Сабақтың тақырыбы: Бала тәрбиесі бесіктен. Сабақтың мақсаты



Дата24.04.2017
өлшемі80,66 Kb.
#14859
түріСабақ

Сабақтың тақырыбы:

Бала тәрбиесі бесіктен.

Сабақтың мақсаты:

Оқушылардың қазақ халқының салт- дәстүрін, мәдинеті мен өнері туралы тақырыпты қай дәрежеде меңгергендіктерін байқау, жинақталған білімдерін пайдалана отырып, сөздік қорларын молайту. Ойлау қабілеттерін қызғушылықтарын, тіл байлықтарын сөйлеу мәнерін мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіру. Тәрбиелік: Ұлттық салт- дәстүрін қадірлей, білуге, мемлекеттік тілге деген сүйіспеншілікті арттыру.

Сабақтың әдісі:

Мәтінмен жұмыс, тақтамен жұмыс.

Сабақтың көрнекіліктері:

Кестелер, бейнетаспа, компютер.


Сабақ барысы

Кезең

Мұғалімнің және оқушының іс әрекеті

Қолданатын діс-тәсілдер

Ұйымдастыру:


Амандасу.

Сыныпта кім жоқ?

Сыныпта кім кезекші?

Жылдың қай мезгілі?



Маған комлимент сыйла

Үй тапсырмасын сұрау:


Мына етістіктерге көсемшенің үш жағындағы жұрнақты жалға

Бар+ ып, бар+а, бар+ғалы, кел+іп, кел+е, кел+ген, күл+іп, күл+гелі, көр+іп, көр+е, көр+гелі.






Карточкамен жұмыс:

1. Әдептілік мәтінің оқу.

- Ролдеп оқу.

- Сұрақтарға жауап беру.

- Мазмұның айту.

2. Мына тізбекпен сөз тіркесін ойла.

Зат есім+ сын есім

Зат есім+ етістік

Сан есім+ зат есім

Жуан сөз+ жіңішке сөз

3. Мына тізбек бойынша сөйлем мүшелерімен сөйлем ойла.



- Бастауыш, бастауыш, анықтауыш, бастауыш. Мысалы: Алма, Әлия – жақсы оқушылар.

- Бастауыш толықтауыш етістік.



Мысалы:Балалар қоянды көрді.

- Пысықтауыш анықтауыш бастауыш баяндауыш. Мысалы: Бақшада қызыл гүлдер өсіп тұр.



Жұптық жұмыс

Сұрақ-жауап

Ролмен оқу


Жаңа сабақ.

Бала тәрбиесі бесіктен. Септеулік.

«Тәртіптің ең тамаша – мектебі отбасы.

Балалар біз үленді сыйлап, кішіге қамқор болайық.

Салт- дәстүр тәрбие көзі.

Атадан балаға көшетін тарихы қалыптасқан әулеметтік номалар мен принцптер жиынтығы. Дәстүр мәдениетпен тығыз байланысты болады. Ата- ананы құрметтеу , үлкенді сыйлау адалдық әулеметтік сезімдер барлық халықтарға иән дәстүр ретінде қалыптасады.



Жалғаулықтарды еске түсіру.

Септік жалғау, көптік жалғау, жіктік жалғау, тәуелдік жалғау.

Ілік септігінің жалғауы: ның, нің, дың, дің, тың, тің.

Мысал ойла: баланың, тақтаның оқушының



Жіктік жалғау: мын, мін, сың, сің, сыз, сіз. Мысал ойлау: балмын, баласың, баласыз.

Тәуелдік жалғау: м, ң, ңыз, ңіз, сы, сі.

Мысалы: балам, балаң, баласы.



Көптік жалғау: лар, лер, тар, тер, дар, дер. Мысалы: балала, оқушылар, тақталар.

Септеуліктермен таныстыру.

А.с үшін, туралы, арқылы

Б.с дейін, шейін

Ш. с кейін, басқа

К. с қатар, бірге

Осы септеулік шылаулардың алдына сөз қою.

А.с әжем үшін

Б.с әжеме дейін

Ш.с әжемнен кейін

К. с әжеммен бірге

1. Компютермен жұмыс:

Сөздік жұмысы. Оқушылар қазақ тілінде сөздерді қайталайды.

Сөздерді дәптерге жазу.

Шілдехана, бесік тойы, тілашар деген сөздермен сөз тіркесін құру.

2. Компютерден мәтінді тыңдау.

1. Мәтінді оқушылар өздері оқиды.( 2 оқушы.)

2. Сұрақтарға жауап беру.

Балалар мәтінің астындағы сұрақтарға өздері жауап береді.



- Ал енді балалар сиқырлы қоржында не бар екен соған қарайық.

Ала жіп, қайшы, сақина.

