Электр сыйымдылығы дегенiмiз екi өткiзгiштiң электр зарядын ұстап қалу қабiлетiнсипаттайтын шама.
Екi өткiзгiштiң электр сыйымдылығы деп бұл екi өткiзгiштiң бiрiнiң зарядының олардың потенциалдарын айырмасына қатынасын айтады:
Дараланған өткiзгiштiң электр сыйымдылығы деп, өткiзгiш потенциалы шексiз қашықтықта нөлге тең деп жорамалдағанда, бұл өткiзгiштiң зарядының q оның потенциалына φ қатынасын айтады:
Өткiзгiштiң электр сыйымдылығы оның формасынан, сызықты өлшемдерiнен және қоршаған ортаның электрлiк қасиеттерiнен тәүелдi.
Радиусы R дараланған шардың немесе өткiзгiш сфераның электр сыйымдылығымынаған тең:
мұнда ε0- электр тұрақтысы.
1. Өткізгіштің электр сыйымдылығы өлшем бірлігі , шардың сыйымдылығы.
2. Конденстаор ұғымын ендіру, оның сыйымдылығы , конденсатор сыйымдылығы, оның өлшемімен диэлектриктің қалыңдығына байланысты. , ал астарлар саны п болса
3.Конденсаторларды өзара жалғауды электрондық оқулық арқылы жүзеге асыру.
А) Конденсаторларды тізбектей жалғағанда
Ә) Параллель жалғағанда
4. Конденсатор энергиясы немесе электр өрісі энергиясының тығыздығы ; өлшем бірлігі –Дж/м3
1. Өткізгіштерді жалғауының шарттары. Кесте:
№
тізбектей
Параллель
1. q1= q2= q3=… qn;
q= q1+ q2+ q3+…+ qn;
2
U=U1+ U2+ U3+ …+Un;
U=U1= U2= U3= …=Un
3. q: q2: q3…=C1:C2:C3 …
Конденсатор деп қалыңдығы өткізгіштердің өлшемдерімен салыстырғанда өте аз, диэлектрик қабатымен бөлінген қосөткізгіштен тұратын жүйені айтады.
С=q/u q- заряд [Кл] u-потенциал айырымы [В] С- электрсыйымдылық [Ф]
1 Фарад – 1 Кл заряд бергенде потенциал айырымы 1 В-қа өзгеретін өткізгіштің электрсыйымдылығы. Бұл бірлік өте үлкен.
Мысалы: Жер сияқты аса үлкен өткізгіштің сыйымдылығы не бары 7*10 -4Ф,
1 мкФ=10-6Ф , 1нФ=10-9Ф , 1пФ=10-12Ф, 1мФ=10-3Ф
С= ε ε0 s/d s- бірдей екі пластинкалар ауданы
d- пластинкалар арақашықтығы
ε- конденсатор пластинкаларының арасындағы кеңістіктегі заттың диэлектрлік өтімділігі (12 кесте)
ε0- электр тұрақтысы 8,85*10-12 Кл2 /Нм2
Ресурстар
|
Постер, түсті қағаз, маркерлер, компьютер, проектор, желім, қайшы, оқулық, электронды оқулық, слайд.
|
Сабақ
кезеңдері
|
Мұғалім іс-әрекеті
|
Оқушы іс-әрекеті
|
Берілетін тапсырма
|
Қолданылатын әдіс-тәсілдер мен модульдер
|
Ұйымдастыру кезеңі 3 мин
|
Сәлемдесу
Оқушыларды түгендеу
3.Оқушыларды топтастыру
|
4 оқушыдан өз топтарына
ат қою
|
|
|
10 мин
Үй тапсырмасы
|
|
№1.Оқушылар бір-біріне сұрақтар қояды.
Сұрақтарға қол көтеріп жауап береді.Әрбір дұрыс сұраққа бір ұпайдан беру.
№2. Карточка бойынша есептер шығарады.
|
|
«Мен саған, сен маған» стратегия-сы
Диалогтік оқыту
Сыни ойлау
|
12мин
|
Жаңа білімді меңгеруге дайындық.
|
Жеке оқиды, жұппен, топпен талқылай отырып толық ақпаратты іріктейді, жаңа пәндік терминдер мен сөздіктерге тоқталып, формулаларды
дәптерге жазады.
|
|
Диалогтік оқыту, СТО
АКТ
|
Жаңа сабақты игерту тапсырмалары
5мин
|
18-жаттығу №4 Тапсырма
|
Тапсырманы топпен істейді де, әр топ бірін- бірі тексереді.
|
Сыйымдылығы 6 мкФ және астарындағы кернеуі 4,0•102 В конденсатордың сыйымдылығы 10мкФ зарядталмаған конденсатормен параллель қосады. Екі конденсатордың астарларында қандай кернеу орнайды? Зарядтар қалай бөлінеді?
Берілгені: , , -?
Шешуі:Конденсатор параллель қосқанда , . Заряды және
. , , десек.онда ,
, , ,
|
Диалогтік оқыту, СТО
|
№2 Деңгейлік тапсырмалар
.
|
Жеке жұмыс жасайды
|
18-жаттығу: 1,3,7- тапсырмалар
|
Диалогтік оқыту, СТО
|
Оқушылардың бағалауы 1мин
|
|
Топ басшысы бағаларын жинақтайды
|
|
Формативті бағалау
|
Үйге: 1мин
|
|
|
№18-жаттығу, 2,8.
|
СТО
жас ерекшелігі
|
Достарыңызбен бөлісу: |
