«Тексерілді»
Оқу-ісінің орынбасары: Абилмажинова К.
|
Ұзақ мерзімді жоспар:
|
Мектеп :№4 Ж.Баласағұн атындағы жалпы орта білім беретін мектебі к.м.м
|
|
Күні:14.10.19ж
|
Мұғалімнің аты –жөні: Касымбекова А
|
|
Сыныбы11»ә»
|
|
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Цифрлар және сандар туралы есептерді шешу
|
|
|
|
|
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары
|
Сан дегеніміз не?
Цифр дегеніміз не?
Сан мен цифрдың байланысы?
Сандардың сенің өміріңдегі маңызы?
Цифрлардың қандай түрлерімен таныссыңдар?
Берілген сұрақтар бойынша оқушылардың пікірлері тыңдалады.
|
|
Сабақ мақсаттары :
|
Аталған тақырып бойынша оқушылардың білімдерін саралау және жетілдіру
|
|
Жетістік критерийлері
|
«Сан», «Цифр» ұғымдарын түсіндіру;
Сандардың тарихын таныстыру
|
|
Тілдік максаттар:
|
Пәнге тән лексика мен терминалогия
Сан дегеніміз не?
Цифр дегеніміз не?
Негізгі сөздер мен тіркестер:сан ,цифр
|
|
Пәнаралық байланыстар:
|
Физика, қазақ тілі
|
|
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері:
|
Сабақтағы жоспарланған іс-әірекет
|
Ресурстар
|
|
Сабақтың басы
8 мин
|
Сәлемдесу.Оқушылардың сабаққа қатысуы мен дайындығын қадағалау.Оқушылардың зейінін сабаққа шоғырландыру.
Жағымды ахуал орнату:»Есімдер акронимі» әдісі бойынша әр оқушыға өз есімдерінің бас әрпінен басталатын тілек айтқызу арқылы жағымды ахуал орнатамын.
Қалыптастырушы бағалау.Берілген жауаптарына қарай «Басбармақ»әдісі арқылы қалыптастырушы бағалау жүргіземін оқушыларға дер кезінде түзетулер енгізе отырып дұрыс жауапқа бағыттаймын.
|
|
|
Сабақтың ортасы:
24 мин
|
Жаңа сабақ: «Шағын лекция» әдісі арқылы оқушыларға жаңа білім түсіндіріледі
Сандар химия, физика, механика, астрономия және көптеген ғылым салаларында кеңінен қолданылады. Күнделікті өмірде де сандарды үнемі пайдаланамыз.
Цифр - сандарды жазу үшін керекті таңбалар. Цифр деген сөздің төркіні арабтың «Әс-сифр» деген сөзінен алынған, ал оның мағынасы - үнді халқының бос орын - «Сунья» деген сөзінің аудармасы екен.
Араб сандары: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 араб сандары деп аталады. Араб сандарын үнділер тапқан, кейін келе ол арабтардың арасына тараған. 12 ғ-дың басында Италия ғалымы Фибоначчи (Leonardo Fibonacci, 1170-1250 жж.) латын тілінде жазылған «Есеп шот» деген кітабында үнді сандарын еуропалықтарға таныстырған. Еуропалықтар бұл сандарды арабтардан қабылдағандықтан, мұны араб сандары деп атап кеткен.
Араб цифрлары «цифр мәндері олардың жазылуындағы бұрыш сандарына тура келеді» қағидасымен құрылған екен. Бірақ, қазіргі уақытта цифрлар дөңгелектеніп кеткен, ал ертеректе , нөлден басқа цифрлар тік бөліктерден құралған.
|
|
|
|
*Оқушыларға тақырыпқа байланысты ақпаратты жұппен оқып, талқылауға тапсырма беріледі. Әр жұп өздеріне берілген ақпаратты қалған оқушыларға түсіндіреді.
*Есептер шығару:
Амалдарды Рим цифрына алмастырып, орында
12-5, 31+42, 1000-500, 50+100.
Үлкен сандар кестесін пайдаланып орында:
Триллион: миллион
Биллион : мың
Квадриллион: Биллион
Вигинтиллион : Новемдециллион
Октиллион*мың
Кваттордециллион*миллион
Септиллион* Квадриллион
*Әркім өзінің жасын, туған күнін, салмағын және бойының ұзындығын араб және рим цифрларымен жазуы керек.
|
|
Сабақтың соңы
8 мин
|
*Оқушыларға тақырыпқа байланысты ақпаратты жұппен оқып, талқылауға тапсырма беріледі. Әр жұп өздеріне берілген ақпаратты қалған оқушыларға түсіндіреді.
*Есептер шығару:
Амалдарды Рим цифрына алмастырып, орында
12-5, 31+42, 1000-500, 50+100.
Үлкен сандар кестесін пайдаланып орында:
Триллион: миллион
Биллион : мың
Квадриллион: Биллион
Вигинтиллион : Новемдециллион
Октиллион*мың
Кваттордециллион*миллион
Септиллион* Квадриллион
*Әркім өзінің жасын, туған күнін, салмағын және бойының ұзындығын араб араб және рим цифрларымен жазуы керек.
|
Саралау:1.Сіз қосымша көмек беруді қалай жоспарлайсыз?.2.Қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?
|
Бағалау
Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз.
|
Пәнаралық байланыс:Қауіпсіздікті және еңбекті қорғау ережелері АКТ –мен байланыс.Құндылықтардағы байланыс.
|
Жада құру арқылы. Қосымша тапсырма.
|
Алақан әдісімен бағалаймыз.Оларға сұрақ қою арқылы.
|
Қауіпсіздік ережелеріне бағыну.Физика,Геоиетрия
|
Рефлексия
|
Сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз
|
|
|
Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма?
|
|
Бүгін оқушылар не білді?
|
|
Сыныптағы ахуал қандай болды?
|
|
Мен жоспарлаған саралау шаралары
тиімді болды ма?
|
|
Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе?
|
|
Мен өз жоспарыма қандай түзетулер
енгіздім және неліктен?
|
|
Қорытынды бағамдар
Қандай екі нәрсе табысты болды? 1
2
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? 1
2
Сабақ барысында мен немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|
1-мысал: 200-ден 401-ге дейінгі натурал сандар арасында толық квадрат бола алатын қанша сан бар екенін анықтаңыз
Шешуі:
Жауабы'>Жауабы: 6
2-мысал: Кітаптың беттерін нөмірлеу үшін 2322 цифр қолданылды. Нөмірлеу 1-ден басталса кітапта қанша бет болғанын анықтаңыз.
Шешуі: Берілген цифрлардың алғашқы 1-ден 9-ға дейінгі цифрлары 9 бет, ал 10-нан 99-ға дейінгі цифрлары 90 бет, 100-ден 2322-ге дейінгі цифрлары бет құрады. Мынадай теңдеу құрамыз:
9+180+3=2322 =711
Сонда, 9+90+711=810 бет
Жауабы: 810 бет
3-мысал: саны қандай цифрмен аяқталады?
Шешуі:екендігі белгілі. 7-ні дәрежелегенде сандардың соңғы цифрлары 7, 9, 3, 1, 7... заңдылығы бойынша құралады. Сонда 4 саннан кейін қайталанады: 100
=1 цифрымен аяқталады.
Жауабы: 1
4-мысал: Кітаптың 60 парағының қалыңдығы 1 см екендігі белгілі. Сол кітаптың 240 бетінің қалыңдығы қандай болады?
Шешуі: 60 парақта 120 бет бар
240 бетте 120 парақ. Сол себепті 240 беттің ұзындығы 2 см болады.
Жауабы: 2 см
5-мысал:- әртүрлі оң цифрлар. Сонымен қатар . Бұл цифрлардың көбейтіндісін табыңыз.
?
Шешуі:
Жауабы: 120
ІІІ. Комбинаторикалық есептерді шешу.
Алмастырулар.Х жиыны n элементтен құралған жиын болсын. Онда Х жиынының элементтерінен құралған, ұзындығы k-ға тең және элементтері қайталанбайтын әрбір шеруді n – нен k бойынша алынған қайталанбайтын орналастыру деп аталады. Оны арқылы белгілейді.
немесе
1-мысал: 4 оқушыны 7 орындыққа неше түрлі тәсілмен отырғызып шығуға болады?
Шешуі: Мұнда Х жиыны 7 элементтен тұрады. Онда бізге қажетті сан барлық 7-ден 4 бойынша қайталанбайтын орналастырулар санына тең. Өйткені бірнеше оқушы бір орындыққа отырмайды деп есептейміз.
Сонда Жауабы:840
2-мысал: Бес адамды кезекке неше түрлі тәсілмен тұрғызуға болады?
Шешуі: Бізге қажетті сан 5 элементтен алынған барлық алмастырулар санына тең.
Жауабы: 120
3-мысал: Үш таңбалы саннан қанша әртүрлі цифрдан құрастырылған үш таңбалы сан алуға болады?
Жауабы: 6
Терулер. n элементі бар Х жиынының әрбір k элементі ішкі жиынын n – нен k бойынша алынған қайталанбайтын терулер деп атайды.
арқылы белгілейді.
4-мысал: Шахмат турниріне 12 ойыншы қатысты және әрбір шахматшы өзгелермен бір-бір ойыннан ойнайды. Турнирде барлығы неше партия ойналды?
Шешуі: Әрбір партияны өткізуге екі ойыншы қатысады. Онда барлық өткізілген партиялар саны 12-ден 2 бойынша алынған терулер санына тең.
IV. Теңдеулер немесе теңдеулер жүйелерін құруға берілген есептерді шешу.
1-мысал: Алдар көсе бір байдың үйіне жұмысқа жалданады. Бір жылдық жұмыс істегені үшін 1 жылқы және 10000 теңге алу керек болатынғ бірақ ол 7 айдан кейін істегісі келмей, жұмыстан кетеді. Өзімен 1 жылқы және 2000 теңге алып кетеді. 1 жылқының құны қанша?
Шешуі: айына алатын жалақысы - , ал жылқының құны - деп белгілейік.
Сонда ?
Теңдеулер жүйесін құрамыз:
Жауабы: 9200
2-мысал: Айтбай орманнан жаңғақ теріп әкелді. Жаңғақтың жартысын ол қарындасына берді, ал қалғанының жартысын інісіне берді. Осыдан кейін Айтбайда 25 жаңғақ қалды. Айтбай орманнан неше жаңғақ әкелген?
Шешуі: Теңдеу құрамыз:
Достарыңызбен бөлісу: |