Сабақтың тақырыбы: Ана тілінің қызметі Сабақтың мақсаты: Білімділік

1. 
   Пән аты: Қазақ тілі.
   
2. 
   Сыныбы: 5
   
3. 
   Күні, айы, жылы:
   
4. 
   Тоқсан: І
   
5. 
   Мұғалім:
   

1. 
   Білімділік: оқушыларға қазақ тілінің қоғамдық қызметі мен маңызын нақты деректер келтіре отырып түсіндіру.
   

3. 
   Дамытушылық: оқушылардың лингвистикалық дүниетанымдарын кеңейту.
   

Ана тілі сол тілде сөйлейтін халықпен бірге өмір сүреді және сол халықтың өкілдері үшін қатынас құралы ретінде қызмет етеді. Тілінен айрылған халық өзіне тән барлық қасиетін жоғалтып, халық болудан қалады. Тіл ана тілі атануы үшін, ол күнделікті өмірде ұдайы қолданыста болуы керек.

Тілдің ең негізгі қызметі адамдардың бір – бірімен сөйлесу, бір нәрсе жайында пікір алысу үшін қызмет етуі. Екінші қызметі – адамдардың қоршаған орта жөніндегі өз ойларын тіл арқылы жеткізуі. Үшінші қызметі – адам өзінің бір нәрсе туралы көз – қарасын, күйініші мен сүйінішін, жақсы көру жек көру сезімдерін тіл арқылы білдіруі.

Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі. Қазіргі кезде дүние жүзінде шамамен 5651 тіл бар.Сөйлеушілерінің саны жағынан алғанда қазақ тілі осы тілдердің ішінде 70 – орынға ие болып тұр.

1. 
   Ана тілінің қызметі туралы түсінік.
   

1. 
   «Ана тілі» туралы А. Байтұрсынов не айтқан?
   
2. 
   «Ана тілі» туралы Ә. Кекілбаев не деген?
   
3. 
   Қазақ тілінің байлығы не?
   
4. 
   «Ана тілі» туралы қандай мақал – мәтелдер білесіңдер?
   

1. 
   Әдеби тіл дегеніміз не?
   
2. 
   Ауызша тіл дегеніміз не?
   
3. 
   Жазбаша тіл дегеніміз не?
   

5-жаттығу

І деңгей

4. 
   Мәтінді тыныс белгілерін қойып көшіріп жазу
   
5. 
   Қарамен жазылған сөйлемнің мәнін түсіндіріңдер.
   

7 – жаттығу

ІІ деңгей

1. 
   Мәтіндегі ойды түсініп оқыңдар.
   
2. 
   Адам өміріндегі тілдің орнын әңгімелеңдер
   
3. 
   Тіл, сөз туралы 2- 3 мақал ойлап жазыңдар.
   

8 –жаттығу.

ІІІ деңгей

1. 
   Төмендегі пікірлерді жаттап алыңдар.
   
2. 
   Айтылған пікірлердегі негізгі ойды анықтаңдар.
   

1. 
   Бағалау
   
2. 
   Үй тапсырмасын беру
   

• 
  Әдеби тіл туралы түсінік.
  

1. 
   Тапсырма.
   

11-жаттығу

І топ

2. 
   Өзің жазған шығарманы ата – анаңа оқып бердің делік. Осы жерде сен сөйлеудің қай түрін қолдандың? Неге?
   

ІІ топ

1. 
   Телехабардағы диктор сөзін тыңдағанда, «Ұлан газетіне жарияланған мақалаларды оқығанда, біз тілдің қай формасын қабылдаймыз? Ойыңды дәлелде.
   

2. 
   Тапсырма
   

1. 
   Жазудың көркемдігі мен түсініктілігі не үшін қажет деп ойлайсыңдар?
   
2. 
   Жалпы, жазба тілдің қажеттілігі неде?
   

ІІ деңгей

1. 
   Төмендегі оқып жаттап алыңдар.
   
2. 
   Олар сөйлеудің қай түріне қатысты екенін дәлелдеп айтыңдар
   

1. 
   Көп сөйлеме.
   
2. 
   Сөйлеп тұрғанда есінеме.
   
3. 
   Аузыңа тамақ салып алып сөйлеме.
   
4. 
   Сөйлегенде тыңдап отырған серігіңе тым жақындама.
   

1. 
   Төмендегі әдеби тілге жалпайтын сөздердің астын сыз.
   

2. 
   Бағалау
   
3. 
   Үй тапсырмасын беру
   

• 
  Әдеби тілге жатпайтын сөздерді қолданып, қазақтың шешен билері туралы шағын мәтін құра.