Сабақтың тақырыбы: Неліктен адамдар егіншілік және мал шаруашылығымен айналыса бастады
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты
|
5.4.1.1. Кәсіп және шаруашылық түрлерін (терімшілік, аңшылық, балық аулау, егіншілік, мал шаруашылығы, металл өңдеу, айырбас-сауда) сипатта
|
Сабақ мақсаттары
|
Барлық оқушылар:
- Алғашқы адамдардың кәсібі мен өнімді өндіруші шаруашылық түрлері туралы біледі
|
Оқушылардың басым бөлігі:
- Ежелгі адамдардың кәсібінің түрлеріндегі өзгерістерді анықтайды
|
Кейбір оқушылар:
- Алғашқы адамдар кәсібі мен бүгінгі таңдағы кәсіп түрлерін салыстыра отырып, ерекшеліктерін дәлелдей алады
|
Бағалау критерийі
|
1. Алғашқы адамдардың кәсібі мен шаруашылық түрлері туралы біледі
2. Ежелгі адамдардың даму сатысы арқылы шаруашылықтың түрлеріндегі өзгерістерді анықтайды
|
Тілдік мақсаттар
|
-Терімшілік, аңшылық, балық аулау, егіншілік, мал шаруашылығы, металл өңдеу, айырбас сауда кәсіптері туралы пікірлерін айтады
- Мәтінді талдай отырып, ұғымдарды тұжырымдап, ауызша түрде ұсынады
|
Құндылықтарға баулу
|
Алғашқы адамдардың дамуындағы жетістіктерді қорытындылай отырып, қоғамдағы еңбектің маңыздылығын ұғынуға бағыттайды.
|
Пәнаралық байланыс
|
Дүние тану. 4сынып. «Егіншілік пен мал шаруашылығы»
|
Тақырып бойынша алдыңғы білім
|
Алғашқы қауымдық құрылыс, адамдардың пайда болуы туралы
|
Сабақ барысы
|
Сабақ кезеңдері
|
Уақыты
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығу
|
Ресурс
|
Сабақтың басы
|
7 мин
|
Ширату. Мозайка құрастыру арқылы топқа бөлу.
Оқушылар бірнеше бөлікке бөлінген сурет қиындыларын құрастыру арқылы топ құрады
Тапсырма
1 топ «Терімшілік» . Суретке сипаттама бер
2-топ «Аңшылық». Суретке сипаттама бер
Ой қозғау
Әдіс: «Меннен сұрақ, сеннен жауап»
1.Ертедегі адамдар қандай кәсіптермен айналысты?
(аңшылық, терімшілік)
2.Жиі – жиі қоныс аудару алғашқы адамдар тіршілігіне қандай өзгерістер әкелді?
(Жаңа жерлерді игерді. Ой — өрісі жетіле түсті)
3.Ежелгі адамдар қандай жерлерге қоныстанған? (табиғи үңгір, тау шатқалында)
4.Адамдар тіршілігінде қандай қиындықтар кездесті? (аяздан тоңды, тамақ жоқ болды, ауру – сырқау көбейді, жабайы аңдар шабуылы)
5.Ежелгі адамдар қандай жетістіктерге жетті?
(еңбек құралдарын жасады: шапқы, қырғыш , шоқпар , киім киді, от жақты, аңды қолға үйретті, топ – топ болып өмір сүрді.)
6.Алғашқы адамдар аулаған аң (мамонт, бизон)
|
infourjk.ru
|
Сабақтың ортасы
|
10 мин
10 мин.
8 мин
|
Әдісі: «Белсенді оқу»
1.Оқулықтағы мәтінді оқу арқылы кестені толтырады
1-топ 2-топ
Кәсіп түрлері
|
Пайда болу жолдары, уақыты
|
Егіншілік
|
|
Металл өңдеу
|
|
Айырбас саудасы
|
|
2 топ
Кәсіп түрлері
|
Пайда болу жолдары, уақыты
|
Мал шаруашылығы
|
|
Балық аулау
|
|
Қолөнер
|
|
Оқушылар мәтінді талқылап, біріге оқу арқылы жұмыс жасай отырып, жаңа кәсіп түрлерімен танысады.
«Егіншілік» «Мал шаруашылығы»
Қай атауды таңдайсыздар? Неліктен?
Терімшіліктен егіншілік
Аңшылықтан мал шаруашылығы пайда болды.
