Сабақтың тақырыбы: Бала тәрбиесі бесіктен. Сабақтың мақсаты
жүктеу/скачать 80,66 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың әдісі: Мәтінмен жұмыс, тақтамен жұмыс. Сабақтың көрнекіліктері
- Сабақ барысы Кезең
- Жаңа сабақ. Бала тәрбиесі бесіктен. Септеулік.
- Салт- дәстүр тәрбие көзі.
- Жалғаулықтарды еске түсіру. Септік жалғау, көптік жалғау, жіктік жалғау, тәуелдік жалғау. Ілік септігінің жалғауы: ның, нің, дың, дің, тың, тің.
- Жіктік жалғау: мын, мін, сың, сің, сыз, сіз.
- Көптік жалғау: лар, лер, тар, тер, дар, дер.
- Осы септеулік шылаулардың алдына сөз қою.
- Сөздік жұмысы
- 2. Компютерден мәтінді тыңдау.
- - Ал енді балалар сиқырлы қоржында не бар екен соған қарайық. Ала жіп, қайшы, сақина.
- Осы сөздерге септеулік шылауды қойып септеу.
- Оқулықпен жұмыс. 5-ші тапсырма.
- Фонетикалық талдау жұмысы.
- Қортындылау. Тестік сауал Сұрақтар қою.
Деңгейлік тапсырма Мәтінді бөліп, жоспар құр. Мәтінге ат қой. Сұрақтарға жазбаша жауап бер. Досыңмен бірге әңгімеле. Мәтін не туралы? Салт-дәстүрлер біздің дәуірімізге қалай жетті? Мәтін ішіннен қандай салт-дәстүрлермен таныс болдың? Шелдехана неге байланысты өткізіледі? Бесік тойы туралы не білесің? Тұсау кесу ырымы нені ырымдайды? Қазақ тойын қалай өткізеді? Танымайтын сөздерді сөздік дәптерге көшіріп жазу. Қосымша сөздік арқылы аудармасын табу. Мәтін ішіннен сын есімдерді, зат есімдерді, етістіктерді теріп, келесі үлгіде жаз.
«Қазақтың салт-дәстүрлері» тақырыбына эссе жаз. Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері өте көп. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады. Әр той баланың жасына қарамай тойдан тойға ұласа беріледі. Сөздік: көнеден, ежелден – издавна ата-баба – предки асыл– драгоценный мұра – наследство қадірлеу – почетать жаңғыру – возобновить тұрмыс-тіршілігі – быт-житье еңбектеу – ползать нәресте – младенец ырым – примета Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той – мереке, тағы басқа да жол – жосындарымен талай елді таң қалдырып келеді. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады. Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдары өте көп. Қазақ «қазақ» деген атын осы кезге дейін қазақи салт - дәстүрлерімен, ырымдарымен, той – мереке, тағы басқа да жол – жосындарымен талай елді таң қалдырып келеді. Ата-бабамыздың қалдырған асыл мұрасын қадірлеп, жоғалғанды жаңғыртып, қайта жаңарту ендігі болашақ ұрпақтың өз қолында. Қазақ халқының салт-дәстүрлері баланың дүниеге келесімен басталады. Жаңа туған баланың тойынан басталып жалғаса береді. Салт-дәстүрлер адамның өмірімен байланысты. Адамның тұрмыс-тіршілігіне, ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып, өмірдің өзі туғызған ғұрыптардың жиынтығы да айтуға болар жөн. Ең алғашқы тойдың дәстүрі – шелдехана. Шілдехана шілделік, шілде күзет – өмірге келген нәрестенің құрметіне жасалатын той. Бесікке салу — нәрестені алғаш бесікке бөлеу рәсімі. Бесікке саларға шақырылған ауыл-үйдің әйелдері шашуын, жол-жоралғысын ала келеді. Баланы алғашқы бөлеу үлгілі ұрпақ өсірген қадірменді әйелге тапсырылады. Бала бесіктен белі шығып, еңбектеуден өткен соң аяғын қаз‑қаз баса бастайды. Өз аяғымен туған жеріні топырағын басып, із түсіріп, өз көзімен алдына қарап таң‑тамаша болады. Бұл баланың ең алғашқы талпынысы, тіршілігі. Мұны ежелден түсінетін қазақ баласының келешегіне ақ жол тілеп, тұсау кесер жасайды. Бұған да мал сойып, жұрт жияды. Ауылдың ділмар,шешен ақсақал қарияларын шақыру - бүлдіршіннің тілі жеке –жеке сөздерді айтуға икемделе бастаған кеде тілі тез шығу үшін дәстүрлі «тілашар тойы»жасалады. Мал сойылып, ауылдың ділмар, қариялары арнайы шақырылады. жүктеу/скачать 80,66 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||