Сабақтың тақырыбы: Болар бала жасынан. М. м ә жікеев Сабақтың мақсаты: м ә
жүктеу/скачать 489,9 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сабақтың тақырыбы
- Көрнекілігі
- Пәнаралық байланыс
- Сұрақ бізден жауап сізден.
- Бағалау.
- 4.Дәйексөздерді талдап,дәптерге жаздыру. 5.Топпен жұмыс.
- 6.Қорытынды
- Сабақтың түрі
I. Қызығушылықты ояту. Белгілі бір жағдайға баға беріп, дұрыс шешімін табуға көмек беру үшін, оны сырттай бақылап және ол жағдайды жан-жақты, әртүрлі бағытта байқау керек. Ол жағдайды қарастырудың қанша жағын тапсаң, оны соншалықты жақынырақ танып, өзің үшін соншалықты көбірек мәлімет алуға жағдай: туғызасың, дұрыс шешімін табуға мүмкіндік аласың. Қазір біз осындай оқиғаны қарастырамыз. Және бізге дұрыс шешімін табу үшін алдымыздағы кемпірқосақ көмектеседі. Ал сендер кемпірқосақ қай кезде шығатынын білесіңдер ме? II. Мәтінді тану. Мәтінді оқымас бұрын автор жайында қысқаша мәлімет беріп өту. Тақырыбына «Болжау» стратегиясы бойынша талдау жасау. - Қалай ойлайсыңдар, әңгіме не туралы болуы мүмкін? Олай ойлауыңа не себеп болып тұр? Нені негізге алып отырсың? Мәтінді «Түртіп алу» стратегиясы бойынша оқушыларға тізбектеп оқыту. Сөздік жұмысын жүргізу. Қалай ойлайсыңдар, әңгіменің негізгі ойы неде? Бұл әңгімені бізге нені үйренсін, қандай тәлім-тәрбие алсын деп берген екен? Жаңа ұғымдарды, жаңа әрекеттерді меңгеру кезеңі. Әңгімедегі болған оқиғаны топта талқылау. Бұл оқиғаны топта талқыламас бұрын, біз қазір кемпірқосақтың түрлі түсі бар мойынорағыштарды тағып алайық. Кемпірқосақтың түрлі түсті шапақтары барлық әлемді шарлап, жер әлем жаңарып, тіршілік нәрімен сусындағанда, тазарғанда шығады. (Әр топқа өз қалауы бойынша түстерді таратып беру.) 1-топ. Кемпірқосақтың бірінші түсі қызыл, ендеше қызыл түсті мойынорағышты тағалық. Қызыл түс шынайылықтың белгісі болып келген, осы түс арқылы оқиғадағы әке мен баланың ішкі жан дүниесіне үңіліп көрелік. Олардың жан дүниесінде не болып жатыр деп ойлайсыңдар? Бір сәтке өзімізді солардың орнына қойып көрелік. Әкесі баласын немесе баласы әкесін қандай деңгейде жақсы көреді екен. Әкесі немесе баласы сезімдерін әңгімеде көрсете білді ме? Олардың арасындағы ата-аналық міндет, баланың ата-анасы алдындағы борышын өтеу сияқты міндеттер әңгімеде қалай орын алған? Әңгіме соңында олар қандай жағдайда болды? 2-топ. Қызғылт-сары түстегі мойынорағыш таққан топ жаңа туған көктемнің, жаңа тіршілік нәрінің белгісі, ендеше әңгімедегі келеңсіз жайт неге орын алды? Оған себеп болған не? Осыны зерттейді. («Топтастыру» стратегиясын пайдалануларына болады.) 3-топ. Сары түс бізге бұл оқиғаның тек жақсы жақтарын қарастырады, болған жайттың қандай пайдасы болғанын анықтайды. Яғни, тәрбиелеудің де түрлі тұстары болатынын қарастырады. («Т кестесін» құруға болады). 4-топ. Жасыл түс - бұл шығармашылық адамдары. Бұл топ бізге болған жайды суреттеп, өлең немесе жазудың түрлі жанрларын пайдалану арқылы көркем шығарманың бір түрін көрсетуі керек. 5-топ. Көгілдір түс - бейбітшіліктің, ынтымақтың белгісі. Ендеше көгілдір түстегі топ осы әңгіменің өзімізге «өмірлік сабақ» болатын жаман жағы мен жақсы жағын атап көрсетуі керек. (Венн диаграммасына салуға болады.) 6-топ. Көк түс таққан топтағы оқушылар бұл оқиғада бала үшін жағымды, және ол үшін ұнамай тұрған нәрсені атап көрсетулері керек. 