Пән: қазақ тілі
Сынып: 10
Сабақтың тақырыбы: Кітаби тілдің ауызша және жазбаша нормалары.
Сабақтың мақсаттары:
Білімділік: оқушылармен өткен сыныптар материалын пысықтау арқылы орфография мен орфоэпия туралы білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: шығармашылық зерттеу жұмыстары арқылы оқушыларды ізденімпаздыққа баулу, интеллектуалдық қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік: сабақ барысында спортшы балалардың туған тілге деген сүйіспеншілігін арттыру, сөздерді дұрыс жазу, дұрыс айту әрекеттерін жетілдіру.
Түрі: шығармашылық зерттеу сабағы
Типі: дәстүрден тыс сабақ
Әдісі: зерттеу, талдау, іздендіру, СКТ, сұрақ – жауап.
Пәнаралық байланыс: география, физика, химия, этнопедагогика.
Көрнекіліктер: семантикалық карта, ребус, сөздік, оқулық,
Құрал – жабдықтар: слайдтық көрсетілім, тақта, смайлик, қыз бен жігіт хаты.
І. Ұйымдастыру кезеңі.
1.1. Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу.
1.2. Сабаққа даярлықты бақылау.
1.3. Бүгінгі күнді тақтаға түсіру /оқушылар дәптерге жазады/
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру: Досқа хат жазу. Көркем әдебиет стилі.
ІІІ. Жаңа сабақ.
3.1. Сынып оқушыларына семантикалық карта таратылады: қазақ, тәуелсіз, жеңіс т.с.с.
|
дауысты
|
Жуан
|
жіңішке
|
ашық
|
Қысаң
|
еріндік
|
езулік
|
дауыссыз
|
қатаң
|
ұяң
|
үнді
|
С
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
П
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
О
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Р
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Т
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.2. Семантикалық карталарда берілген сөздердің мазмұнына қарай оқушылар екі топқа бөлінеді:
«Ел» және «Спорт» тобы.
3.3. Ребус шешу.
Жауабы:
І топ – дұрыс айтамыз.
ІІ топ – дұрыс жазу.
3.4. Мұғалім: Ертеде Орфография деген қыз бен Орфоэпия атты жігіт болыпты. Жігіт қызды алғаш кездестіргенде сөз таппай, тілі күрмеліп қалыпты. Міне, сол сәттен бастап жігіт Орфоэпия дұрыс жаза алмайтын болыпты. Қыз бен жігіт хат алысып тұрған екен. Сол хаттарды нормаларға сай сөйлетіп көрейік!
Екі топқа тапсырма:
Қыз бен жігіттің хатын орфографиялық және орфоэпиялық нормаларға сай жазып шығу.
Жігіт хаты.
Сәлеметсің бе, Сұлуым! Мен сені ең алғаш көрген күннен бастап өзіңе деген сезімімді айта алмай қынжылудамын. Сенің әр сөзің анық, «тайға таңба басқандай», маржандай тістерің күн көзіне шағылысып тұрғанда, көңілді көтеретін сыңғырлаған күлкің еліктіреді. Мен саған деген кіршіксіз сезімімді осы бір параққа жазған ішкі сырыммен білдіргім келеді. Маған үнемі бүкіл әлем сен үшін жаралғандай көрінеді де тұрады. Менің шын көңілімді қабыл алуыңды өтінемін. Асыға күтемін.
Қыз хаты.
Армысың, арда Азамат! Мен сенің хатыңды алдым. Көңүлүм бір көтөрүлүп қалды. Сенің жазған әрбір сөздөрүңдү, ішкі сезіміңді шын жүрөгүммен ғабылалдым. Сол хатты қолұма алғалбері көктөмгү қызғалдақтай құлпұрұп шыға гелдім. Өзүммен – өзүм бір түрлү күй кешіп, дел – сал болудамын. Менің сымбатымменкөркүме емес, ақылымментәліміме мән бергенің дұрұс болар. Сонда ғана менің жүрөгімнен орын аларың сөссіз... Көрүскөншө күн жақсы!
3.5. 73 – тапсырма. /оқулықтағы 113 - бетте/ Берілген сөздердің түбірін ажыратып, жасалу жолын түсіндіру, түсінік беру.
І ТОП
|
ІІ ТОП
|
Өнержай
Мұражай
Ілеспехат
Абайтану
|
Түйежапырақ
Мыңтамыр
Мысыққұйрық
Мүйізтұмсық
|
3.6. Жұмбақ шешу.
І ТОП
|
ІІ ТОП
|
Фонетикалық екі ұғым
Бір – бірімен сыбайлас.
Бірі айтылып, естіледі,
Бірі жазылады да, көрінеді.
/дыбыс, әріп/
|
Оңға қарай оқысаң да бір халық,
Солға қарай оқысаң да бір халық.
Бір буыным – құс,
Бір буыным – түс.