Шаруашулықтағы өзгерістерге байланысты топтардың атауын да өзгерту
Әдісі : Венн диаграммасы
2. тапсырма
1-топ
Терімшілік
|
ұқсастығы
|
егіншілік
|
|
|
|
2-топ
Аңшылық
|
ұқсастығы
|
мал шаруашылығы
|
|
|
|
Бағалау критерийі
|
Дескриптор
|
1. Алғашқы адамдардың кәсібі мен шаруашылық түрлері туралы біледі
|
-кәсіп түрлерінің пайда болуына ықпал еткен жағдайларды атайды;
- терімшілік шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- аңшылық шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- егіншілік шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- мал шаруашылығы түрінің пайда болуын анықтайды;
- металл өндеу кәсіп түрінің пайда болуын анықтайды;
- айырбас саудасы кәсіп түрінің пайда болуын анықтайды
|
«Температураны өлшеу» әдісі
Біз не істеп жатырмыз? деген сұрақты қою арқылы оқушылардың берілген тапсрманың негізгі шартын түсінгендіктері немесе оны орындау барысы жайлы мағлұмат алады
І топ. Тапсырма.
Дайын өнімдерді пайдаланудан өңдіруші шаруашылыққа көшу себептерін түсіндіріңіз. __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ _________________________________________________________________
2.топ. Тапсырма
Әдіс «сәйкестендіру тестсі»
Берілген жылдарға сол кезде болған оқиғаларды сәйкестендіріңіз.
Шамамен бұдан 10-7 мың жыл бұрын жануарларды қолға үйрете бастады
Б.з.б.5-3 мың жыл аралығында металды пайдаланды
Бұдан 10 мың жыл бұрын Айырбас сауданың пайда болды
Бұдан 7-3 мың жыл бұрын егіншілік пайда болды.
Дескриптор
кәсіп түрлерінің пайда болуына ықпал еткен жағдайларды атайды;
- терімшілік шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- аңшылық шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- егіншілік шаруашылық түрінің пайда болуын анықтайды;
- мал шаруашылығы түрінің пайда болуын анықтайды;
- металл өндеу кәсіп түрінің пайда болуын анықтайды;
- айырбас саудасы кәсіп түрінің пайда болуын анықтайды
|
|
Сабақтың соңы
|
8 мин
6
мин
4 мин
|
Әдіс:і « Ойланып көр»
Тапсырма 1-2 топқа
Дайын өнімдерді пайдаланудан өндіруші шаруашылыққа көшу себептерін түсіндіріңіз. __________________________________________________________________ ______________________________________________________________ __________________________________________________________________ ______________________________________________________________ __________________________________________________________________
«Температураны өлшеу» әдісі
«Біз не істеп жатырмыз?»- деген сұрақты қойып жауап алу арқылы оқушылардың берілген тапсырманың негізгі шартын түсінгендіктері немесе оны орындау барысы жайлы мағлұмат аламын.
Жоба әдісі
1 топ. Мал шаруашылығының қандай түрлері дамыған. Пайдасы қандай?Дәлелде
2-топ. Біздің өлкеде ауыл шаруашылығында қандай дақылдар өсіріледі? Пайдасы қандай? Дәлелде.
Кері байланыс Әдіс: «Ішкі және сыртқы шеңбер»
Оқушылар ішкі және сыртқы екі шеңбер құрып, қарама - қарсы тұрады да бір-біріне сұрақтар қояды.
Қорытынды
Бағалау критерийі
|
Дескриптор
|
- Ежелгі адамдардың даму сатысы арқылы шаруашылық-тың түрлеріндегі өзгерістерді анықтайды
|
- Оқушылар алғашқы қауымдық кезең мен қазіргі кезеңдегі шарауашы-лық түрлерін салыстырады
- Кәсіптер туралы ойларын қорытындылайды
|
|
|
Саралау – Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетесіз?
Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?
|
Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырасыз?
|
Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау
|
Оқушылар деңгейіне қарай сараланады.
Топтағы қабілетті оқушы көшбасшы қызметін атқара алады
|
Әрбір тапсырманың орындалуын өзара бағалау, талдау арқылы қоры-тындылаймын, белсенділігіне қарай оқушыларды мадақтап, оқуы үшін мүмкіндік жасаймын
|
Топтарға бөлу және техни-калық құралдарды пайдалану кезінде оқушыларға қолайлы жағдай жасау және қауіп-сіздік ережесін сақтау
|
