Бөлім:
|
5.1. Қазақстандағы ежелгі адамдардың өмірі
|
Педагогтің аты-жөні
|
|
Күні:
|
|
Сынып:
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар саны:
|
Сабақтың тақырыбы
|
Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттері.
Зерттеу сұрағы:
Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштерінің қандай ерекшеліктері бар?
|
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
|
5.2.2.5 Ә.Марғұланның Қазақстан археологиясының дамуына қосқан үлесін айқындау
|
Сабақтың мақсаты
|
Андронов мәдениетінің археологиялық олжаларын
сипаттайды;
Ә.Марғұланның зерттеулері мен археологиялық жаңалықтарын біледі;
|
Бағалау критерийлері
|
Қола дәуірінің археологиялық ескерткіштерін талдайды
Қола дәуірі тайпаларының рухани және материалдық мәдениеттерін
жіктейді
|
Тілдік мақсаттар
|
Негізгі ұғымдар: Андронов мәдениеті, жертӛле, абыз, кремация
Талқылауға арналған сұрақтар:
1. Андроновтықтар қандай кәсіппен айналысқан? Андроновтықтар қандай бұйымдар жасаған?
Диалогқа арналған сұрақтар:
Біздің анықтағанымыз... Қорытындысында...
Біздің тобымыздың ойынша... Келесі себептер/факторлар......
Жазылымға арналған тапсырмалар: «Бір сӛзбен айтқанда»
|
Құндылықтарды
дарыту
|
Азаматтық жауапкершілік, құрмет, ынтымақтастық
|
Пәнаралық байланыстар
|
Әлемтану, Дүниежүзі тарихы – 5-сынып
|
Бастапқы білім
|
Қола дәуірі туралы жалпы ұғымдары бар
|
Сабақтың барысы
|
Сабақтың кезеңі/ уақыт
|
Педагогтің әрекеті
|
Оқушының әрекеті
|
Бағалау
|
Ресурстар
|
Ұйымдастыру
кезеңі
|
Ұйымдастыру кезеңі
(Ұ) «Миға шабуыл»
Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштерінің қандай ерекшеліктері бар?
Қазақстандағы қола дәуірінің ескерткіштерінің қандай ерекшеліктері бар?Оқушыларды сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру
|
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу
|
мадақтау
|
Тақырыптық суреттер
Түрлі- түсті фигуралар
|
Жаңа сабақ
|
«Шеңберге жиналатын уақыт» әдісі
1.Андроновтықтардың материалдық мәдениеті
2.Андроновтықтардың рухани мәдениеті
3. «Бір сөзбен айтқанда» (ең кемі 3 дәйек) 1,3-топ: Андроновтықтарда қоғамдағы ӛзге- рістері немен байланысты деп ойлайсыңдар?
4. Андроновтықтардың ӛмірінде мал шаруашылығы қандай рӛл атқарды?
3-қадам : «Тұжырымдамалық карта»
«Ыстық орындық» әдісі
Қола дәуірінің ескерткіштерінің қазіргі адамдар үшін маңыздылығы неде?
Тапсырма
Мәтінді оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Әлкей Хақанұлы Марғұлан - Павлодар облысы Баянауыл ауданында дүниеге келген. Ғалым Қазақстан жеріндегі археологиялық ескерткіштер кешенін іздестіру, табу және зерттеу ісін алғашқылардың бірі болып бастады. Әлкей Хақанұлы Қазақстан жеріндегі кӛне сауда
жолдары мен кӛш соқпақтарын бойлай ӛтіп, кең байтақ шӛл далалардан, кұлазыған
құмдардан ондаған жаңа археологиялык ескерткіштер тауып, оларды ғылыми тұрғыда жан- жақты зерттеп, ғылым әлеміне танытты. Ә. X. Марғұлан Оңтүстік Қазақстанда Сырдария,
Талас және Шу ӛзендерінің бойынан ежелгі қала мәдениетінің іздерін ашып зерттеді. Ежелгі Отырар, Тараз, Сайрам және Сығанақ қалаларынан қазақтың материалдық және рухани
мәдениетіне жататын жәдігерлерді тапты.
30 жылдан астам Ә. X. Марғұланның басшылығымен Орталық Қазақстанда археологиялық қазба жұмыстары жүргізілді. Қола дәуіріндегі кӛшпелі тайпалардың мәдениеті жан-жақты зерттелді. Орталық Қазақстанда Әлкей Хақанұлы Беғазы-Дәндібай мәдениетін ашты. Беғазы- Дәндібай жерінде сақталған тас кесенелерден әшекей бұйымдар, қыш ыдыстар табылды.
Кесенелерде жерленген адамдардың әлеуметтік теңсіздіктің болғандығы анықталды. 1-сұрақ.Ә. Марғұлан қай аймақтарды зерртеді?
2-сұрақ. Ол қандай археология ғылымында қандай жаңалықтар ашты?
3-сұрақ. Әлкей Марғұлан қола дәуірі ескерткіштерінің қандай сырын ашты?
|
