Ой қозғау.Слайд көрсету арқылы бүгінгі сабағымыздың тақырыбы мен мақсатын анықтап алу.
Ғарышқа алғашында нелерді ұшырып еді?
Лайка — ғарышқа сапар шеккен әлемдегі тұңғыш тіршілік иесі. 1957 жылдың4 қазанда ғарышқа салмағы алты келі, жасы екі жастан асқан Лайканы
«Спутник-2» ғарыш кемесімен ғарышқа аттандырып жіберді. Ғарыш кемесі ұшырылғаннан кейін, шамамен, 5-7 сағаттан соң Лайка ғарыштағы температураның күрт артуы мен стресстің салдарынан өледі. Сынақты ұйымдастырушылар о бастан-ақ Лайканың жерге қайтуын күткен жоқ. Олардың жоспарлауынша Лайка ғарышта бір аптаға жуық уақыт өмір сүруі керек болатын.
Кеңес Одағының ғалымдары Лайкамен бірге тағы екі итті жаттықтарған болатын. Олар: Белка мен Стрелка. Иттермен бірге 40 тышқан, 2 сұртышқан, әртүрлі жәндіктер,өсімдіктер мен микроағзалар ұшырылды. Олар жерді 17 рет айналып оралды.
Кеңестік ғалымдар ғарышқа иттерді жіберген болса, өз кезегінде, АҚШ ғалымдары сынақ жасау үшін шимпанзелерді пайдаланды.
АКТ арқылы слайд көрсетіледі.
Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров — Қазақстанның тұңғыш ғарышкер ұшқышы
1946 ж маусымның 27-сінде Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданы,
«Бірінші май» ұжымшарында дүниеге келген, қазақ. Жоғарыбілімді. Техника ғылымдарыныңдокторы, профессор, академик, авиация генерал-майоры.
1991ж 2 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан “Союз ТМ - 13” ғарыш кемесімен ұшып, “ Мир” орбиталдық комплексінде өзге ғарышкерлермен бірге сегіз тәулік бойы ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізіді.
1991ж қазаннаың 10-ында ғарыш кемесімен Жерге қайтып қонды. Ғарышта өтеген мерзімі — 7 күн 22 сағат 13 минут.
Талғат Мұсабаев Амангелдіұлы – ғарышкер
1951 жылы Алматы облысы, Жамбыл ауданы, Қарғалы аулында дүниеге келген. Ол – Қазақстан Республикасының әрі Ресей Федерациясының ұшқыш-ғарышкері.
Т.А. Мұсабаев Рига қаласындағы авиация инженерлік институтын, кейін Ақтөбе жоғарғы ұшқыштар училищесін бітірген. 1986 жылы азаматтық авиацияның 30 жаттығу дайындығынан өтіп, осы саланың ұшқышы мамандығын алды.
Қазақтың қара баласы Талғат Мұсабаев ғарышқа қасиетті Құран
кітапты, туған жердің бір уыс топырағын, көк байрақты ала ұшқан.
1994ж. ғарышқа 1-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-19) 126 күн ғарышта өткізген.
1998 ж. ғарышқа 2-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-27) 208 күн ғарышта өткізген. Гиннестің үздік табыстар кітабынде бір айдың ішінде 5 рет не бары 30 сағат 8 минут ұзақтығымен ашық ғарышқа шыққанны жазылып алынған.
Ұшқанда американ ғарышкері Л. Эйартс пен ресей ғарышкері (шуваш ұлтынының өкілі) Николай Бударинмен бірге.
Қонғандаресейғарышкерлері Николай Бадурин мен Юрий Батуринменбірге.
2001ж. ғарышқа 3-ші рет ұшқанда (Союз ТМ-32) 8 күн ғарышта өткізген
«Көршіңе әңгімелеп бер» әдісі
Оқулықтағы мәтінді абзац – абзац бойынша бөліп оқу, бір – біріне түсіндіру.
Яғни, әр оқушы өз тобының оқушыларына өз оқыған мәтінін баяндап береді.
«Құрастыр, одан кейін жауап бер» 1-топ
1.Тоқтар Әубәкіров пен Талғат Мұсабаев туралы білгенім соншалық – менің де ғарышкер болғым келеді.
2. Ғарыш тақырыбының қызығы сонша – өзімді аспан әлемінде жүргендей сезінемін.
2-топ
1.Тоқтар да барлық балалар сияқты: бала кезінен бастап ұшқыш болуды армандаған.
2. Ол ұшқыш болуды армандағаны сонша - Армавидегі ұшқыштар училищесіне оқуға түсті.
«Ия,жоқ» әдісі арқылы 4-тапсырманы орындау.
Ақпарат
|
ия
|
жоқ
|
Тоқтар атасының қолында тәрбиеленген.
|
|
|
Ол кішкентай кезінен бастап ұшқыш болуды армандамаған.
|
|
|
Бос уақытында әдебиет үйімесіне қатысқан.
|
|
|
Парашютпен секіріп үйренген.
|
|
|
Тоқтар мектеп бітірген соң, Армавидегі ұшқыштар училищесіне оқуға түседі.
|
|
|
2003 жылы Ақтөбедегі жоғары ұшқыштар училищесін бітіреді.
|
|
|
Тоқтар Союз – ТМ ғарыш кемесімен қатарынан бес рет ғарышқа барып қайтты.
|
|
|
Тоқтар Жезқазған облысының Бірінші Май ауылында туған
|
|
|
Тоқтар Гиннестің рекордтар кітабына енген бе?
|
|
|
Талғат 1974 жылы Ақтөбедегі азаматтық авиация инженерлері институтын бітірген.
|
|
|
«Ойлан, жұптас, бөліс»лездік әдісі арқылы берілген тапсырманы орындау. Диалогты толықтыру.
- Сен қазақ ғарышкерлерінен кімді білесің?
- .................................................................... .
- Тұңғыш қазақ ғарышкері кім?
- ................................................... .
- Ғарыш жайлы не білесің?
- .................................................. .
- Т.Мұсабаев кім?
- ................................................. .
| 
