Туылған жылы: 25.03.1985ж Туылған жері: Жамбыл облысы
Меркі ауданы Мамандығы: химия пәнінің мұғалімі Бітірген оқу орны: ТарМПИ Қай жылдан бері ұстаз: 2006 Еңбек өтілі: 7 жыл Санаты: II
Сабақтың тақырыбы:
«Қышқылдар»
8-сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділік мақсаты: Қышқылдар туралы ұғымды қалыптастырып,олардың физикалық және химиялық қасиеттері туралы білімді жүйеге келтіру,маңызды табиғи қосылыстарының қолданылуымен таныстыру.
.
Міндеті:1.Қышқылдар туралы білімді толық жетілдіруге дағдыландыру.
2.Сыни ойлаудың және коммуникативтік қабілеттерін дамыту.
3.Оқушыларды топпен жұмыс кезінде ой шапшаңдығына,нақтылыққа жұмыс жасауға тәрбиелеу,өз-өздеріне баға беруге үйрету.
Табыс критерийі:
Кластар арасындағы байланыстарды
мысалдармен көрсету,оттекті және оттексіз қышқылдардың құрамын салыстыра отырып,ұқсастықтарымен айырмашылықтарын анықтау.
Оқушылардың өзіндік ізденуін ұйымдастыру және танымдық іс-әрекеттерін жетілдіріп, білімдерін тиянақтап, дамыту;
Сабақтың түрі:
Демонстрациялық сабақ.
Сабақтың өту әдісі:
Сын тұрғысынан ойлауды дамыту технологиясы.
Күтілетін нәтиже:
Қышқылдардың физикалық, химиялық қасиеттерін алынуын біледі, индикаторлармен жұмыс істеуге қызығушылығы артады, практикалық жұмыста техникалық қауіпсіздік ережесін сақтайды.
Сыни ойлайды, өз ойын нақты жеткізеді, өзін-өзі бағалайды, топтасуға дағдыланады.
1.Аспен келеді, Тамаққа дәм береді. 2. Су бетінде безектеп, Металл натрий жүзеді. Ең соңында жоқ болып, Қандай қосылыс түзеді? Тапсырма: Реакция теңдеуін жазыңдар. ( интерактивті тақтадан натрийдің сумен әрекеттесуінің бейнекөрінісі көрсетіледі.) 3.Тіршілік металдарына қандай металдар жатады? 4.Өсімдік тіршілігі үшін калийдің ролі қандай?
“Кім білімпаз?”
Натрий
атомының
электрондық
конфигурациясын
жаз.
Қанша грамм
натрий 11,2л
оттекпен
реакцияласады?
Сілтілерде
фенолфталеиннің
түсі қалай
өзгереді?
3 моль оттекпен
әрекеттесу үшін
натрийдің
қанша молі
қажет?
Сілтілік
металдарды
ата.
Сілтілік
металдардың
физикалық
қасиетін
сипатта.
9,2г натрий
сумен
әрекеттескенде
қанша г NаОН
түзіледі?
Натрий
мен су
арасындағы
реакция
теңдеуін
жаз.
Натрийдің
адам
өміріндегі
маңызы
қандай?
ІІ.”Мағынаны ашу.”
Қышқылдар .
Қышқылдар дегеніміз не?
Құрамында металл атомдармен орын алмастыруға бейім сутек атомдары, қышқыл қалдықтары бар қосылыстар.
Сумен әрекеттескенде катион ретінде тек сутек (Н+)немесе оксоний иондарын(Н2О+)түзетін заттар.
Индикаторлармен әрекеттескенде:
МеxOy + HnҚалд → МеnҚалдy + H2O
Негізгі оксид + қышқыл → тұз + су
Мына теңдеулерді аяқтаңдар:
Na2CO3 + HCI
K3PO4 + H2SO4
Au+H2SO4
NaOH + HCI
Fe(OH)3 + HNO3
Mg + H2SO4
Жүретін химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар
1.Сутекпен әрекеттесіп гидрид түзеді: 2 Na + H2 2 NaH гидрид-қатты кристалдық зат,күшті тотықсыздандырғыш. Гидридтер сумен әрекеттеседі:
NaH + H2O 2NaOH
2.К мен Na ауада жанғанда пероксид түзеді:
2Na + O2 Na2O2
Металмен балқытып,оксид алынады:
Na2O2 + 2Na 2Na2O
3.Металл оксиді-күшті негіздік қасиеті бар,ақ түсті зат.Сумен әрекеттесіп,сілті түзеді:
Na2O +H2O 2NaOH
(жаңа ақпаратты мұғалім түсіндіреді.)
Химиялық формулаларын жазыңдар:
Азот қышқылы-
Күкірт қышқылы-
Күкіртсутек қышқылы-
Тұз қышқылы-
Ортофосфор қышқылы-
Көмір қышқылы-
Толғаныс.
1.Сәйкестендіру кестесі.
N формулалар аттары
H2SO4 а) күкірт(ІV) оксиді
SO2 ә) күкірт сутек
SO3 б) күкірт қышқылы
Na2SO4 в) күкірт (VІ) оксиді
H2S г) натрий сульфаты
“Кім жылдам? ”
Оқушыларды топтарға бөлемін.Кубизм әдісі бойынша әр топ бір қосылысты таңдап алып,қолданылуынтүсіндіреді.Интерактивті тақтада электронды оқулықты пайдаланамыз.
“Аудармашы”
NaOH-
НCL-
Н2SO4-
Na2CO3-
NaNO3-
НNO3-
KClO3-
KMnO4-
С СО2 Н2СО3 СаСО3 СаО
Мына айналулар тізбегіне сәйкес келетін реакциятеңдеулерін жазыңдар:
ІІІ кезең:
“Ой толғау”
“Сиқырлы
таяқша”
“Химиялық
шырындар”
Қызықты
тәжірибелер
Түсті
жалындар
“Сиқырлы
құмыра”
Қосылыстардың аттары берілген, сәйкес формулаларын көрсет. (дұрыс тапсаң шар әуеге қалықтайды!)
НCl
HNO3
HCO3
NaOH
KMnO4
KClO3
NaNO3
Na2CO3
1.Натрий және калий гидроксидтерін сипаттаңдар. 2.Тұрмыста қолданылатын қышқылдардың ерекешеліктерін көрсет.
3.Неге сода жуғыш қасиет көрсетеді? 4.Өзгерісті орында: NaCl Na NaOH
V. Сабақты бекіту:
VI. Оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма: Қышқылдар
тақырыбына эссе жазу.
Кері әсер парағы: Оқушылар сабақ барысында өткен материалдың қаншалықты түсінгеніне байланысты БҮҮ кестесін толтыру
Қолданылған әдебиеттер
“Химик анықтамалығы”, №3-4 2009 жыл
Н.Нұрахметов, Қ.Бекішев, Н.Заграничная .Химия 10-сынып. Алматы “Мектеп” 2006 жыл
Б.Бірімжанов, Н.Нұрахметов . Жалпы химия Алматы “Кітап” 1992 жыл