/қазақ/
|
Тапсырма: дыбыс және қазақ сөздеріне СКТ жүргізу
/тақтамен жұмыс/
|
3.7. 74 – тапсырма. /оқулықтағы 113 - бетте/
|
І ТОП
|
ІІ ТОП
|
1
|
Жер – су аттарын теріп жазу
|
Кісі аттарын теріп жазу
|
2
|
Физикалық картадан табу,
зат есімнің жалқы есімін еске түсіру
|
Сөйлемнің айқындауыш мүшелері, оңашаланған және қосарлы айқындауышты ажырату
|
ІV. Бекіту. «Шамаларды сөйлетеміз»
/берілген шамаларды сөзбен айту, айтылуы мен жазылуын салыстыру/
І ТОП
|
ІІ ТОП
|
Мұғалім қолындағы ақ CaCO3 маған аппақ көбелектей көрініп, ұстағым келіп қызығып кеттім.
|
→
Алыстан естілген машина үнінің а ауыл иттерінің үруімен қосылып, азан – қазан болды.
|
Алмас осы t дейін жаттығулардан F - N арқасында жүгіруден өз мен P алдына жан салмайтын спортшы екенін дәлелдеді
|
Құрамында NaCl жоқ болғандықтан не ішіп, не қойғанымызды сезіне алмадық.
|
Cu тиындар – тарихтың қоржынынан түскен таңғажайыптар.
|
Адам еңбектену арқылы E A үстінде мінез C үйлестірсе, әрқашан жетістікке қол жеткізеді.
|
Hg бағаны жылылық деңгейін көрсетуде.
|
Әпкем қиярларды l қарай сұрыптап, ыдыстың p ескере отырып салуға кеңес берді.
|
Ауаның T , жауыннан кейінгі φ қарамастан саяхатшылар екі күндік s жүріп өтті.
|
Бұл H2O туған жердікі болған соң ба өзгеше дәмді көрінді.
|
Тік төртбұрыштың оның S ... /аяқтаймыз!/
|
Бассейннің S өте ауқымды, V бір көпқабатты үйдің мөлшеріндей, ал төбесінің h көз ұшында десе болар...
|
Шешуі:
Алыстан естілген машина үнінің үдеуінен ауыл иттерінің үруімен қосылып, азан – қазан болды.
|
Мұғалім қолындағы ақ бор маған аппақ көбелектей көрініп, ұстағым келіп қызығып кеттім.
|
Алмас осы уақытқа дейін жаттығулардан күш – қуатының арқасында жүгіруден өз жылдамдығы мен салмағында алдына жан салмайтын спортшы екенін дәлелдеді
|
Бұл су туған жердікі болған соң ба өзгеше дәмді көрінді.
|
Адам еңбектену арқылы энергиясын жұмыс үстінде мінез сыйымдылығымен үйлестірсе, әрқашан жетістікке қол жеткізеді.
|
Әпкем қиярларды ұзындығына қарай сұрыптап, ыдыстың тығыздығын ескере отырып салуға кеңес берді.
|
Сынап бағаны жылылық деңгейін көрсетуде.
|
Ауаның температурасына, жауыннан кейінгі ылғалдылыққа қарамастан саяхатшылар екі күндік жолды жүріп өтті.
|
Мыс тиындар – тарихтың қоржынынан түскен таңғажайыптар.
|
Бассейннің ауданы өте ауқымды, көлемі бір көпқабатты үйдің мөлшеріндей, ал төбесінің биіктігі көз ұшында десе болар...
|
Құрамында тұз жоқ болғандықтан не ішіп, не қойғанымызды сезіне алмадық.
|
V. Қорытынды. Рефлексия.
Бүгінгі сабақтан мен өзіме ... мәліметтер алдым.
Сабақ ... қызықты болды.
Бүгін мен сабақта ... қиналдым.
Мен үшін ең құнды дерек, ол ... .
Сабақ үстінде ... ұнады.
Менің орындаған тапсырмам ... қызықтырақ болды.
Келешекте ... толық мәліметтер алғым келеді.
VІ. Үйге тапсырма: сөздікпен жұмыс, орфографиялық сөздіктен .
VІІ. Бағалау. /сабаққа белсенді қатысқан оқушылардың жинаған смайлик санына қарай баға қою/
Мұғалім сөзі:
Сөз де іс – сөзің үшін атыласың,
Сөз де күш – жауды сөзбен жапырасың.
Сөз – асыл, сөйлей білмей шарқ ұрасың,
Сөз – алтын, жақсы сөзге бас ұрасың,-
демекші, жақсы сөйлеп, дұрыс жазып, жөнді айтып үйрене берейік.
Жігіт хаты.
Сәлеметсің бе, Сұлуым!
