Сабақтың тақырыбы: Әбділдә Тәжібаев «Толағай» әдеби ертегісі
Сабақтың мақсаты: оқушыларға Әбділдә Тәжібаев туралы қысқаша мәлімет бере отырып, жазушының «Толағай» ертегісін оқыту, әдеби талдау жасауға қалыптастыру.Әдеби ертегінің басқа ертегілерден өзгешелігін түсіндіру.
Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:
а) білімділік: оқушыларға Әбділдә Тәжібаевтың өмірі, шығармашылығы,
«Толағай» ертегісі жайлы толық мәлімет бере отырып, олардың әдеби және көркем ой-пікірін қалыптастыру.
ә) дамытушылық: оқушылардың ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, шығармашылық ізденіске баулу.
б) тәрбиелік: елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: практикалық сабақ.
Сабақтың әдісі: сөздік, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, талдау
Сабақтың көрнекілігі: көркем әдебиеттер, бейнелі суреттер, рефераттар, бүктемелер.
Сабақтың барысы:
І.Ұйымдастыру кезеңі
Оқушылармен амандасып, оқу –құралдарын дайындатып, сабаққа назар аударту, сабақты өлеңмен бастату, бүгінгі сабақтың мақсаты мен міндеттерімен таныстыру. Үш түрлі тілектер жазылған қима қағаздар бойынша 3 топқа (Орындаушы топ, шығармашылық топ,ізденуші топ) бөлініп өтілетіндігін айтып, топтардың мүшелерімен, топ басшысымен таныстыру үшін «Менің есімім» деген ойынды ойнатамын.
ІІ. Өткен сабақты сұрап бекіту
Үй тапсырмасы: Қима қағазда тест сұрақтарға жауап береді.
1.Құранда неше сүре бар?
А) 114 Ә) 116 Б) 112
2. Кімнің тұсында Құранды кітап етіп шығарды?
А) Хазрет Оспан Ә) Хазрет Омар
Б) Әбубәкір Сыдық
3. Адам атаның шын аты?
А) Сапиолла Ә)Самиғолла Б) Сымағұл
4. Алла тағала адамды неше күнде жаратты?
А) 7 Ә) 6 Б) 8
5.Смайылдың шешесі?
А) Сара Ә) Ажар
6. Ажар мен Смайылды Ибраһим қайда апарды?
А) Палестинаға Ә) Софа тауына Б) Құлазыған шөл далаға
7.Құранды жаттап , үнемі есіне сақтаған адамдар кімдер?
А) Қари Ә) Хафиз Б) Сахаба
8. Алла тағала адамды неден жаратты?
А) Судан Ә) Оттан Б) Балшықтан
9.Құранда неше аят бар?
А)666 Ә) 6666 Б)9966
10.Құранды жаттап әуенге салып айтушы адамды ата?
А)Уаһи Ә) Қари Б) Пайғамбар
Оқушылардың берген жауаптарын смайликтермен бағалап отырамын.
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру
Жаңа сабақты түсіндіру барысында оқушылар өздігінен білім алуға баулу мақсатында топпен жұмыс істеуге тапсырмалар бөлінеді.
Орындаушы топ. Әбділдә Тәжібаев туралы мәлімет бойынша хронологиялық кесте құрады, «Ертегілер» атты топтама құрады. «Толағай» тауы жайлы мәлімет.
Шығармашылық топ. Шығармадағы табиғат көріністерін берген жерлерін теріп жазып, өздеріне ұнаған табиғат көрінісі бойынша сурет салу.
Ізденуші топ. «Куббизм» стратегиясы бойынша жұмыс жасайды.
1. Әбділдә Тәжібаев туралы мәлімет бойынша хронологиялық кесте Ертегілер:
Қиял-ғажайып ертегі;
Хайуанаттар туралы ертегі;
Шыншыл ертегі;
Әдеби ертегі.
