Сабақтың тақырыбы Жылулық қозғалыс. Броундық қозғалыс. Диффузия



бет81/171
Дата27.01.2023
өлшемі7,65 Mb.
#166620
түріСабақ
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   171
Байланысты:
8 қмж физика

КІм алғыр» атты ойын есептерді береді – 12 мин.

  1. Жылу қозғалтқыштары және қоршаған ортаны қорғау.

Дүние жүзінде қозғалтқыштардың ең көп тараған түрі: жылу қозғалтқыштары. Өндірісі дамыған елдерде атмосфераға шығаратын зиянды заттардың ең көп бөлігі транспортқа келеді. Мысалы: АҚШ-та, егер барлық ластаушылардың зиянды заттарын 100% десек, соның автотранспорт үлесіне -60%,өндіріске -16,2%, электр станцияларына-14,1%,жылытқыштарға- 5,6%, келеді және т.б.
I. .Жаңа сабақты менгергенін тексеру,оқушылардың түсінгендерін зерттеу кезеңі. ЖМ-ның пайдалы және зиянды жақтары жөнінде және ЖМ-ның ПӘК-ін арттыру жөніндегі мәліметтерді іздестіруді оқушылардың өздеріне тапсырылады..
Жылу қозғалтқыштарының ауыл шаруашылығындағы маңызы. Жылу қозғалтқыштарының халық шаруашылығындағы мәні өте зор. Халық шаруашылығының барлық салаларын энергиямен қамтамасыз етуді жүзеге асыруда жылу электр станциялары маңызды рол атқарады.
Электр энергиясын өндіру станциялары:
Жалпы электр энергиясын өндірудегі станциялар түрі:
Жылу электр станциясы (ЖЭС);
Су электр станциясы (СЭС);
Атом электр станциясы (АЭС);

Жылу электр станциялары – энергия көзін органикалық жанармайдың химиялық энергиясынан алатын станциялар.
Су электр станциялары – су ағысының энергиясынан электр энергия алатын станциялар.
Атом электр станциялары – электр энергияны тізбекті ядролық реакция, көбіне уранның энергиясынан алатын станциялар АЭС-тегі энергияны алу.
Екібастұз

Энергожүйе дегеніміз – жоғарғы кернеулі электрді беретін желілерге біріккен станциялар тобы, яғни электр энергияны тасымалдауға қатысатын желілердің жиынтығы. Оларда генератор роторларын айналдыру үшін бу және газ турбиналары кеңінен қолданылады. Бу турбиналарын жоғарғы температурадағы буды алу үшін атом ядроларының энергиясын пайдаланатын атомдық электр станцияларына да орнатады.


Ауыл шаруашылығын дамытуда іштен жанатын қозғалтқыштарды пайдаланатын трактордың, астық себетін және жинайтын машиналардың жаңа модельдерін енгізу шешуші рол атқарады.
Сондықтан дизельдік жүк автокөліктері мен автопойыздарды жоғары сыйымдылықты және жабдықталған дизельді автобустарды, жүкті автоматты түрде өзі тусіретін үлкен жүк машиналарын шығаруға ерекше көңіл бөлінуде.

Сығылған және сұйытылған газбен жұмыс істейтін автокөлік өндірісі кеңейтілуде.Іштен жанатын қозғалтқыштар су көлігінде де кеңінен қолданылуда.
Ауа көлігін дамытудағы жылу қозғалтқыштарында реактивті тартуды пайдаланудың зор маңызы болды. Реактивті және турбобұрандалы лайнерлер дыбыс жылдамдығына жақын кейде асып түсетін тез жылдамдықпен ұша алады. Реактивті жылу қозғалтқыштарының көмегімен ғарыштық кеңістікке шығу жүзеге асырылады.

Жану өнімінің зиянды қалдықтары. Атмосфераның ластануы.
Адам баласы әртүрлі қалдықтармен биосфераны ластайды, бұл халықтың денсаулығы мен өміріне, флора мен фауна түрлерінің қысқаруына, қоршаған ортадағы тепе-теңдікке қауіп-қатер тудырады. Кең үйінділерін, өнеркәсіп тастандыларын, қоқыстарды, қала шөп-шаламдарын тек қоршаған ортаны бұзатын ластағыштар деп санауға болмайды, олар құнды шикізат көздеріне жатады. Қазіргі кезеңдегі ғылым мен техниканың даму деңгейіне сәйкес әбден жетілдірілген технологияның жоқтығына байланысты, оларды өңдеп құнды өнімдер алу әзірше жолға қойылмаған, сондықтан бұларды сақтауға, жоюға, тасуға, көмуге, зиянсыз түрде айналдыруға көптеген қаражат , энергия, уақыт жұмсалып отыр. Қалдықтар шығаратын негізгі көздерге өнеркәсіп, ауыл-шаруашылығы, үй-жай шаруашылығы жатады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   77   78   79   80   81   82   83   84   ...   171




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет