Сабақтың тақырыбы: Физика табиғат туралы ғылым Мұғалімнің аты-жөні: Күні: сынып: 7

Кері байланыс

3 минут

Оқушылар шеңберге тұрып, төмендегі сұрақтарға жауап береді.

• 
  Сабақ барысында көңіл-күйіңіз қандай болды? Неліктен?
  
• 
  Бүгін не білдіңіз? Сіз үшін не жаңалық болды?
  
• 
  Сабаққа қатысуыңызды қалай бағалайсыз?
  
• 
  Сабақта қандай қиындықтар туындады?
  
• 
  Сабақ аяқталғанда көңіл-күйіңіз қандай? Неліктен?
  

Бағалау парақшасы

Рефлексиялық шеңбер

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы ма?

Бүгін оқушылар

не білді?

Сыныптағы ахуал

қандай болды?

Мен жоспарлаған

саралау шаралары

тиімді болды ма?

Мен берілген

уақыт ішінде

үлгердім бе? Мен

өз жоспарыма

қандай түзетулер

енгіздім жəне

неліктен?

Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1:

2:

Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

2:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды

Үйкеліс күші.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру
№5 зертханалық жұмыс. «Сырғанау үйкеліс күшін зерттеу»

7.2.2.7 – үйкеліс күшінің пайдасы мен зиянына мысалдар келтіру

Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

Сәлемдесу.

Топқа бөлемін : «Билеттер арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды кассадан билеттер алып, 1,2,3 вагондарға бөлініп отрады.

Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би

Сынып реттілігін қадағалау.

Оқушыларды түгелдеу. Оқу құралдарын байқау.

Бір-бірімізді тыңдаймыз десек 1 рет қол шапалақтаймыз!

Ұйымшыл боламыз десек 2 рет

Белсенділік танытамыз десек 3 рет шапалақтаймыз!

«Бақыт» вагоны

«Сүйіспеншілік» вагоны

«Жарқын өмір» вагоны

«Қызыл гүлім-ай» би билету.

10 минут

(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)

Оқулық,

10 минут

Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.

Түсіндіру.

Топтық, жеке жұмыс жүргізу.

Дәптермен жұмыс.

Аудио материалдарды тыңдау.

Үйкеліс күші.

Үйкеліс әрекетін техникада ескеру

Бір дене екінші дене бетімен қозғалған кезде,

қозғалыс жылдамдығына қарама-қарсы бағытталған және дененің қозғалысына кедергі жасайтын күш пайда болады екен.

Үйкеліс табиғатына мысалдар: шананы мұзбен сүйреу құм бетімен сүйрегеннен жеңілдеу, жиһаздардарды еден бетімен жылжыту қиынға түседі, жол бойымен келе жатқан көлік қозғалқышын өшіргеннен кейін тоқтайды т.б.

Үйкелісті азайту үшін -беттерді жылтыр етіп өңдеу керек,

Үйкелісті азайту үшін -үйкелетін беттерді майлау керек,

Үйкелісті азайту үшін - сабын көпіршіктерін пайдалануға болады.

Судан аулай салысымен, балықтардықолда ұстау қиындау себебі, сыртқы қабатында үйкелісі аз болғандықтан.

Үйкелетін материалдарды таңдау арқылы да үйкелісті реттеуге болады:

Резеңкенің -топырақ ,ағаш, асфальт беттерімен ілінісуін болдырмау үшін үйкелісті азайту шараларын қарастырады.

Үйкелісті арттыру үшін- резеңке пайдаланамыз

(бөлшектерді резеңкеден жасау, етігіміздің табанына резеңке жапсыру)

Қыста мұз бетінде үйкелісті арттыру шараларын жасайды(жолдарға құм,тұз себу)

• Бір дене екінші денеің бетімен қозғалған кезде пайда болатын күш үйкеліс күші деп аталады.

Ғүйк – үйкеліс күші.

Үйкеліс түрлері

• Сырғанау үйкелісі

• Домалау үйкелісі

• Тыныштық үйкелісі

Үйкелістің пайда болу себептері:

Жанасатын беттердің кедір-бұдыр болуы

Жанасатын беттер молекулаларының өзара тартылысы.

Үйкеліс :

Жанасатын беттердің қандай материалдан жасалғандығына,

Олардың өңделу сапасына;

Бір беттің екінші бір бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Дененің өзі жанасып тұрған бетке тік бағытта түсіретін күшін нормаль қысым күші деп атайды.

N –нормаль қысым күші.

N=mg

µ - үйкеліс коэффициенті

Сонымен, үйкеліс-жанасатын беттердің материалына,беттердің өңделу сапасына, бір беттің екінші бетке түсіретін қысым күшіне тәуелді.

Үйкеліс көп те,аз да болуы мүмкін - сондықтан,оны сандық жағынан сипаттауғаболады.

Тәжірибемен түсінейік:

Бұл жағдайда үйкеліс күші мен тарту күші бір-біріне тең болады,бірқалыпты қозғалады.

Тәжірибеден мынадай қортынды шығады:

Динамометрдің көрсететін тарту күші-үйкеліс күшінің сан шамасын анықтайды.

Үйкеліс күшін өзгерту үшін-білеуге жүк қойып,тақтайға түсіретін күшті өзгерту арқылы үйкеліс күшінің де шамасын арттыруға болады.

№5 зертханалық жұмыс. «Сырғанау үйкеліс күшін зерттеу»

Топтық жұмысқа арналған ресурстар

2 минут

1.Көктайғақта неге тротуарға құм себеді? (үйкелісті көбейту үшін)

2. Неге жаңбырдан соң грунт жолы тайғақ болады? (сұйықта бөлшектер тез қозғалады, қатты денелерден гөрі сұйық қабаттарының үйкелісі аз).

3. Шаңғының астын неге майлайды? (май қабаты үйкелісетін беттерді ажыратып, үйкелісті кемітеді).

4.Қандай күшті үйкеліс күші деп атайды?

1. Үйкеліс не себептен болады?

2. Қандай үйкеліс түрлері болады?

3. Үйкелісті қалай азайтуға болады?

4. Үйкеліс күшін қалай өлшеуге болаы?

5. Нормаль қысым күші дегеніміз не?

6. Үйкелістің пайдалы жақтарын көрсететін мысалдарды келтіріңдер.

7. Үйкелістің зиянды жақтарын көрсететін мысалдарды көрсетіңдер.

6. Қорытындылау. Үйкеліс күші –жанасқан екі дене бетінің арасында қозғалыс жылдамдығына қарама-қарсы бағытталған күш.

Үйкелістің үш түрі бар

Қажет жағдайларда үйкелісті азайтуға, немесе көбейтуге болады

Өндірісте үйкеліс күшін азайтуға подшипниктер қолданылады.

Сабақты бекіту

10 минут

Кері байланыс

Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, қоржындарға жабыстырады.