Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, химиялық қасиеттері мен қолданылуы
Жалпы мақсаты
Сабақ идеясын ашуда білім алудағы жаңа тәсілді қолдану арқылы сыни ойлауын дамыту; өз бетімен тапсырмаларды орындау барысында қабілетті оқушыны табу; ой түйіндеу барысында көшбасшылықты анықтау; Қышқылдардың химиялық қасиеттері туралы мағлұмат беру; Теориялық білімін практикада ұштастыра отырып, ойлау қабілеттерін, танымын, пәнге қызығушылығын арттыру; Оқушылардың белсенділігін арттыру, өз беттерінше ізденуге тәрбиелеу, экологиялық тәрбие беру.
Сілтеме
Интернет материалдары, Мұғалімге арналған нұсқаулық (үшінші негізгі деңгей) ҚР жббмпбакб (www.cpm.kz)
Оқыту нәтижелері
Түрлендірілген тапсырмаларды орындау арқылы, бір –біріне көмектесе білу арқылы өз білімдерін тұрақты дамытуға қол жеткізу
Негізгі идеялар
Қышқылдардың аталуы, жіктелуі, алынуы, химиялық қасиеттері
Қажетті құрал-жабдықтар мен реактивтер
қышқылдар ,металдар, индикаторлар, мыс оксиді, шыны таяқша, сынауықтар.
Тапсырма көздері
Ұйымдастыру.Оқушылар үш топқа бөлініп отырады. Әр топ өз топ басшысын сайлайды. Әр топ басшысына бағалау парақшасы таратылады.
І. Қызығушылықты ояту «Ассосация»
«ҚЫШҚЫЛДАР»
«Ойлан тап»
Қышқыл аты
Қышқыл формуласы
Қышқыл қалдығының валенттігі
Қышқыл қалдығының атауы
тұз
NO3 I
H2SO4
карбонат
H3PO4
кремний
Қышқылдар тарихынан...
Сірке қышқылы 3000 жыл бұрын пайда болған. «Уксус» сөзі гректің «оксос» сөзінен шыққан, «қышқыл» деген мағынаны білдіреді.
Күкірт қышқылы Х ғасырда пайда болған. Ашқан парсы ғалымы –
Абу- бекери-Рези. Күкірт қышқылын купоростардан алғандықтан «купорос майы» деп атаған.
Азот қышқылы ХV ғасырда анықталған. Тұз қышқылын «тұз спирті» деп атаған. Бұл қышқылдарды күкірт қышқылы арқылы алған. Сондықтан күкірт қышқылын «қышқылдар анасы» деп атаған.
Көмір қышқылы ХVІІІ ғасырда Д.Пристли алған. Ол көмір қышқыл газын суда ерітті. Оны «сода суы» деп атады. Пристли осы қышқылды ашқаны үшін алтын медальмен марапатталды.
ІІ. Мағынаны тану
қышқылдар
оттекті
оттексіз
HNO3 (бірнегізді)
H2SO4(екінегізді)
H3PO4(үшнегізді)
HCl, HBr, HF, HI
(бірнегізді)
H2S (екінегізді)
Қышқылдардың құрылымдық формулалары
Қышқылдардың атаулары
Қышқылдардың алынуы
Қышқылдардың физикалық қасиеттері.
Сұйық (кремний қышқылы қоймалжың, фосфор және бор қышқылы қатты)
Түссіз
Иіссіз (кейбіреулерінің жағымсыз иісі болады)
Дәмі –қышқыл (оқушылардың алдына дәмін көруге аскорбин қышқылы беріледі)
Қышқылдарға тән химиялық қасиеттерді тәжірибе арқылы тексереміз. Мұғалімнің әрекеті:
Қышқыл - күйдіргіш. (қышқылдың органикалық заттарға әсері)
Қышқылдардың индикаторлар түсін өзгертуі
Оқушылар үш топқа бөлінеді. Әр топ алдында тәжірибеге қажетті құралдар мен реактивтер бар.
І топ. Қышқылдардың электрохимиялық кернеу қатарындағы сутекке дейін орналасқан металдармен әрекеттесуі
ІІ топ. Қышқылдардың негіздік оксидтермен әрекеттесуі
ІІІ топ. Қышқылдар мен негіздердің бейтараптану реакциясы
Қышқылдар мен тұздардың арасындағы алмасу реакциясы
«Отсыз түтін»
ІІІ. Ой толғаныс. Кітаппен жұмыс. №3,4,7,9,11
Сабақты пысықтауға арналған шағын тест
1.Қышқылда лакмус түсі өзгереді:
А) сары
Ә) көк
Б) қызыл
2. сұйылтылған күкірт қышқылымен әрекеттеспейтін металдар:
А) Ca, Мg, Al
Ә) Cu, Hg, Ag
Б) Zn, Fe, Pb
3. фосфор қышқылының формуласы:
А)H2SO4
Ә)H2CO3
Б)H3PO4
4. оттекті қышқылдың формуласы:
А)HNO3
Ә)H2S
Б)HCl
5. Екі негізді қышқыл:
А)H3PO4
Ә)H2SiO3
Б)HNO3
6. Қышқылдардың химиялық қасиетіне жатпайды:
А) металдармен әрекеттесу
Ә) қышқылдық оксидтермен әрекеттесу
Б) металл оксидтерімен әрекеттесу
7. Салыстырмалы молекулалық массасы 98-ге тең:
А)H2SO4
Ә)H2CO3
Б)H2SiO3
8. Сутек атомдарынан және қышқыл қалдықтарынан тұратын күрделі заттар:
А) оксидтер
Ә) қышқылдар
Б) тұздар
9. Al + HCl→ реакция теңдеуінің нәтижесінде түзілетін тұздың формуласы:
А)AlCl
Ә)AlCl2
Б)AlCl3
Кері байланыс
Бүгін сабақта қандай жаңа тың мәселелер туралы білдіңіз?
Сен үшін ең пайдалы болғаны не?
Қандай ақпарат сен үшін күтпеген болды?
Бағалау
Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
Үйге тапсырма
§47 №5,6,10 125 бет «Қышқыл жаңбырлар» туралы ақпарат жинақтау
ҚАРАҚИЯ АУДАНДЫҚ БІЛІМ ҮЙЛЕСТІРУ ОРТАЛЫҒЫ
АУДАНДЫҚ СЕМИНАР
ТАҚЫРЫБЫ: Қышқылдардың жіктелуі, алынуы, химиялық қасиеттері мен қолданылуы
Пәні: химия
Сыныбы: 8 «а»
Мұғалім: Азбергенова Гульшат
2012/2013 оқу жылы «Бекітілді» _________ «Келісемін»___________
___________________ Аудандық білім үйлестіру
орталығы
«__» __________ 2013ж
«САПАЛЫ БІЛІМ БЕРУ КӨЗІ – ИННОВАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР»
тақырыбындағы аудандық семинарда өткізілген ашық сабақ
«№8 орта мектебі» мемлекеттік мекемесінің мұғалімі:
