншек егіншіден ..... масақшы озады.

3.Ит үрер жақсыға да,..... да.

9. Сергіту сәті.

Жұмбақтар.

Шешуін тауып,антонимдерді сызу.

Күндіз ізетті, түнде күзетте.

(Есіктің ілгегі)

Асты тігілген ,үсті сөгілген

(қап)

Оқушыларды бағалау

№1 Алға мектеп - бақша

Ашық сабақ

Тақырыбы: Мағжан Жұмабаев өмірі ,шығармашылығы

«От», «Пайғамбар»

Өткізген Кдыралиева И

Сабақтың мақсаты а) білімділік: Жыр пырағы – Мағжан туралы деректер беру және шығармаларымен таныстыру

Ә) дамытушылық: Ақын шығармалары арқылы оқушылардың әдебиетке деген таным –біліктерін шыңдау, өлеңдерін талдау арқылы оның тіл ерекшеліктерін табу

Б) тәрбиелілік: жазушы қаламынан туған өлеңі арқылы оқушыларды адами қасиетке баулу.

Адамгершілік елін,жерін сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа білімді игеру

Сабақтың әдісі. Түсіндіру,сұрақ-жауап топтастыру,талдау.

Көрнекі құралдар: Ақын кітаптары,ақын суреті

Сабақтың құрылымы

1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Үй тапсырмасын сұрау

3.Жаңа сабақ / хронологиялық кесте бойынша ақын өмірі,шығармашылығы туралы айту /

4.Мағжан өлеңдерімен танысу

А) мәнерлеп оқу, ә)өлеңді құрылысына қарай талдау ,көркемдегіш құралдарды табьу.

5.Қорытынды,үйге тапсырма ,бағалау.

Сабақтың барысы:

Балалар алдымызда Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мерекесі Осыған орай бір-бірімізге деген жылы лебіз,жақсы тілегімізді айтудан бастасақ. ( шеңбер құрып,бір-біріне тілек білдіру,топқа бөлу)

• 
  Балалар мерекелерің құтты болсын!
  
• 
  Сіздерге тілейтінім,жақсы білім алып,үздік атану!
  

Оқушыларға сұрақ қою арқылы сұраймын

1. 
   Оқиға қай кезеңді суреттейді?
   
2. 
   Қартқожаның жәбір көріп,әділетсіздіктен жапа шеккен кездері болды ма?
   
3. 
   Қартқожаның білім алу жолындағы әрекеттері
   
4. 
   Қартқожаның ой-өрісінің толысуына Андрейдің қандай әсері болды?
   
5. 
   Монолог (Туған жер тарихы бойынша)
   
6. 
   Қартқожа бейнесі өзіңе ұнады ма,жоқ па?
   
7. 
   Шығармада қандай салт –дәстүр суреттеледі.
   
8. 
   Шығармада қолданылған мақал –мәтелдер
   

Ал енді оқушылар бүгінгі сабағымызға назар аударалық

Арыстанмын, айбатыма кім шыдар?

Жолбарыспын ,маған қарсы кім тұрар?

Көкте - бұлт ,жерде - жермін гулеген

Жер еркесі- желдің жөнін кім сұрар?

-Бұл өлең жолдардың авторы кім ,қане,есімізге түсірейік

- Мағжан Жұмабаев

-Ендеше, бүгінгі сабағымыздың тақырыбы Мағжан Жұмабаев өмірі,шығармашылығы. Дәптерімізді ашып күннің жады мен тақырыпты жазайық

-Ал ,балалар, Мағжанның қандай өлеңдерін білеміз?

- «Түркстан», «Сорлы қазақ», «қазағым», «Күз», «Сүйемін»

-Есімізге түсірелік ,Мағжан кім?

Топтастыру стратегиясы

Мағжан прозашы,аудармашы,ақын,Абайдың ізбасары,Лирик,Поэмашы, Бес арыстың бірі

-Ендеше оқушылар,мен сендерге Мағжан Жұмабаевтың өмір жолымен,шығармашылығымен,толығырақ таныстырып өтейін

Өмірдерек кестесі.Тарихи күн.Болған оқиғалар

1893ж.2506 мағжан Жұмабаев Солтүстік Қазақстан облысы,Булаев ауданы,Сасықкөл басында туған.

1909жМағжан Абайдың Петербургте жарық көрген өлеңдерін оқып,содан сусындайды.

1910-1913 жж Уфада Ғалия медресесінде оқиды.

1913-1917 жылдары Омбыдағы мұғалімдер даярлайтын семинарияда оқып,оны алтын медальмен тамамдайды.

1917-1923 жж «Бостандық туы», «Ақжол», «Шолпан» газет журналдарында жұмыс жасай жүріп, халық ағарту ісіне белсене араласады.

