ІІІ. Жаңа материалды өз бетінше түсіну,қабылдау

 I.Қазақ халқының баспанасы.Алғашқы адамдардың мекендері, баспаналары қандай болды?

ІІ. «Ұлттық киімдері» мұражайына саяхат

ІІІ. «Үй жиhаздары»,Мұражайына саяхат

Кебеже,абдыра,жастық ағаш,төсек ағаш,

тұрмыстық қажетті бұйымдар;саба,торсық,ағаштан келі,күбі,т.б

IV.«Қолөнер бұйымдары» мұражайына саяхат .( Слайдпен жұмыс.)

Б) Мағынаны тану.Әр топ тақырып бойынша жұмыс жасайды,тапсырма орындайды,кесте толтырады:

Қазақ халқының баспанасы

Киіз үйдің түрлері:(көлеміне қарай,сән салтанатына қарай)
Киіз үйдің құрлысы:
Киіз үй құрылымына байланысты қандай мақал білесің?

Қазақ халқының ұлттық киімдері

Ер адам киімі
Әйелдер киімі
Қыз балалар киімі

Үй жиhаздары

Үй жиhаздары
Тұрмыстық бұйымдар

Қолөнер бұйымдары

Қыз-келіншектерге арналған бұйымдар	Ерлерге арналған қажетті бұйымдар	Қолөнер бұйымдары неден жасалды?

Бекіту.Ой толғаныс .Тест сұрақтары:

1)Қазақ халқының ежелгі негізгі баспанасы: А)Киіз үй Б)Кесене В) Сарай

2)Киіз үйдің өте қастерлі,киелі саналатын орны: А)уық Б)кереге С)шаңырақ

3)Киіз үйдің сыртына жабатын киізі не деп аталады:А)Туырлық,үзік түндік Б)кереге,уық,шаңырақ,В)Мақпал,шұға

4)Ұлттық киімдерді ата: А)шапан,шалбар,жемпір, Б)шапан,сәукеле,қамзол

5)Ұлттық жиhаздарды ата: А)Кебеже,диван,шкаф Б)Абдыра,төсек ағаш,кебеже

6)Қолөнер бұйымдары неден жасалған: А)әйнектен,шыныдан Б)Алтын,күміс,асыл тас,сүйек В)Темір,қола,қорғасын

7)Қыз- келіншектердің әшекей бұйымдарын кімдер жасған?А) Кедейлер,шаруалар Б)Ұсталар,зергерлер В)Шетелдік адамдар

8)Қазақ халқының материалдық мәдениеті деп нені айтамыз?

А)ғасырлар бойы жинақтаған шығармашылық табысы Б) ән,жыр,өнер С)Айырбас саудамен алынған бұйымдар

9)Қос қабат киізбен киіз үйді қай мезгілде жабатын болған? А)күзде Б)қыста В)Көктемде

10)Киіз үйдің есігін қалай атаған? а)туырлық Б)Уық С)Сықырлауық

11)Наркескен,сапы,селебе кімдерге арналған? а)әйелдерге Б)қыздарға В)ер адамдарға

12)Саба,торсық неден жасалған? а)ағаштан б)саздан в)мал терісінен

Қорытындылау. Құрметті оқушылар, біз бүгінгі Қазақ халқының материалдық мәдениеті тақырыбындағы сабағымызда, қазақ халқының баспаналары, ұлттық киімдері, қолөнер бұйымдарын айттық. Енді осы алған білімдерің арқылы қазақ халқының материалдық мәдениетін шетелдік азаматтарға қалай таныстырар едіңдер?
Пысықтау.Шешендік өнер. («Мәдениетім-мақтанышым!» оқушылар өздерінің шешендік өнерлерін көрсетеді)Бағалау.Үйге тапсырма: Қазақ халқының материалдық мәдениеті.Тақырыпты оқу, Әр топ өз тапсырмалары бойынша қысқаша мәлімет жазып келеді

.Тест сұрақтары:

1)Қазақ халқының ежелгі негізгі баспанасы: А)Киіз үй Б)Кесене В) Сарай

2)Киіз үйдің өте қастерлі,киелі саналатын орны: А)уық Б)кереге С)шаңырақ

3)Киіз үйдің сыртына жабатын киізі не деп аталады:А)Туырлық,үзік түндік Б)кереге,уық,шаңырақ,В)Мақпал,шұға

4)Ұлттық киімдерді ата: А)шапан,шалбар,жемпір, Б)шапан,сәукеле,қамзол

5)Қолөнер бұйымдары неден жасалған: А)әйнектен,шыныдан Б)Алтын,күміс,асыл тас,сүйек В)Темір,қола,қорғасын

6)Қыз- келіншектердің әшекей бұйымдарын кімдер жасған?А) Кедейлер,шаруалар Б)Ұсталар,зергерлер В)Шетелдік адамдар

7)Қазақ халқының материалдық мәдениеті деп нені айтамыз?

А)ғасырлар бойы жинақтаған шығармашылық табысы Б) ән,жыр,өнер С)Айырбас саудамен алынған бұйымдар

8)Қос қабат киізбен киіз үйді қай мезгілде жабатын болған? А)күзде Б)қыста В)Көктемде

9)Киіз үйдің есігін қалай атаған? а)туырлық Б)Уық С)Сықырлауық

10)Наркескен,сапы,селебе кімдерге арналған бұйымдар? а)әйелдерге Б)қыздарға В)ер адамдарға

11)Саба,торсық неден жасалған? а)ағаштан б)саздан в)мал терісінен

12)Киім терісі үшін көбіне не пайдаланған? А) Мата,жібек Б) Мал терісі,жүн В)Киіз үй

Садриева Шынар Талғатқызы

Ы.Алтынсарин атындағы орта мектептің

тарих пәні мұғалімі.