Толағай тауы- Шығыс Қазақстан облысы Көкпекті ауылынан солтүстікке қарай 12 шақырым жерде орналасқан жеке шоқы..Қалбатауының бір бөлігі.Биіктігі шамамен 700 метрдей. «Толағай»тауынан бастау алған бұлақтар Шегелек өзеніне қосылады.
2. а) Елсіз, малсыз көлдің қасы,
Қалың қамыс айналасы.
Ә) Жортып жүріп келіп қапты,
Жол тосқанын аңғармапты,
О да торып қалды жауын.
Б) Жазғытұрым
Басталды бір жаман ырым,
Ерте солды гүл-бәйшешек,
Еркін өспей,қурады шөп.
В) Деген сөз бар: “Тауда тандыр
Қарлы, шыңды тау жерінде,
Тарбағатай өңірінде
Үзілмейді жылда жаңбыр”
Г) Басындағы қарын қоса,
Баурындағы аңын қоса,
Шайқап бұлақ, көк орманды,
Күшпен әрең алды-дағы,
Арқасына салды-дағы
Ғ) Толағайдың төңірегінде ,
Толқындайды желмен бірге
Көк теңіздей көк шалғыны.
Алыпты жұрт ардақтайды,
Алып атын бір атайды
Жылда жаңбыр жауған күні.
3.«Куббизм» стратегиясы
1) Сипаттаңыз. Әдеби ертегі деген не?
Қазақ әдебиетіміздегі ертегілердің бір саласы-әдеби ертегілер.Әдеби ертегінің авторы болғындықтан оны әдеби ертегі деп атайды.Әдеби ертегілер көбінесе ел арасында ауызша айтылып келген әңгіме,аңыздардың негізінде туады.Әдеби ертегілер өлең және қарасөз түрінде айтыла береді.Әдеби ертегілер де туған елін сүюді,еңбек адамын қадірлеуді,адамгершілікті,шыншыл,әділетті болуға уағыздайды.
2) Салыстырыңыз.Ұқсас батырлық, ерлік тақырыбындағы ертегімен салыстыру, өз қалаулары бойынша. Мысалы: «Ер Төстік» ертегісімен салыстыру.
3) Саралаңыз. Тақырыптық сәйкестігі мен ерекшеліктерін айту.
4) Қолданыңыз. «Толағай»әдеби ертегісінің екі бөліміне ат қою.Ертегінің тақырыбы мен идеясын ашу.
I бөлім.
Ерекше болып өскен Толағай.
II бөлім.
Ел үшін құрбан болған Толағай.
Ертегінің тақырыбы:Ерлік туралы.
Ертегінің идеясы:Отан үшін,ел үшін Толағайдай ерлер туса екен деген тілек,ниет.
Ертегінің композициялық құрылымы:
Басталуы:Саржан атты мергеннің ұлды болуы.
Дамуы:Толағайдың ер жетуі.
Шиеленісуі:Толағайдың халқын ойлап күйзелуі.
Шарықтау шегі:Толағайдың еліне тауды көтеріп әкеліп,жаңбыр жауғызуы.
Шешімі:Толағай-елі үшін құрбан болды.
ІҮ. Жаңа сабақты бекіту жұмыстары
1.Топтардың жауабын талдау. Әр топ басшысы өз оқушыларының бағасын смайликтермен бағалап отырады.
Ү.Сабақтың қорытындысы:
1. Мәтіндегі тұрақты сөз тіркестері:Тәтті ұйқы,көзін тікті, ат арытып.
2. Мәтіннен синонимдерді теріп жазу. Жас бөбек,балғын бөбек.Тұлға,пішін. Айналды,толғанды
3. Мәтіннен антонимдерді теріп жазу.
Жауаптар смайликтермен бағаланады. Сабақ соңында сұрақ қою арқылы жаңа тақырыпты қорытындылаймын.
Бүгінгі сабақ бойынша өз пікірлері мен ойларын білу.
ҮІ. Үйге тапсырма: «Толағай » ертегісін оқып,әңгімелеп келу.
Достарыңызбен бөлісу: |