1923-1926 жж Мәскеуде көркем-әдебиет институтында оқиды

1927-1929жж Бурабайда,одан соң Петропавлда оқытушылық қызмет атқарады.

1912ж қазан қаласында алғашқы «шолпан» атты өлеңдер жинағы басылды

1922ж Келесі өлеңдер жинағы Қазанда,Ташкенде басылады.Атақты «Батыр Баян»дастаны дүниеге келді

1922-1913 ж «Педагогика»

1925ж «Бастауыш мектепте ана тілін оқыту жайлы»еңбектері жарияланады

1927ж Қызылжар педагогикалық техникумы мен совет партия мектебінде сабақ беріп жүреді.

1929ж Москвадағы Бутырка түрмесіне қамалады.Содан 10 жылға сотталып,Карелияда 10жыл айдауда болады

1935 ж М.Горькийге хат жазып,ұлы жазушының көмегімен абақтыдан босайды.

1937ж 18.03.С.Сейфуллиннің шақыруымен Алматыға келеді,бірақ 1937ж30.12.қайтадан тұтқынға түседі.Сөйтіп аяулы ақын сталинизмнің құрбаны болады

Мағжанның әкесі Бөкен мен анасы Гүлсімнен тарағын 7 ұл мен 2 қыз да қуғын –сүргінге ұшырайды.Олардың айыбы біреу ғана – олар Мағжанның інісі –қарындастары болғаны үшін.

Қазіргі заманда Мағжаннан басқасының бәрінің де арттарында қалған ұрпақтары бар.Ал Мағжан жасында мұғалімдер семинариясын бітіргеннен кейін,Қызылжар қаласында тұратын Шоқан Тастеміров деген кісінің қызымен (Зейнеп) қосылады. Бірақ 1-2 жылдан соң Зейнеп қайтыс болады.Азамат соғысы заманына қатысты атын Граждан деп қойған кішкентай нәрестесі де келесі жылы көз жұмады. Сол жылдары ақын қаламынан жары мен ұлына арналған талай мұң мен зарға толы өлеңдері дүниеге келеді.

Мағжан Шығыс поэзиясы Батыс ,орыс әдебиеті және фольклор (халық ауыз әдебиеті)арқылы сусындап,мол тәлім алады.

-Ақындық жүзінде Абайдан соңғы әдебиетке жаңа түр енгізіп,соңына шәкірт ерткен, мектеп ашқан күшті ақын –Мағжан

Ол 8-9 буында жаңа өлшеу енгізді

-Жаңа сабақ бойынша оқушылар сұрақтарына жауап беру

Оқулықпен жұмыс

Шығармашылық жұмыс

-Ақын өлеңдерімен таныстыру

-«От», «Пайғамбар» өлеңдерін мәнерлепоқу,тақырыбы мен идеясын ашу

-Өлеңдерін құрылысына қарай талдау.( тақтаға шығып орындау)

-Көркемдегіш құралдарды табу.( теңеу,эпитет,метафора,кейіптеу,эпифора)

Интерактивті тақтамен жұмыс

Алдын-ала жазылған кестені толтыру

Оқулықтан тыс өлеңдер жинағын оқушыларға жатқа оқыту,талдау

«Мағжан ілімі кімге бұйырады ?» ойыны

Сіздерге ең бірінші сұрақ беріледі.Ол сұрақтың 3 түрлі жауабы бар.Оның біреуі ғана дұрыс.Сіз ойынның қатысушысыз.Сізге 3жеңілдік бар Бірі- менен сұрау.Екіншісі –қатысып отырған ұстаздардан сұрау.Үшіншісі -достарыңыздан сұрау.

1.Мағжан поэмасын атаңыз

А) Манас батыр ә)Батыр баян б) Ержүрек Темірұл

2. Мағжанның махаббат тақырыбындағы жыры

А) қайың әҚоңыр жыр) б) айырылғанда

3.Мағжанға баға берген кім?

А) Абай ә)М.Әуезов б) Ш.Кұдайбердиев

4. Мағжан қандай әдебиеттен сусындады

А) Солтүстік, оңтүстік ә) Батыс ,шығыс б) Америка ,Англия

5.Бес арыстың бірін ата

А) Ш Уәлиханов ә) Ы.Алтынсарин б) М.Дулатов

6. Мағжанның алғашқы ұстазы

А) Ахметдин Аханов ә) Ғалымжан Ибрагимов . Мұхамеджан Бегішов

7. Мағжанның Абай өлеңдерімен сусындауы

А) 1900ж ә)1902 ж б)1909ж

Даналық ой

Мағжан Жұмабаев туралы айтылған ақын –жазушылардың жылы лебіздері, естеліктері

Бағалау

Үйге тапсырма

Ақынның өмірі туралы бір өлең жаттау