Сабақтың тақырыбы: Фотосинтез. Өсімдік жасушаларындағы пластикалық алмасудың ерекшеліктері
Бақылау мен миға шабуылға арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 313,5 Kb.
|
1 2
Байланысты:№ 1 ЗПС. Фотосинтез ответы
| Бақылау мен миға шабуылға арналған сұрақтар
1. Пластидтер дегеніміз не? Пластидтер - өсімдік жасушаларының екі мембраналық органоидтары. Түсіне қарай лейкопластар, хромопластар және хлоропласттар бөлінеді. Пластидтер бір-біріне айналуға қабілетті және пропластидтерден түзіледі. Хлоропласттардың пішіні сопақша. 2. Пластидтер қалай жіктеледі? Пластидтер (грек тілінен пластідес - жасайтын, тузейтін) - эукариотты өсімдік жасушасының органоидтары. Әрбір пластидада кос мембраналық құрылысы бар. Олар пішіні, мөлшері, құрылысы мен қызметтері бойынша әртүрлі. Түсі бойынша жасыл пластидтер, (хлоропласттар), сары-ашық қызыл және қызыл. (хромопласттар) және түссіз, (лейкопласттар) ажыратылады. Пластидтер меристемалық жасушалардың пропластидалардан онтогенезде біртұтас шығу тегі бар. Пластидалардың өзара айналулар мүмкін.1- тилакоид; 2-строманың ламеллалары; 3-түйіскен мембраналар бөлім|400пх]] Пластидтер - өсімдіктер жасушаларында (саңырауқұлақтар мен кейбір балдырларда болмайды) кездесетін органоид. Пластидтерді пигменттерінің құрамына карай хлоропластар, хромопластар, лейкопластар деп үш түрге бөледі. Олар бір түрден екінші түрге ауысып отырады. Хлоропластар өзінің бойындағы хлорофилл пигменттері арқылы Күн сәулесінің жарық энергиясы арқылы бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейді. Бұл процесті фотосинтез деп атайды. 3. Пластидтердің құрылысына қандай белгілер тән екенін көрсетіңіз? Пластидтер – түрлі заттардың синтезі, оның ішінде ең бастысы фотосинтез үрдісі жүретін органоид. Ол өсімдіктердің клеткаларына ғана тән. Пластидтер өсімдіктердің клеткаларының зат алмасу үрдістерінің жануарлар клеткаларынан ерекшелендіреді. Пластидтер. Тек өсім-діктерде ғана болады. Бұл органоидтардың сыртында екі қабат мембранасы болады. Түсіне қарай пластидтерді үшке бөледі: көк түсті — хлоропластар; сары, қызғыш, қызыл түсті — хромопластар; түссіз — лейкопластар. 4. Фотосинтез процесі қандай организмдерге тән? Күн сәулесі – «планетамыздың өткінші қонағы» (В.Л. Комаров) – құлаған сәтте ғана біраз жұмыс істейді, кейін із-түзсіз сейіліп, тіршілік иелеріне жарамсыз болып қалады. Бірақ жасыл өсімдікке түсетін күн сәулесінің энергиясының бір бөлігі хлорофиллге сіңіп, фотосинтез процесіне жұмсалады. Бұл жағдайда жарық энергиясы органикалық заттардың – фотосинтез өнімдерінің потенциалдық химиялық энергиясына айналады. Энергияның бұл түрі тұрақты және салыстырмалы түрде қозғалыссыз. Ол органикалық қосылыстардың ыдырауына дейін, яғни шексіз сақталады. Бір грамм глюкозаның толық тотығуы кезінде оның түзілуі кезінде сіңірілген энергияның бірдей мөлшері бөлінеді - 690 ккал. Осылайша, жасыл өсімдіктер күн энергиясын фотосинтез процесінде пайдалана отырып, оны «болашақта пайдалану үшін» сақтайды. 