Сабақтың тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйелері Мақсаты

Сабақтың тақырыбы: Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйелері  

1. Мақсаты: 

a) екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесі туралы түсіні к алу; 

b) екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеулер  жүйесінің  шешімі  реттелген  сандар 

жұбы болатынын түсіну; 

c) 

теңдеулер жүйелерін алмастыру тәсілі арқылы шешуді үйрену

; 

 

 

2. Жаңа тақырыпқа қысқаша түсініктеме 

1. Аттас айнымалылары теңдеулердің әрқайсысында бірдей шамаларды  білдіретін, 

бірігіп шешілетін бірнеше теңдеуді теңдеулер жүйесі деп атайды. 

Жазылуы: {

 

 

     

 

     

 

 

 

 

       

 

     

 

   -  құрамында екі  сызықтық теңдеуі бар теңдеулер жүйесі. 

Теңдеулер жүйесіндегі әрбір теңдеуді  тура теңдікке  айналдыратын айнымалылардың 

мәндерінің жұбын осы теңдеулер жүйесінің шешімі деп атайды.   

 1-мысал.  (1;-2) сандар жұбы  

{

            

            

  

теңдеулер жүйесінің шешімі болатындай k мен l-дің мәндерін тап. 

Шешуі: (1; -2) сандар жұбын теңдеулер жүйесіне қоямыз: 

{

                     

                     

   

{

       

     

 

Жауабы:              . 

2. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді алмастыру тәсілімен шешу үшін: 

1)  Теңдеудің біреуіндегі бір айнымалыны екіншісі арқылы өрнектеу керек; 

2)  Табылған өрнекті екінші теңдеудегі осы айнымалының орнына қою керек; 

3)  Алынған сызықтық теңдеуді шешу керек; 

4)  Табылған шешімді теңдеулердің кез келгеніне немесе өрнекке қойып, екінші 

айнымалыны табу керек. 

Мысал.  Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шеш: 

{

          

            

 

Бірінші теңдеуден  х-ті у арқылы өрнектейміз: 

х = у +7 

Екінші теңдеудегі х-тің  орнына (у+7) -ні қоямыз: 

 у + 7 + 3у = 11, осы теңдеуді шешіп у-ті табамыз. 

у = 1. 

Енді бірінші теңдеуде у-тің орнына 1-ді қойып, х-ті табамыз: 

х = 1 +7 = 8. 

(8;1) сандар жұбы екі теңдеуді де қанағаттандырады. 

Жауабы: (8; 1). 

Немесе 

{

          

            

 

 

 {

           

               

    

{

           

      

   

{

           

     

  

{

      

      

 

Жауабы: ( 8; 1). 

 

 

1.  Тапсырмалар. 

1.   (-2; 3) сандар жұбы  

a) 

{

               

               

                 ә) 

{

                

           

   

теңдеулер жүйесінің шешімі болатындай    a  және b сандарын табыңдар.   

2.  а) 

{

           

            

                         ә) 

{

              

           

          

   теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімен шеш. 

 

3.  Сілтеме:  

1.  Алдамұратова Т.А. және басқалары, «Математика», 6-сынып, 2-бөлім, Алматы 

«Атамұра», 2018, 189-190 беттер 

2. 

https://bilimland.kz/kk/subject/matematika/6-synyp/eki-ajnymalysy-bar-syzyqtyq-tengdeuler-

zhujeleri?mid=%info%