Ырғыз ауданы,

Ақтөбе облысы.

Мақсаты:

2.Оқушылардың алған білімдерін естеріне түсіре отырып ,одан әрі дамыту.

3.Оқушыларға мемлекеттік білімдердіңаса маңызды екенін,оны құрметтеп мақтан тұту керектігін,авторлардың ерен еңбегін ашып көрсете отырып, Отанды сүюге,өз елін құрметтеуге,тарихын білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: Қазақстан Республикасының картасы, рәміздері, суреттер, буклеттер, ҚР Конституциясы,слайдтар.

Барысы:

Кіріспе сөз .

1-оқушы:

Тәуелсіздік алып, өркениетке аяқ басқан еліміз, 1992 жылы 4 маусымда Мемлекеттік рәміздері Ту,Елтаңба,Әнұран бекітілді. Елбасымыз Н.Назарбаевтың жарлығымен 4-маусым «Қазақстан республикасының мемлекеттік рәміздер күні» болып белгіленді.ҚР конституциясында мемлекеттік рәміздердің сипаттамасы ,ресми пайдалану тәртібі заңмен бекітілген.Мемлекеттік рәміздер белгілі бір елдің өзіндік өмір салтын,бүкіл болмыс ерекшелігін,айырықша арман аңсарын,басқалармен байланыс мұраттарын білдіреді.Осы бір қасиетті белгілердің мәнін әр азаматтерең түсініп,оны қастерлей білу керек.(Слайд көрсетіледі).
Ендеше, мемлекеттік рәмізіміздің бірі-Тудың авторы кім?

2-оқушы:

Мемлекеттік туымыз бірыңғай көгілдір түсті .Бұл төбедегі бұлтсыз ашық аспанды елестетеді.Бұлтсыз ашық аспанәрқашанда бейбітшіліктің,тыныштық пен жақсылықтың нышаны.Көк түс-Қазақстан халқының бірлік,ынтымақ жолына адалдығын білдіреді,нұрға малынған алтын күн тыныштықпен байлықты бейнелейді.Күн- қозғалыс,өсіп өркендеу,өмірдің бейнесіҚанат жайған қыран құс-бар нәрсенің бастауындайбилік айбындылық бейнесі.Қалықтаған қыран елдің еркін сүйгіштігін ,қазақ халқының жан дүниесінің кеңдігін жария етеді.Сабы-ұлттық ою-өрнектермен безендірілген.Күн,Қыран,ою-өрнек алтын түсті.

3-оқушы:

Жандарбек Мәлібекұлы-ҚР елтаңбасының авторы Өзбекстанға еңбегі сіңген сәулетші.1942 жылыҚызылорда облысы Жаңақорған ауданының Екпіндіауылында дүниеге келген.Ташкент политехникалық институтының саулет өнері мамандығын бітірген.Ташкнет қаласының ғылыми зерттеу жобалау институтыныңқала құрлысы шеберханасының жетекшісі жобалар жөніндегі бас саулетші,Қазір Астанада тұрады.

4-оқушы:

Елтаңбада не бейнеленген?

5- оқушы:

Елтаңба негізі –Шаңырақ, Ол мемлекеттің түп негізі отбасы бейнесі.Тұлпар –дала дүлділі,ер азаматтың сәйгүлігі,тәуелсіздікке ұмтылған құлшыныс бейнесі.Қанатты тұлпар уақыт пен кеңістікті біріктіреді.Ол өлмес өмірдің бейнесі.Бесбұрышты жұлдыз «Бағыңыз ашылып ,жұлдызыңыз жарқырай берсін »дегенді білдіреді.«Қазақстан » деген жазуы еліміздің айғағы.

6-оқушы:

7- оқушы:

Әнұранның сөзін жазған Жұмекен Нәжімеденов -1960 жылдан бері қазақ поэзиясы мен прозасына өзінің ұлттық бояуы мен қолтаңбасын қалдырғандара тұлғалардың бірі.Ол 1935 жылы Атырау облысы Теңіз ауданы Қошалық ауылында туған.1959 жылыҚазақтың Құрманғазы атындағы консерваториясында оқып жүрген кезде курстас досы Шәмшінің «Менің Қазақстаным » атты әніне сөз жазған.Бұл ән ұлттық әнұранға айналып күні бүгінге дейін ұрпақ санасын отаншылдық рухымен жаңғыртып келеді.
8- оқушы:

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев- 1991 жылдан бері еліміздің Президенті.

2006 жылы 7 қаңтарда жаңа әнұран қабылданды.Кезінде Ж.Нәжімеденов жазған ән сөзіне Елбасы түзетулер енгізді.Әнұранды орындағанда міндетті түрде тұрып,қолыңды жүрек тұсына қойып айту елге құрмет саналады.

Әнұран еліміздің әдеби сазды құжаты болып табылады.

Оқушылар шығармашылығынан Туған жер,Отан туралы жырлары оқылады.

Сонымен біз Қ.Р. рәміздерімен таныстық. Мемлекеттік рәміздерді, белгілерді, нышандарды құрмет тұту – әрбір қазақ азаматының міндеті. Сондықтан еліміздің рәміздерін, яғни көк байрағымызды, Елтаңбамызды, Әнұранымызды өзжанымыздай қастерлеу, оған зор құрметпен қарау, тұмардай сақтау – бәріміздің абыройлы міндетіміз. Әсіресе ел ертеңі, болашағы – сендер үшін бұдан асқан мақтаныш пен міндет болмаса керек деген қорытындыға келеміз.