Мен сені ең алғаш көрген күннен бастап өзіңе деген сезімімді айта алмай қынжылудамын. Сенің әр сөзің анық, «тайға таңба басқандай», маржандай тістерің күн көзіне шағылысып тұрғанда, көңілді көтеретін сыңғырлаған күлкің еліктіреді. Мен саған деген кіршіксіз сезімімді осы бір параққа жазған ішкі сырыммен білдіргім келеді. Маған үнемі бүкіл әлем сен үшін жаралғандай көрінеді де тұрады. Менің шын көңілімді қабыл алуыңды өтінемін. Асыға күтемін
І ТОП
|
ІІ ТОП
|
Мұғалім қолындағы ақ бор маған аппақ көбелектей көрініп, ұстағым келіп қызығып кеттім.
|
Алыстан естілген машина үнінің үдеуінен ауыл иттерінің үруімен қосылып, азан – қазан болды.
|
Алмас осы уақытқа дейін жаттығулардан күш – қуатының арқасында жүгіруден өз жылдамдығы мен салмағында алдына жан салмайтын спортшы екенін дәлелдеді
|
Құрамында тұз жоқ болғандықтан не ішіп, не қойғанымызды сезіне алмадық.
|
Мыс тиындар – тарихтың қоржынынан түскен таңғажайыптар.
|
Адам еңбектену арқылы энергиясын жұмыс үстінде мінез сыйымдылығымен үйлестірсе, әрқашан жетістікке қол жеткізеді.
|
Сынап бағаны жылылық деңгейін көрсетуде.
|
Әпкем қиярларды ұзындығына қарай сұрыптап, ыдыстың тығыздығын ескере отырып салуға кеңес берді.
|
Ауаның температурасына, жауыннан кейінгі ылғалдылыққа қарамастан саяхатшылар екі күндік жолды жүріп өтті.
|
Бұл су туған жердікі болған соң ба өзгеше дәмді көрінді.
|
Тік төртбұрыштың оның көлемі ... /аяқтаймыз!/
|
Бассейннің ауданы өте ауқымды, көлемі бір көпқабатты үйдің мөлшеріндей, ал төбесінің биіктігі көз ұшында десе болар...
|
Алыстан естілген машина үнінің үдеуінен ауыл иттерінің үруімен қосылып, азан – қазан болды.
|
Мұғалім қолындағы ақ бор маған аппақ көбелектей көрініп, ұстағым келіп қызығып кеттім.
|
Алмас осы уақытқа дейін жаттығулардан күш – қуатының арқасында жүгіруден өз жылдамдығы мен салмағында алдына жан салмайтын спортшы екенін дәлелдеді
|
Бұл су туған жердікі болған соң ба өзгеше дәмді көрінді.
|
Адам еңбектену арқылы энергиясын жұмыс үстінде мінез сыйымдылығымен үйлестірсе, әрқашан жетістікке қол жеткізеді.
|
Әпкем қиярларды ұзындығына қарай сұрыптап, ыдыстың тығыздығын ескере отырып салуға кеңес берді.
|
Сынап бағаны жылылық деңгейін көрсетуде.
|
Ауаның температурасына, жауыннан кейінгі ылғалдылыққа қарамастан саяхатшылар екі күндік жолды жүріп өтті.
|
Мыс тиындар – тарихтың қоржынынан түскен таңғажайыптар.
|
Бассейннің ауданы өте ауқымды, көлемі бір көпқабатты үйдің мөлшеріндей, ал төбесінің биіктігі көз ұшында десе болар...
|
Құрамында тұз жоқ болғандықтан не ішіп, не қойғанымызды сезіне алмадық.
|
Қыз хаты.
Армысың, арда Азамат!
Мен сенің хатыңды алдым. Көңүлүм бір көтөрүлүп қалды. Сенің жазған әрбір сөздөрүңдү, ішкі сезіміңді шын жүрөгүммен ғабылалдым. Сол хатты қолұма алғалбері көктөмгү қызғалдақтай құлпұрұп шыға гелдім. Өзүммен – өзүм бір түрлү күй кешіп, дел – сал болудамын. Менің сымбатымменкөркүме емес, ақылымментәліміме мән бергенің дұрұс болар. Сонда ғана менің жүрөгімнен орын аларың сөссіз... Көрүскөншө күн жақсы!
|
дауысты
|
жуан
|
жіңішке
|
ашық
|
қысаң
|
еріндік
|
езулік
|
дауыссыз
|
қатаң
|
ұяң
|
үнді
|
А
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Л
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ң
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дауысты
|
жуан
|
жіңішке
|
ашық
|
қысаң
|
еріндік
|
езулік
|
дауыссыз
|
қатаң
|
ұяң
|
үнді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дауысты
|
жуан
|
жіңішке
|
ашық
|
қысаң
|
еріндік
|
езулік
|
дауыссыз
|
қатаң
|
ұяң
|
үнді
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дауысты
|
жуан
|
жіңішке
|
ашық
|
қысаң
|
еріндік
|
езулік
|
дауыссыз
|
қатаң
|
ұяң
|
үнді
|
Достарыңызбен бөлісу: |