1 топ.Қысым. Құрал-жабдықтар: штатив, динамометр, көлемдері әр түрлі денелер, стакан, су 1-тәжірибе: Көлемдері әр түрлі екі денені динамометрге іліп, кезегіменыдыстағы суға батырып, динамометрдің көрсетуін жазып алып, қорытынды жасаңыз.Ығыстырушы күштің дененің көлеміне тәуелді екендігін анықта.
№
|
көлемдері әр түрлі денелер
|
Дененің ауадағысалмағы Р1; Н
|
Дененің судағысалмағы Р2 ; Н
|
Архимед күші:Fы= P1- Р2
H
|
1
|
Үлкен цилиндр
|
|
|
|
2
|
Кіші цилиндр
|
|
|
|
Қорытынды:«Тығыздығы бірдей екі дененің қайсысының көлемі үлкен болса, сол денеге сұйықтың ығыстырушы күші көп болады, яғни дененің көлеміне тәуелді.»
2 топ:Күш.Құрал-жабдықтар: штатив, динамометр, көлемдері бірдей, тығыздықтары әр түрлі заттар, стакан, су
2- тәжірибе: Көлемдері бірдей, тығыздықтары әр түрлі денелерді алып,кезегімен ыдыстағы суға батырып,динамометрдің көрсетуін жазып,алып қорытынды жасаңдар.Ығыстырушы күштің дененің тығыздығына тәуелді емес екендігін анықта
№
|
Көлемдері бірдей денелер
|
Дененің ауадағысалмағы Р1; Н
|
Дененің судағысалмағы Р2 ; Н
|
Архимед күші:Fы= P1- Р2
H
|
1
|
Темір
|
|
|
|
2
|
Алюминий
|
|
|
|
Қорытынды: «Көлемдері бірдей, тығыздықтары әр түрлі заттарға әсер ететін ығыстырушы күш бірдей болады, яғни, дененің тығыздығына тәуелді болмайды.»
3 топ.Масса.Құрал-жабдықтар: штатив, динамометр, цилиндр дене, стакан, тығыздығы әр түрлі сұйық (су мен май ).3-тәжірибе: Бір денені алдымен таза суға, сонан соң майға салып, динамометрдің көрсетуіне назар аудару, қорытынды жасау.Ығыстырушы күштің сұйықтың тығыздығына тәуелді екендігін анықта
№
|
Сұйық
|
Дененің ауадағы салмағы Р1 ; Н
|
Дененің судағысалмағы Р2 ; Н
|
Архимед күші:Fы= P1- Р2 ;H
|
1
|
Су
|
|
|
|
2
|
Май
|
|
|
|
Қорытынды: «Ығыстырушы күш сұйықтың тығыздығына тәуелді» Осы жасалған тәжірибелерден қорытынды жасайды: Сұйық ішіндегі кері итеруші күш қандай физикалық шамаларға байланысты?
Дәптерге жазу :«Кері итеруші күш дененің көлеміне және сұйықтың тығыздығына байланысты болады» Мұны формула түрінде былай өрнектеп жазамыз:
FА=Vдене*pсұйық*g Бұл Архимед күші деп аталады.
Бағалау критерийі
|
Дискриптор:
|
Сұйықтар мен газдардағы кері итеруші күштің табиғатын түсіне біледі.
|
Кері итеруші күштің табиғатын зерттеуде тәжірибелер жасай алады.
|
Архимед күшінің қандай шамаларға тәуелді екенін түсінеді.
|
Дененің көлеміне байланысты екенін біледі.
|
Дененің тығыздығына тәуелді емес екенін біледі.
|
|
Сұйықтың тығыздығына байланысты екенін біледі
|
Жұптық жұмыс: Сиқырлы конверт тапсырмасы:
А: №1. Көлемдері бірдей темір және шыны щариктерді суға батырсақ, кері итеруші күштер бірдей әсер ете ме?
В: №2. Суға көлемі 100 см3 болатын дене батырылған. Осы денеге әсер ететін ығыстырушы күшті анықтаңдар. Судың тығыздығы-1000кг/м3
С: №3. Ағаштың суға батып тұрған бөлігіне 18,6 Н Архимед күші әсер етеді. Осы ағаштың суға батқан бөлігінің көлемі қандай?
Бағалау критерийі
|
Дискриптор:
|
Архимед заңының формуласын есептер шығаруда қолдана біледі.
|
Есеп мазмұнын түсініп, шартын жаза алады.
|
Өлшем бірліктерін ХБЖ-ға келтіре алады
|
Есептерді шығару кезінде формуланы тиімді пайдаланады
|
Математикалық есептеулері дұрыс
|
Жеке жұмыс: «Физикалық диктант»
Сұйыққа (газға) батырылған денелерге АРХИМЕД КҮШІ әсер етеді.
· Архимед күші ЖОҒАРЫ бағытталған.
· Архимед күші дененің ауадағы және сұйықтағы САЛМАҚТАРЫНЫҢ айырмасына тең.
· Архимед күші дененің ығыстырып шығарған СҰЙЫҚТЫҢ салмағына тең. · Архимед заңы мына түрде жазылады: FА = ρс*g*Vд
· Архимед заңы арқылы суда кемелер ЖҮЗЕДІ.ФБ Мадақтау арқылы «Өте жақсы», «Жарайсың», Қол шапалақтау
|
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қолжеткізді ме?
Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
|
