Сабақтың мақсаты
|
Атмосфера құрылымының ерешеліктерін және оның жер бетіндегі тіршілікке әсерін анықтайды.
Барлық оқушылар:
Климат және ауа райы ұғымдарының айырмашылықтарын біледі, климат түзуші факторларды атай алады, олардың әсер ету жағдайларын біледі.
Басым бөлігі:
Климат қалыптастырушы факторларды талдап, оған мысалдар келтіре алады.
Кейбір оқушылар:
Климатограмма жасауды біледі.
|
Басы
|
Психологиялық ахуал қалыптастыру: 3 минут
Ұйымдастыру. Реттік сандар арқылы оқушылар шағын 2 топқа бөлінеді.
«Сөзжұмбақ» әдісі арқылы сабақтың тақырыбың анықтайды.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А
|
р
|
г
|
о
|
н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Т
|
е
|
р
|
м
|
о
|
м
|
е
|
т
|
р
|
|
|
|
к
|
л
|
и
|
М
|
а
|
т
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о
|
з
|
О
|
н
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л
|
и
|
т
|
о
|
С
|
ф
|
е
|
р
|
а
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ф
|
л
|
ю
|
г
|
е
|
р
|
|
|
|
|
|
д
|
о
|
ж
|
д
|
о
|
м
|
Е
|
т
|
р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г
|
и
|
д
|
Р
|
о
|
с
|
ф
|
е
|
р
|
а
|
|
|
|
|
|
|
|
б
|
у
|
л
|
А
|
н
|
У
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ауа құрамына кіретін газ?
Температураны өлшейтін құрал
Көп жылдық ауа райының режимі
Ультра күлгін сәуле өткізбейтін қабат
Жердің беткі қатты қабаты
Желдің бағытын өлшейтін құрал
Жаңбырдың мөлшерін өлшейтін құрал
Жердің су қабығы
Судың сұйық күйден газ тәрізді күйге өтуі
|
Оқушы өз жұбын табады
Әдіс арқылы қайталау
Сұрақ жауап орындайды
|
Қалыптастырушы бағалау
Кері байланыс
|
Ұялы телефон
Және интернет желілері
Кітап
|
Климат_және_климат_түзуші_факторлар_жайлы_жаңа_сабақ_түсіндіріледі___Топтық_жұмыс'>Ортасы
|
Климат және климат түзуші факторлар жайлы жаңа сабақ түсіндіріледі
Топтық жұмысТапсырма 1. Мәтінмен жұмыс
Оқушыларға климат тұзуші факторлары туралы мәтін беріледі. Ол жерде оларға географиялық ендік,жер бедері,мұхиттардың әсері,ауа массалары, басым желдер,ауа циркуляциясы,күн радиациясы, циклон және антициклон туралы түсініктер беріледі. Осы терминдерді талдап, постерге жазады. Постерлерді ауыстырып өзара бағалау жүргізеді
Бағалау
|
р/с
|
Дескрипторлар
|
Климат түзуші факторларды анықтайды
|
1
|
Климат түзуші факторларды біледі.
|
2
|
Ерекшелігін сипаттай алады
|
Ж ұптық жұмыс
Қысым аймақтарының сызбасы беріледі. Тұрақты желдердің сызбасы беріледі. Қасындағы көршісімен ақылдаса отырып сызбаны осы сызбаны талдайды.
Бағалау
|
р/с
|
Дескрипторлар
|
Климаттың циркуляциясын түсіндіре алады
|
1
|
Циркуляцияны түсіндіре алады
|
2
|
Себептерін түсіндіре алады.
|
-Арнайы тапсырма топтық жұмысқа арналған: «Топтасыру» әдісі арқылы «Климат түзуші факторлары» тақырыбына арналған тапсырма беріледі.
1 –топ. «Ауа райы» туралы ойларыңызды жинақтап стикерге жазып, тақтаға бұлттарға жабыстырыңыз.
2-топ. «Климат» туралы ойларыңызды жинақтап стикерге жазып, тақтаға бұлттарға жабыстырыңыз.
2-тапсырма жұптық тапсырма:
1-жұп. Венн диаграммасы арқылы «Ауа райы» мен «Климатты» сипаттайды.
2-жұп. Климат қалыптастырушы факторларға сызбанұсқа құрастырыңыздар.
3-жұп.Келесі сөйлемдердің қайсысы ауа райына және қайсысы климатқа қатысты екенін белгілеңіз.
Құбылыс
|
Ауа райы
|
Климат
|
АҚШ-тағы ауаның орташа жылдық температурасы Цельсий бойынша 11,5°C.
|
|
|
Кеше Лондонда қатты нөсер болды.
|
|
|
АҚШ-та орташа жылдық жауын-шашын 767 мм.
|
|
|
Ертең ең жоғары температура Цельсий бойынша 22°C болады.
|
|
|
Бағалау критерий
|
Дескриптор
|
Атмосфераның құрамдас бөліктерін анықтайды
|
Мәтінмен оқып танысады;
Мәтінді бір-біріне әңгімелейді;
Атмосфераның құрамдас бөліктері туралы
түсінеді;
Атмосфераның құрамдас бөліктерін топтастырады.
|
3-тапсырма. Терминдерді анықтамаларымен сәйкестендіріңіз.
Климат
|
ауаның жер бетіне қатысты көбінесе горизонталь бағытта қозғалуы
|
Ауа-райы
|
процестердің қозғаушы күші немесе оларға ықпалы бар жағдай.
|
Атмосфералық қысым
|
атмосфераның жер бетіне таяу қабаты- тропосфераның белгілі бір жердегі белгілі бір қысқа мерзімдік (тәулік, апта, ай) жай-күйі
|
Жел
|
атмосфераның жер бетіне және ондағы заттарға түсіретін қысымы
|
Фактор
|
белгілі бір жердегі ауа райының көп жылдық режимі, яғни осы жерде болуға тиісті ауа райы жағдайларының жиынтығы мен оның бір ізбен өзгеріп отыруы
|
4-тапсырма. «Домино» әдісі.
Атмосфера дегеніміз не ?
|
Жердің ауа қабаты
|
Атмосфераның құрамы қандай ?
|
Азот, оттегі, көмірқышқыл газы
|
Атмосфераның қандай қабаттары бар ?
|
Тропосфера, стратосфера, термосфера
|
Ауа райы атмосфераның қандай қабатында қалыптасады ?
|
Тропосфера
|
Ауа райының қандай эленттері бар ?
|
Температура, ылғалдылық, қысым және т.б.
|
Ауа райы құбылыстары:
|
Дауыл, боран, торнадо, цунами, жел, жауын-шашын, т.б.
|
Температураны өлшеуіш құрал қалай аталады?
|
Термометр
|
Қысым өлшейтін құрал ?
|
Барометр
|
Тропосферада температура биіктеген сайын жоғарылайды ма, төмендейді ме ?
|
Төмендейді
|
Жел денеіміз не ?
|
Ауаның көлденең бағытта қозғалуы
|
|