7-топ. Күлгін түстегі топ оқушылары автордың рөлін атқарады. Бұл топ оқушылары автор ретінде нені жеткізгісі келгенін, нені негізге ала отырып бұл әңгімені жазу себептеріне тоқталады. III. Ойтолғау. - Біз бүгін өте жақсы жұмыс жасадық. Сендер өздеріңнің көптеген сұрақтарға шешім таба алатын жеке тұлға екендіктеріңді көрсете білдіңдер. Бүгінгі кемпірқосағымызға рақметімізді айтайық. Алдымызда жатқан суреттерді алып, осы суретімізге қарап отырып «Бес жолды өлең» құрастырып көрелік. Зат есім ретінде кемпірқосақ сөзін алып, етістік ретінде бүгінгі сабақпен байланыстырып көрелік. Топ оқушыларының жұмыстарын тыңдау. Сабақты қорытындылау. Үйге тапсырма: Мәтінді бүгінгі талдаудан кейін тағы қайтара оқып, мазмұндауға дайындалу. Қалай ойлайсың, сабақтағы талдағанға дейінгі оқу мен үйдегі оқудың айырмашылығы бар ма? Бар болса, қандай ой түйдің, эссе жазып келу. Енді өзің осындай жағдайа тап болсаң, шешімін табу үшін қандай талқыға салар едің? № 5 Күні: Сабақтың тақырыбы: Диқан баба. Мақсаты: 1. Оқушыларға мәтіндегі негізгі ойды, идеяны ұғындыру. 2. Оқушыларға молшылық туралы мағлұмат беру. Ой ұшқырлығын дамыту. 3. Оқушыларды еңбек сүйгіштікке, іскерлікке, нанды қадірлеуге тәрбиелеу. Сабақ көрнекілігі: саяхат схемасы, аялдамалар суреттері, мақал - мәтелдер жазылған парақтар, бағалау парақтары, интерактивті тақта. Сабақ түрі: аралас сабақ, саяхат сабақ. Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі: А) Психологиялық дайындық. Үлкенге де сіз Кішіге де сіз Бар адамды құрметтеп Бас иеміз біз. Мұғалім: Мен оң қолымды жайып, жүрегімнен қуаныш алып сендерге сыйлаймын. Жер бетіндегі ең ақылды ең күшті кім? (адам). Ал сендер де ақылды, күшті, зеректісіңдер. Ендеше біз өз білімімізге сеніп сабағымызды бастайық. Балалар, біз бүгін «Әдебиет еліне» саяхат жасаймыз. Ол үшін 4 топқа бөлінеміз. Әр топтың өзінің топ басшысы болады. Саяхат барысында шартты белгілері бар ауылдарға тоқталамыз. 1. Саяхатымызды Қоңырау белгісімен бастаймыз, бұл - сабақтың басталуы. Ата тілі туралы өлең шумағын айту. Туған тілім - тірлігімнің айғағы, Тілім барда айтылар сыр ойдағы. Өссе тілім мен де бірге өсемін, Өшсе тілім мен де бірге өшемін. 2. Бұл қандай белгі? Сұрақ белгісі сұрақтар мен тапсырмалар ауылы. • Үй тапсырмасын тексеру • Үйге қандай тапсырма берілді? • Үйге берілген тапсырма С. Торайғыровтың «Шығамын тірі болсам адам болып» атты өлеңін жатқа айту • Карточкамен жұмыс. №1. Ауыз әдебиетінің түрлерін жаз. №2. Әдебиеттегі бейнелеу құралдарын жаз. №3. Мақалдарды жалғастырып жаз. Бақа көлін сүйеді, .......... №4. Жаңылтпашты жалғастырып жаз. Қара бала сары баланы жықты, .......... Сұрақтарға жауап беру, бекіту. 1. Өлеңде айтылған баланың арманы ма, өтініші ме, серті ме? 2. Өлеңде ақын бірнеше рет айтқан надандық деген не? 3. «Шығамын тірі болсам адам болып» тақырыбына жазған эссені оқу. 3. «Кітап» шартты белгісі бар ауыл. Теориялық білім, нақыл сөз. Жұмбақ шешу. Бұтақ басында ұясы бар, Дәл осында өмірің бар. Біреуін бердім, Онын тердім. Шешуі: Бидай Бидай — бүкіл әлемде 148 елдің негізгі азық - түлігі болып табылады және көптеген елдердің экономикасында ерекше орын алады. Адамға қажетті бүкіл калорияның 35 пайызы бидай өнімінен алынады. Бүкіл дәнді дақылдар өнімінің 60% мөлшері бидайдан алынады. Масақшаларының ұзындығы 5 - 19см, ал дәндерінің ұзындығы 5 - 9мм болады. Бидайдың жиырмадан астам түрі бар. Солардың ішінде ең көп тарағаны — жұмсақ бидай. Бұл дақылдың, алуан түрлі сорттары бар және олар жер шарының барлық аймақтарында егіледі. № 3 Күні: Тақырыбы: Ересек оқушы. Әміртай Бөриев Мақсаты: Оқушылардың қазақтың тұңғыш суретшісі Әбілхан Қастеевтің өмірі мен еңбектері туралы білімдерін толықтыру. Ойын, есте сақтау қабілетін, сөздік қорларын, шығармашылық дағдыларын дамыту. Мәтіннің идеясын түсінуге өмірге деген құштарлығы, өнерге сүйіспеншілігі арқылы ұлттық құндылықтарды бағалауға құрметтеуге баулу. Эстетикалық тәрбие беру. Көрнекілігі: Ә. Қастеев кітабы, суреттер, слайдтар. Әдісі: сұрақ – жауап, талдау, түсіндіру. ББҮ әдісі. INSERT. Түрі: дәстүрлі. Типі: жаңа білім беру. Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, дүниетану, бейнелеу өнері. Сабақтың өту барысы. Қызығушылықты ояту. а) ұйымдастыру, топтарға отырғызу ә) Психологиялық дайындық. Күн жарығын алақанға саламын Жүрегіме басып ұстай қаламын. Ізгі, әрі нәзік, жарық, мейірімді. Болып кетер сонда дереу жан – жағым. Үй тапсырмасын тексеру. Әр топтан 10 оқушы жатқа 1 оқушы оқып береді. Балалар ана тіліне деген сезімдеріңді қалай жеткіздіңдер? (тіл арқылы) Ойларыңды қалай жеткіздіңдер? (тіл арқылы) Өлеңде өз тілін білмейтін адамдардың сезімін қалай суреттеген? Ана тілін қалай сипаттаған? Ана тілі арқылы адам қалай өседі? Қазақстан Республикасының Конституциясында былай деп жазылған.Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі делінген. Қазақ тілім – өз тілім, ана тілім, Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім. Қастерлейді ұл – қызын, мәңгі сені, Болашағым, бақытым дара тілім.
Балалар үстелдеріңде түрлі құралдар жатыр олар қай мамандық иесіне керек деп ойлайсыңдар? Суретшіге. Суретші олармен не істейді? Сурет салады. Суретшілерден кімдерді танисыңдар? Әбілхан Қастеев. Бүгінгі сабағымызда Әміртай Бөрелиевтің «Ересек оқушы» тақырыбындағы әңгімесімен танысамыз. Автор туралы мағлұмат. Әміртай Бөриев – 1946 жылы 16 қарашада туған. Жзушы Жамбыл облысы Жуалы ауданы Қызтуған ауылында туған. 1968 жылы Қазақ ұлттық университетін аяқтаған. 1968 – 75 жылдарда Қазіргі «Ұлан» газеті редакциясында бөлім меңгерушісі қызметін атқарған. 1975 – 76 жылдарда Қазақ телерадио комитетінде редактор 1976 жылы Қазақфильм киностудиясында редактор болды. «Арманына жолыққан адам», «Доңыз деген не?» т.б. шығармалары бар. Әбілхан Қастеев – 1904 – 1973 жылы Талдықорған облысы Жаркентауданы Шежін ауылында дүниеге келген. Мәскеуде Хлудовтың өнер студиясында оқыған. 25 жасында мектеп табалдырығын аттаған. «Ана», «Амангельді сарбаздары», «Турксибтегі жиын» т.б. туындылары бар. Қазақстанның халық суретшісі атағын 197 жылы алды. Америка, Венгрия, Франция, Бразилияның мұражайларында туындылары бар. Биыл туғанына 110 жыл туады. Слайдтардағы суреттерінен үзінділер көрсете отырып түсіндіріледі. Оқушылар мәтіннің мазмұнын кезектесіп оқиды.
Берілген сөз Мағынасы Сырттан тон пішу Тілмаш Шымбайына бату Н.Г. Хлудов Сыртынан жобалау Ұйғырларша аға деген сөз Аудармашы Намыстану Белгілі Қазақстандық жазушы, суретші (1850 – 1935) Сұрақ бізден жауап сізден. Әбілханның өмірінде қандай өзгеріс болды? Әбілхан сурет өнерін қалай үйренген? Мәтіннен тауып оқы. Әбілхан жас шағынан қандай еңбек түрлерін атқарған? Мәтін неліктен «Ересек оқушы» атанған? Мәтіннен Н.Г.Хлудовтың портретін тауып оқы. Әбілхан Қастеевтің туындылары бейнелеу өнерінің қандай түріне жақын?
