4 3
7 Құдайлады хан ұлы а
5 3
8 Іздеген жауы біз болып б
4 3
7 Жау қарасы көінді в
5 3
8 Жиылған әскер білінді в
5 3
8 Исатай-басшы, мен-қосшы а 4 3
7 Исатайдың сол күнде д
5 3
8 Ақтабан аты астында ж
4 3
7 Дулығасы басында з
4 3
7 Зығырданы қайнайды а
Өлең 7-8 буынды. Ұйқасы ұзап кетпес үшін ақын әрбір 5-10 жолды
1 шумақ етеді. Екі бунақты,шұбыртпалы ұйқас.
5. «Соғыс» өлеңінен Исатайдың ерлік бейнесі суреттелген жолдарынын тауып, дәптерге жазу.
Исатайдың сол күнде,
Ақтабан аты астында.
Зығырданы қайнады.
Астына мінген Ақтабан.
Ақ бөкендей ойнайды.
6. «Махамбет» күйі орындалады. « 5 жол өлең»стратегиясы бойынша Махамбет сөзі беріледі.
1. Зат есім – жауынгер.
2. Сын есім – жалынды батыр.
3. Етістік – сүйді, соғысты, өлең жазды.
4. Пысықтауыш – Нарында шайқасты, Отанын сүйді, елін қорғады.
5. Түйін сөз: Ол – Отанын сүйген жауынгер ақын.
Журналымыздың үшінші бетінің айдары – «Махамбет жайлы толғаныстар ». Бұл тақырыптың мақсаты – Махамбет жайлы жазылған көркем туындылармен танысу.
Б.Аманшин « Махамбет тағдыры ».
Ә.Әлімжанов « Махамбеттің жебесі ».
М.Шаханов « Махамбет монологі », «Нарынқұм зауалы ».
Т.Әлімқұлов « Қараой ».
Өзгелерді қойғанда, «Өртке тиген дауылдай өлеңі » өзінен аумаған Қасым мен «күпі тиген қазақтың қара өлеңін шекпен жауып өзіне қайтарып» кеткен Мұқағали әдеби -эстетикалық сауатын ең алдымен Махамбет мектебінен оқып ашқан.
«Ойтолғау» стратегиясы бойынша оқушы сабақ барысында туындаған ойларын жазады.
Махамбет ел қамын, халық жайын ғана ойлаған. Оның негізінде «Ереуіл атқа ер салмай, егеулі найза қолға алып»жүргендегі мақсат-мүддесі – елінің ертеңі үшін, бір сөзбен айтқанда Қазақстанның егемендігін алып азат болуы үшін. Қазақ елінің елдігі, еркіндігі, егемендігі үшін болып жатқан майдан туралы ғана жазды. Оның барлық жырын бір жерге әкеліп топтағанда, « Жорық жыры » болып шығатыны сондықтан. Ақынның сезімі мен сыры, ісі мен әрекеті, өмірі мен өлімі,Адами тағдыр-талайы... – бәрі-бәрі осы тақырып арнасында тасқындап ақты, талғамын тапты.
Сонда мұның мазмұны мен пішіні бір ғана уақытта – Жәңгір хан тұсында, бір ғана кеңістік – Бөкей ордасында, бір ғана идеяда – қазақ халқының азаттығы мен бостандық жолында туған, қасыптасқан, дамыған.Махамбет шығармашылығы тұтастай алғанда автордың «сегіз қырлы, бір сырлы» автопортретін жасап, мұның өзі тек біздің ұлттық менталитетімізге тән ерлік пен елдіктің өшпес рухына айналып отыр.
Журналымыздың төртінші бетінің айдары - « Нөмірдің сауалнамасы . Тест жұмысы алынады.
1.Махамбеттің туған жері:
а) Тастоғай с) Бекетай
в) Орал д) Индер
2.Мына жолдар Махамбеттің қандай өлеңінен алынған?
Қоғалы көлден, құм сулар
Қімдерге қоныс болмаған?!
Саздауға біткен кұба тал
Қімдерге сойғақ болмаған?!
а) «Ереіл атқа ер салмай» с) «Исатай деген ағам бар»
в) «Қызғыш құс» д) «Жалған дүние»
3.Мына күйлердің қайсысы Махамбеттің күйі?
а) «Қайран, Нарын» с) «Кішкентай»
в) «Адай» д) «Балбырауын»
4. Бөкей Ордасы қашан құрылды?
а) 1800 жылы с) 1803 жылы
в) 1801 жылы д) 1804 жылы
5. Жәңгір ханның Орда биінің бірі болған Махамбеттің ағасы?
а) Тоқтамыс с) Бекмұханбет
в) Исмайыл д) Сүлеймен
Журналымыздың бесінші бетінің айдары – «Құмсағат». Тұжырымдама. «Махамбет арманы Қазақстан – 2030». «Өмір –қас-қағым сәт». Өмірді сапалы өткізу. Махамбет өмірінің тиышсыз да тылсым сыры төңірегінде ой бөлісу.
ІV. Оқушылардың еңбегін бағалау
V. Сабақтың нәтижесі: «Махамбет" журналын шығару
Ж.Қыдыров атындағы №54 орта мектеп
Ашық сабақ:
Ерлік пен елдіктің өшпес рухы
Өткізген: Мысырша Байжанова –
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Бесарық
|
Достарыңызбен бөлісу: |