5. Пластикалық алмасу дегеніміз не. 6. Фотосинтез дегеніміз не? жасыл жапырақ органоидтері, яғни хлоропласт арқылы күн сәулесі энергиясының химиялық байланыс энергиясына айналу процесі. Фотосинтез нәтижесінде жер жүзіндегі өсімдіктер жыл сайын 100 миллиард тоннадан астам органикалық заттар түзеді (мұның жартысынан көбін теңіз, мұхит өсімдіктері түзеді) және бұл кезде олар 200 миллиардтай СО2 сіңіріп, оттегі бөледі. 7. Фотосинтез кезеңдерін сипаттаңыз. Фотосинтез процесі екі сатыға бөлінеді. Жарық және қараңғы фазалары. Жарық фазасының реакциялары хлоропластың бетіндегі мембраналық түзілім — ламеллада жүрсе, караңғы фазасының реакциялары хлоропласт денесінде немесе стромасында өтеді. Фотосинтездің жарық фазасы реакцияларының әлементарлық өлшем бірлігі — квантосомалар болып табылады. 8. Фотосинтездің жарық фазасының ерекшеліктері қандай? Энергетикалық процестер тікелей жарық фазасында жүреді. Жарық кванты хлоропласта орналасқан хлорофилл пигменті арқылы қабылданады. Жарық кванты мен хлорофилдер әрекеттескенде, электрондар пайда болады. Олардың ежелгі және қазіргі өсімдік организміндегі жүру жолдары бірдей емес. Ежелгі фотосинтездеуші бактериялар мен төменгі сатылы балдырларда электрондар электронды тасымалдаушы тізбек арқылы тасымалданғанда, бейорганикалық фосфат пен аденозиндифосфаттан (АДФ) аденозинтрифосфат (АТФ) түзіледі. Бұл процесте электрондар хлорофилге қайтып оралатындықтан, циклдік фотофосфорлану деп аталады.Олар 700 нм-де жарық сіңіреді. Жасыл өсімдіктердің фотосинтезін зерттеуде Р.Хилл 1937 жылы үлкен үлес қосты 9. Фотосинтездің қараңғы фазасының ерекшеліктері қандай? Фотосинтездің II сатысы жарық квантын қажет етпегендіктен, фотосинтездің қараңғы сатысы деп аталған. Бұл сатыда С02-ні игеру және көмірсуларды синтездеу үшін АТФ пен НАДФН энергиялары жұмсалынады. Мұнда құрамында 3—7 көміртек атомдары болатын әр алуан көміртекті қосылыстардың айналымы сияқты күрделі процестер жүреді. Бұл процесте бейорганикалық С02-ні игеретін негізгі фермент — рибулозобифосфаткарбоксилаза. Оны қысқаша "рубиско" деп атайды. 10. Фотосинтездің жарық фазасы қай жерде өтеді? Жарық энергиясымен қозған хлорофилл электрондары электронды тасымалдау тізбектерімен жүреді, олардың энергиясы АТФ пен НАДФ-Н2-де сақталады. Судың фотолизі жүреді, оттегі бөлінеді.жарық фазасы - жарық энергиясының әсерінен молекулалық оттегінің, атомдық сутектің және АТФ түзілуін қамтамасыз ететін процестердің жиынтығы. 11. Фотосинтездің қараңғы фазасы қай жерде өтеді? Глюкоза жарық фазасында алынған АТФ энергиясының арқасында атмосферадан алынған көмірқышқыл газы мен сутегіден түзіледі.қараңғы фаза - бұл АТФ химиялық энергиясының арқасында көміртегі көзі болып табылатын көмірқышқыл газы мен сутегі көзі болып табылатын судың көмегімен глюкозаның түзілуін қамтамасыз ететін циклдік реакциялардың жиынтығы. 12. Фотосинтез нәтижесінде жасушада қандай заттар түзіледі? Фотосинтез нәтижесінде жер жүзіндегі өсімдіктер жыл сайын 100 миллиард тоннадан астам органикалық заттар түзеді (мұның жартысынан көбін теңіз, мұхит өсімдіктері түзеді) және бұл кезде олар 200 миллиардтай СО2 сіңіріп, оттегі бөледі.Фотосинтезді алғаш зерттеушілер Швейцария ғалымдары Ж.Сенебье, Н.Соссюр және неміс химигі Ю.Майер болды. жүктеу/скачать 313,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2