- Өнер туралы мақал – мәтелдер айту. Өнерлі өрге жүзер. Жігітке жетпіс өнер де аз. Білемін
Білдім Білгім келеді Суретші кітабы барын Өмірі, отбасы, шығармашылығы, ұстазы, туындылары Туындылары туралы тереңірек білгім келеді. Үйге. Қастеев туралы деректер жинау. (кітаптан, ғаламтордан, қариялардан) Мәтінді оқып мазмұнын айту. Бағалау. 5-6 жауап – «5» 3-4 жауап – «4» 3 – жауап – «3» № 8 Күні: Сабақтың тақырыбы: Адалдық. Дәулет Қасенов Сабақтың мақсаты: 1. Оқушыларды Дәулет Қасеновтің өмірі және шығармашылығымен таныстыру. Адам бойындағы жағымды қасиеттерді дұрыс тануына дамыту. 2. Сөйлеу тілдерін дамыту 3. Адалдық адами қасиеттерді бойына жинау, қоршаған ортасына деген көзқарасын қалыптастыру, үлкендерді, ата – ананы сыйлау керектігін ұғындыру Сабақтың түрі: шығармашылық Сабақтың әдіс – тәсілі: әңгімелеу, талдау, ой бөлісу сұрақ – жауап, шығармашылық жұмыс. Сабақтың көрнекілігі: адам бойындағы жағымды қасиеттер туралы нақыл сөздер. Сабақтың барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі А психологиялық дайындық 2. Үй жұмысын қорытындылау 3. Жаңа сабақ 4. Сергіту сәті 5. Қорытындылау 6. Бағалау 7. Үйге тапсырма Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңі: Психологиялық дайындық Мақсатымыз, білім алу Міндетіміз, еңбектену 5 - ке қолды жеткізу - Балалар, бүгінгі сабағымызға қонақтар келіп отыр. «Қонақ аз отырып көп сынайды» - деген қазақтың мақалы бар. Бүгінгі сабақта білімімізді көрсетуге тырысайық. - Бүгін сабағымызды Абай атамыздың «Ғылым таппай мақтан ба» өлеңінен бастайық. Өлеңді оқушыларды жатқа айтуы. - Абай атамыздың бес асыл іс деп отырғаны нелер? (Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым) Осы аталған бес асыл іс бойынша оқушылар өз ойларын ортаға салады. - Адам болам десеңіз, бұл бес асылдың саған тигізер пайдасы қандай? Оқушылардың жауаптарын тыңдау. - Қалай ойлайсыңдар, бүгінгі сабақ тақырыбы не туралы болуы мүмкін? - Адам бойындағы жағымды қасиет ол адалдық жайлы дұрыс айтасыңдар - Бүгінгі жаңа сабағымыз Адалдық - Мұралардың ең. қымбаты - сөз. - Өмірде асыл адам да, нәрсе де тозады, жоғалады. - Мәңгі жасайтын асыл сөз»адалдық» Ал енді осы жағымды және жағымсыз қасиеттерді «Т. кестесіне» салып таразылап көрелік. Қай таразы басы жеңер екен? Жағымды, Жағымсыз - Жағымсыз қасиеттердің ішіндегі ең нашары не екен? - Өзіңнің бойыңдағы осылардың қайсысы бар деп ойлайсың? Барын жанына қарындашпен ақырын белгілеп отыр. Жаңа сабағымызды барысында сол қасиеттерден арылу жолдары жайлы әңгіме болады, есте сақтап отыр. Мағынаны тану. Автор туралы мағлумат беру. Дәулет Қасенов – 1937 - 1967ж. Қарақалпақстанның Қоңырат ауданында туылған. Д. Қасенов арқалы ақын, адалдықпен арды ту етіп көтерген азамат.»Адал»- деген сөздің өзі «таза»деген мағына береді. Оқулықпен жұмыс Оқушыларға кезектете оқыту. Мәтін бойынша өз түсініктерін айтады. Сөздік (жаңа сөздермен таныстыру). Сергіту сәті. Ақындар айтысы (жұмбақ айтыс) 4.Дәйексөздерді талдап,дәптерге жаздыру. 5.Топпен жұмыс. Оқушыларды 4 топқа бөліп парақша үлестіріледі және 1-ші топ «адалдық» тақырыбында өлең шумағын шығарады,2-топқа тізбе құрастыру,3-топ ой-толғау жазады. 6.Қорытынды Әр топ өздеріне берілген тапсырманы қорғау және талдау жасалады. 7.Ән «Жақсы адамдар»әні тыңдалады. 8.Үйге тапсырма. Мәтінді оқу №10 Күні: Сабақтың тақырыбы: Шал мен балалар Сабақтың мақсаты: 1. Мәтін мазмұнын түсініп оқу, идеясын ашу. Оқушылардың жас ерекшелігіне қарай С. Көбеев өмірі мен твочествосымен таныстыру. Тыйым сөздердің мағынасын дұрыс ұғыну 2. Оқушылардың көркем сөйлеуін, өз ойларын жеткізе білу дағдыларын жетілдіру, сөздік қорларын кеңейту. 3. Қариялардың ақылын тыңдауға, үлкенді құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Аралас сабақ Сабақтың әдісі: сұрақ - жауап, түсіндіру, әңгіме, СТО. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру Оқушылардың қызығушылығын ояту – психологиялық дайындық. Мұғалім: — Көз не үшін керек? Оқушы: — Жақсыларды көру үшін. Мұғалім: — Екі құлақ не үшін керек? Оқушы: — Ақыл - кеңес тыңдау үшін. Мұғалім: — Екі қол не үшін керек? Оқушы: — Елге көмек беру үшін. Мұғалім: — Екі аяқ не үшін қажет? Оқушы: — Шетте жүрсең, Туған жерге жету үшін. Мұғалім: — Дұрыс балалар, олай болса мен сендердің құлақтарың, көздерің, қолдарың мен аяқтарыңа саулық тілеймін. ІІ. Өтілген материалды пысықтау Қайталау Сауалнама жүргізу 1. Қазақша жыл санау бойынша ең соңғы жыл А. түйе Б. ит В. доңыз 2. Аңыз деген не? А. Өмірде болған адамдардың басынан өткен оқиғалары жөніндегі шығарма Б. Ойдан құрастырылған шығарма Б. Екі адамның өзара сөйлесуі 3."Құлақ пен тымақ" қандай шығарма? А. ертегі Ә. мысал Б. аңыз 4. Қысқы ойын түрлері туралы айтылған өлең А. Жұмыстың жылуы Ә. Шынықсын денеміз Б. Қыста қызық жұмыс бар 5."Жұмыстың жылуы" өлеңінің авторы А. Қадір Мырза Әли Ә. Бүркіт Ысқақов Б. Бердібек Соқбақбаев ІІ. Жаңа сабақ С. Көбеев жөнінде кең көлемде мағлұмат беру Спандияр Көбеев 1878 жылы 1 - октябрьде бұрынғы Торғай облысы Обаған болысында туған. Ол алғаш ауылдық мектепте, кейін Қостанайдағы орыс - қазақ мектебінде, мұғалімдер даярлайтын курста оқиды. Қазақтың ұлы ағартушысы Ыбырай Алтынсариннің шәкірті, әрі жолын қуушы. Көбеев ұзақ жылдар бойы ағартушылық жұмыспен айналысып, жас ұрпақты оқыту, тәрбиелеу ісімен шұғылданды, қазақ мектептерінде орыс тілі мен әдебиетінен сабақ берді. Ол өзінің ұзақ та жемісті ұстаздық еңбек жолын «Орындалған арман» атты мемуарлық кітабында баяндады. Мұнда автор өз көзімен көрген екі өмірдің қарама - қарсы бейнесін, басынан кешірген оқиғаларды баяндау арқылы көрсетеді "Шал мен балалар" мәтінін дауыстап оқып беру Сұрақ - жауап әдісі арқылы мәтінге талдау жасау 1. Шалдың жағдайы қандай еді? 2. Балалар шалды не деп мазақтады? 3. Шал қалай жауап берді? 4. Балалар неге ұялды? Ой шақыру - оқушылар пікірін тыңдау - Осы мәтін идеясына қандай мақал - мәтел сәйкес келеді деп ойлайсыңдар? 1. Атаңа не қылсаң, алдыңа сол келер 2. Таспен ұрғанды аспен ұр Мәтінді оқушыларға тізбектей оқыту Оқулықтың 118 бетіндегі тыйым сөздің мағынасын талдау Сөздік жұмысы Тыйым сөзді дәптерге көшіріп жазу Әркімді бір келемеждеп. мұқатпа Жағдаяттан шығу Оқулықтың 118 бетіндегі 8 тапсырма ІІІ. Сабақты бекіту - Мен не үйрендім? ІҮ. Бағалау Ү. Үйге тапсырма беру Мәтінді түсініп оқу №12 жүктеу/скачать 489,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|