Ал кәне кім айтады осы заттарды біз қай салт- дәстүрде қолданамыз.(Тұсаукесер) Бұл заттар бізге тұсаукесер тойна керек.

- Кәне, балалар, суреттерге назар аударайық.

Тұсаукесу, шілдехана, тілашар.



Осы сөздерге септеулік шылауды қойып септеу.

А.с шілдехана туралы

Б. с шілдеханахаға дейін

Ш. с шілдеханадан кейін

К. с шіледеханамен бірге.

Оқулықпен жұмыс. 5-ші тапсырма.

Кәне, тапсырманы бір оқушы оқи қой.

Тұсаукесерге дейін, той туралы, шілдеханадан кейін, бесік тойымен қатар, қонақтармен бірге, тойдан кейін, сәби үшін, нәрестемен бірге, шайға дейін, дастарханнан кейін, дәстүр туралы.

Фонетикалық талдау жұмысы.

Салт- дәстүр, Шілдехана.



бейнетаспа көру. Салт- дәстүр.

Ойын

Дарынды балалармен жұмыс

Нашар оқушылармен жеке жұмыс


Қортындылау. Тестік сауал Сұрақтар қою.

1 Тұсаукесер тойын қашан өткізеді?

2. Тұсау кесетін адам қандай болады?

3. Тұсауды қандай жіппен кеседі?





Үйге тапсырма:

3 тапсырма. Мәтіннің мазмұның айту.






Деңгейлік тапсырма

  1. Мәтінді бөліп, жоспар құр. Мәтінге ат қой.

  2. Сұрақтарға жазбаша жауап бер. Досыңмен бірге әңгімеле.

  • Мәтін не туралы?

  • Салт-дәстүрлер біздің дәуірімізге қалай жетті?

  • Мәтін ішіннен қандай салт-дәстүрлермен таныс болдың?

  • Шелдехана неге байланысты өткізіледі?

  • Бесік тойы туралы не білесің?

  • Тұсау кесу ырымы нені ырымдайды?

  • Қазақ тойын қалай өткізеді?

  1. Танымайтын сөздерді сөздік дәптерге көшіріп жазу. Қосымша сөздік арқылы аудармасын табу. Мәтін ішіннен сын есімдерді, зат есімдерді, етістіктерді теріп, келесі үлгіде жаз.

    Зат есім

    Кім? Не?


    Кімдер? Нелер?

    Сын есім

    Қандай? Қай?



    Етістік

    Не істейді? Не істеді? Не қылды?












  2. «Қазақтың салт-дәстүрлері» тақырыбына эссе жаз.

Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері өте көп. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуынжол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады. Әр той баланың жасына қарамай тойдан тойға ұласа беріледі.



Сөздік:

көнеден, ежелден – издавна

ата-баба – предки

асыл– драгоценный

мұра – наследство

қадірлеу – почетать

жаңғыру – возобновить

тұрмыс-тіршілігі – быт-житье

еңбектеу – ползать

нәресте – младенец



ырым – примета
Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той – мереке, тағы басқа да жол – жосындарымен талай елді таң қалдырып келеді. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуынжол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады.

Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той – мереке, тағы басқа да жол – жосындарымен талай елді таң қалдырып келеді. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуынжол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады.
Каталог: uploads -> doc -> 052d
doc -> Ғарыш әлеміне саяхат
doc -> Сабақ тақырыбы: Шерхан Мұртаза «Ай мен Айша» романы Сабақ мақсаты: ҚР «Білім туралы»
doc -> Сабақтың тақырыбы Бала Мәншүк ( Мәриям Хакімжанова) Сілтеме
doc -> Ана тілі №2. Тақырыбы: Кел, балалар, оқылық Мақсаты
doc -> Сабақ жоспары «Сәулет және дизайн» кафедрасының арнаулы пән оқытушысы, ҚР «Еуразиялық Дизайнерлер Одағының» мүшесі: Досжанова Галия Есенгелдиевна Пәні: Сурет және сұңғат өнері
doc -> Сабақ Сабақтың тақырыбы : Кіріспе Сабақтың мақсаты : «Алаштану» курсының мектеп бағдарламасында алатын орны, Алаш қозғалысы мен Алашорда үкіметі тарихының тарихнамасы мен дерекнамасына қысқаша шолу
doc -> Тәрбие сағаттың тақырыбы: Желтоқсан жаңғырығы
doc -> Сабақтың тақырыбы : Әбунасыр Әл- фараби Сабақтың мақсаты
doc -> Сабақ жоспары Тақырыбы: Үкілі Ыбырай Мектеп:№21ом мерзімі
052d -> Дыбыстық жаттыгулар арқылы дыбыстарды дұрыс айту- ды үйренсе, тақпақ, жұмбақтарды қайталай отырып, тілдері жаттығады


Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет