| Оңтүстік Қазақстан облысы, Шымкент қаласы
№2 дарынды балаларға арналған мамандандырылған
үш тілде оқытатын мектеп-интернатының
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Өтегенова Ж.Т.
Қысқа мерзімді сабақ жоспары
Күні: 07 қазан 2014 жыл
Пәні: қазақ әдебиеті
|
10-сынып
1-сабақ
|
Сабақтың тақырыбы
|
Махамбет Өтемісұлының ерлік жырлары
|
Жалпы мақсаты
|
Салыстырмалы карта әдісін қолдану арқылы Махамбет жырларындағы Исатай мен ақынның өз бейнесін, батыр образын сомдаудағы ұлттық дәстүрлі нақыштар мен Махамбетке тән сөз қолданыстарды меңгерту. Өзгергіштіктің ерекшеліктері мен тарихи маңызын айқындайтын дәлелдер келтіру арқылы теориялық білімдерін практикамен байланыстыра ой қорытынды жасай білу дағдысын дамыту
|
Сілтеме
|
10-сынып оқулығы. Жаратылыстану-математикалық бағыт. С.Ч.Тұрсынғалиева, А.Ж.Такишева
10-сынып электронды оқулық,
С.Мирсеитова, «Оқыту ізденіс ретінде және ізденіс оқыту ретінде», «Оқушылардың сын тұрғысынан ойлауын дамыту нысандары мен әдістері» атты оқу құралы.
Блум таксономиясының ұтымдылығы. Әдістемелік құрал, Астана, 2010.
А.Қ.Әлімов., т.б. Интербелсенді әдістеме. Оқу құралы, Алматы, 2010
Л.Ү.Әбшенова, Б.Заирова. Олимпиадаға арналған тапсырмалар, Алматы, 2009.
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық, бейнеролик
|
Оқыту нәтижесі
|
Махамбет жырларындағы Исатай мен ақынның өз бейнесі, батыр образын сомдаудағы ұлттық дәстүрлі нақыштар мен Махамбетке тән сөз қолданыстар жөнінде өзіндік пікір білдіре алу дағдысы қалыптасады. Болашақта сын тұрғысынан ойлай білетін, өзіндік көзқарасы бар, интеллектуалы жоғары, рухани бағытта өзін-өзі жетілдірген, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелейміз7
|
Түйінді идеялар:
|
Оқушылар алған білімдерін қорытуға, ойын түйіндеуге үйренеді.
Сын тұрғысынан ойлауға үйрету - өз идеясын сенімді түрде білдіруіне мүмкіндік береді.
Бірлесе ынтымақтастықта жұмыс жасауға дағдыланады.
|
Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер:
|
Топтық жұмыс, сын тұрғысынан ойлауға үйрету, Блум таксономиясы, электронды оқулық, оқыту мен оқу үшін бағалау, топтастыру, ой толғау, «Сен маған, мен саған», «Үш қадамды сұхбат» әдісі,
«Даналық ағашы» оқыта үйрету ойыны, «Бөшкеден шыққан бас қатырғы», «Идеяларды тоғыстыру» Демонстрациялық зерттеу. «Ақылдың алты қалпағы», «Еркін жазу» , «Миға шабуыл» әдісі.
|
Сабақтың өтілетін уақыты:
|
45 минут
|
Тренинг
Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру
|
Ортаға шығып, шаттық шеңберін құру арқылы қағаздан жасалған гүлдің түрлі-түсті күлтелерін үзіп, бір-біріне жақсы тілек айту. Әр оқушы өз есімінің бастапқы әріптерінен өзін сипаттайтын сын есімдер (эпитеттер) келтіруі керек. Мысалы: Асылжан – ақылды бол. т.б
Гүлдің түрлі-түсті күлтелері арқылы топқа бөлу.
|
Топта жағымды әлеуметтік психологиялық ахуал орнату үшін топтың ұстанымы
|
Сынып қабырғасына ілінген «Алтын ереже» әр топ оқушылары өздері шолу жасайды.
Топ ұстанымын бірлесе айтып, бір-біріне қолдау көрсетеді.
«Тек ұйымшыл топ жетістікке жетеді», «Жұмыла көтерген жүк жеңіл»,
«Бәріміз – біріміз үшін, біріміз - бәріміз үшін»
Бағалау критерийлерін әр топқа үлестіру, таныстыру, топ басшысын сайлау.
|
Сабақтың барысы:
|
Ойлауды Блум таксоно
миясы бойынша жіктеу
|
Мақсат
|
Тапсырма түрі
Түрткілер
|
Нәтиже
|
Бағалау
|
Критерий
лер
|
Дискриптор
|
Ұпай
|
Жиынтық баға
|
Білу
|
Махамбет Өтемісұлының ерлік жырларының тақырыптық идеясын айқындайтын дәлелдер келтіре меңгерту
|
«Сен маған, мен саған», «Үш қадамды сұхбат» әдісі
Өткен сабақты қайталау.
Топтар бір-біріне үй тапсырмасы бойынша
3 сұрақтан қояды.
Сұраққа нақты, дәлелмен жауап береді.
|
Махамбет Өтемісұлының ерлік жырларының тақырыптық идеясының құрылымдық ерекшеліктерін білді.
|
Білімін нақтылады, қайталады.
|
Сұраққа толық дәлелмен жауап берді
|
5
|
|
Толық жауап бермеді
|
4
|
|
Қателіктер болды
|
3
|
|
Түсіну
|
«Ақылдың алты қалпағы» әдісімен Махамбет өлеңдерінің көркемдік ерекшеліктерін дәлелдер арқылы келтіре түсіндіру
|
«Бөшкеден шыққан бас қатырғы»
Ерекшелікке байланысты «Тайманның ұлы Исатай», «Атадан туған аруақты ер» атты ерлік өлеңдерінің көркемдік ерекшелігін топпен бірлесе отырып талдау
|
Көркемдік ерекшеліктерін топпен бірлесе талдай отырып идеялық мазмұндық мәнін түсінеді.
|
Логикалық ойлауын дамытады
|
Логикалық ойлауы жоғары
|
5
|
|
Талдай алады, бірақ мәнін түсіндіре алмады
|
4
|
|
Қиналды
|
3
|
|
Қолдану
|
Махамбеттің ерлік тақырыбындағы өлеңдеріндегі көркемдегіш құралдардың адамның рухын көтеруге тигізетін әсерін дәлелдеу
|
«Идеяларды тоғыстыру»
Бейнероликті көру арқылы өлеңге өзіндік пікір білдіру идеяларын туындату
|
Әр топ бейнеролик бойынша өздеріне берілген ерлік өлеңдерінің шығу тарихын, себептерін дәлелдейді.
|
Тақырып
тың басты идеясын дәлелмен қолдану
|
Проблеманың себебін айқындады
|
5
|
|
Дәлелді тың оймен жеткізе алмады
|
4
|
|
Жалпыға ортақ ой
|
3
|
|
Сергіту сәті «Дербес жазу»
|
Талдау
|
Оқулықтағы мәтінді игерту
|
«Даналық ағашы» оқыта үйрету ойыны.
Мәтінмен жұмыс.
Оқушылар мәтінді мұқият оқып шығады, мәтін бойынша қиын сұрақтер құрап, қағазға жазады, оны сандықшаға салады.
|
Сандықшадағы сұрақтарды кезекпен оқып, сұраққа жеке немесе топпен нақты, толық жауап береді, талдау жасайды
|
Ойын толық, нақты жеткізе білу дағдысы қалыптаса
Ды
|
Ойын толық жеткізді
|
5
|
|
Нақты емес
|
4
|
|
Қиналды
|
3
|
|
Жинақтау
|
Ерлік жырларындағы
Махамбет пен Исатай образын Венн диаграммасы арқылы анықтау
|
Демонстрациялық зерттеу. «Еркін жазу» әдісімен өз білімдері мен ойларын салыстыру.
1-топ. Махамбет өлеңдерінің қайталанбас құдіреті.
2-топ. Махамбет өлеңдеріндегі Исатайдың тарихи образы.
3-топ. «Тайманның ұлы Исатай», «Исатай деген ағам бар» өлеңдерінің ұқсастықтары.
|
Статистикалық әдісті қолдана отырып, тақырып идеясын анықтап, «Еркін жазу» әдісі бойынша өз ойларын тұжырымдай алды.
|
Зерттеудің нәтижесі мен қажетті
лігін қорытындылады, нақтылады, жаңа сабақты меңгерді.
|
Креативті, есептеулері нақты
|
5
|
|
Ойы жүйелі, қорытынды нақты емес
|
4
|
|
Жалпыға ортақ ой
|
3
|
|
Бағалау
|
«Білемін, білгім келеді, білдім» тәсілі арқылы сыни көзқарас білдіру
|
«Ой қозғау»
Жеке жұмыс.
Егер мен ... болсам, келешекте ....
Махамбеттің ерлік жырлары туралы эссе жазу
|
Болашақта сын тұрғысынан ойлай білетін, өзіндік көзқарасы бар, интеллектуалы жоғары, рухани бағытта өзін-өзі жетілдірген, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелейміз
|
Жағдаяттан шыға білетін құзіретті, сыни өзіндік көзқарасы қалыптасты
|
Сыни көзқарасы қалыптасқан, жағдаяттан шыға білетін идеясы бар
|
5
|
|
Өнімді, дәлелсіз
|
4
|
|
Жауап нақты емес
|
3
|
|
Үйге тапсырма
|
Міндетті деңгей: Махамбет өмірбаянының өлеңдеріндегі көрінісінен мысалдар келтіре отырып, баяндап беру
Лайықты деңгей: Ақынның «Тайманның ұлы Исатай», «Атадан туған ардақты ер» өлеңдеріне талдау жасау.
Шығармашылық деңгей. М.Өтемісұлы поэзиясындағы орын алған армандық сарын, тілек, аңсауға өзіндік пікір білдіру.
|
Қорытынды
|
«Екі жұлдыз, бір тілек», «Сын тұрғысынан бағалау», Формативті бағалау. Әр топ бір-бірін бағалайды, ұсыныс білдіреді. Мұғалімнің жиынтық бағалауы.
|
Күнделікке баға қойдыру
|
Рефлексия
|
Рефлексиялық сауалнамаға оқушылар жеке-жеке өз ойларын білдіреді
|
Сауалнама, стикерлерге жазады
|
Қосымша
Қазақ әдебиеті пәнінен «Махамбет Өтемісұлының ерлік жырлары» тақырыбында өткізілген ашық сабақта қолданылған әдістерге қысқаша сипаттама
№
|
Әдіс - тәсілдер
|
1
|
Бой сергіту. Ортаға шығып, шаттық шеңберін құру арқылы қағаздан жасалған гүлдің түрлі-түсті күлтелерін үзіп, бір-біріне жақсы тілек айту. Әр оқушы өз есімінің бастапқы әріптерінен өзін сипаттайтын сын есімдер (эпитеттер) келтіруі керек. Мысалы: Асылжан – ақылды бол. т.б
|
2
|
Топтас, ойлан, пікірлес: Гүлдің түрлі-түсті күлтелері арқылы топқа бөлу.
|
3
|
Ұйымдастыру: Сынып қабырғасына ілінген «Алтын ереже» әр топ оқушылары өздері шолу жасайды.
Топ ұстанымын бірлесе айтып, бір-біріне қолдау көрсетеді.
«Тек ұйымшыл топ жетістікке жетеді», «Жұмыла көтерген жүк жеңіл»,
«Бәріміз – біріміз үшін, біріміз - бәріміз үшін»
Бағалау критерийлерін әр топқа үлестіру, таныстыру, топ басшысын сайлау.
|
4
|
Үй тапсырмасын сұрау. «Сен маған, мен саған» әдісі
Өткен сабақты қайталау.
Топтар бір-біріне үй тапсырмасы бойынша 3 сұрақтан қояды.
Сұраққа нақты, дәлелмен жауап береді.
СТО технологиясының «Үш қадамды сұхбат» әдісін пайдаланып, өткен сабақтағы білімдерін нақтылау.
А оқушы В-дан интервью алады. Ал С олардан сұрақ-жауабын жазып отырады.
В оқушы С-дан интервью алады, ал А олардың сұрақ-жауабын жазып отырады.
С оқушы А-дан интервью алады, ал В олардың сұрақ-жауабын жазып отырады.
1. Кластер арқылы баяндап, суреттеп айту
2.Салыстырыңыз (неге ұқсас, басқалардан айырмашылығы қандай)
3.Байланыстырыңыз ( нені ойыңызға түсіреді, басқалармен байланыстырыңыз)
4.Зерттеңіз (саралаңыз, қалай жасалғанын айтыңыз, зерттеңіз)
5.Қолданыңыз (онымен не істеуге болатындығын және қалай қолданылатынын айтыңыз)
6.Талқылаңыз (өз ойыңызды дәлелдеңіз немесе жаңадан туған бір пікіріңізді айтыңыз)
|
5
|
Оқу нәтижесі бойынша оқушылардың жалпы бағасы
Әр кезеңде топ басшы баллдарын қойып отыру
|
6
|
Жаңа сабақты түсіндіру:
1. «Ақылдың алты қалпағы» әдісімен Махамбет өлеңдерінің «Тайманның ұлы Исатай», «Атадан туған аруақты ер» атты ерлік өлеңдерінің көркемдік ерекшелігін дәлелдер арқылы келтіре түсіндіру.
2. «Идеяларды тоғыстыру»
Бейнероликті көру арқылы өлеңге өзіндік пікір білдіру идеяларын туындату
|
7
|
Жаңа сабақты бекіту:
1. «Даналық ағашы» оқыта үйрету ойыны.
Мәтінмен жұмыс: Оқушылар мәтінді мұқият оқып шығады, мәтін бойынша қиын сұрақтер құрап, қағазға жазады, оны сандықшаға салады.
2. Миға шабуыл әдісі. Махамбет өлеңдерінің маңызы туралы постер қорғау.
|
8
|
Сабақтың шығармашылық кезеңі:
1. Демонстрациялық зерттеу.
«Еркін жазу» әдісімен өз білімдері мен ойларын салыстыру.
1-топ. Махамбет өлеңдерінің қайталанбас құдіреті.
2-топ. Махамбет өлеңдеріндегі Исатайдың тарихи образы.
3-топ. «Тайманның ұлы Исатай», «Исатай деген ағам бар» өлеңдерінің ұқсастықтары.
2.Өзіндік жұмыс
|
9
|
Бағалау.
«Ой қозғау» әдісі
Жеке жұмыс.
Егер мен ... болсам, келешекте ....
Махамбеттің ерлік жырлары туралы эссе жазу
|
10
|
Үй тапсырмасы.
Міндетті деңгей: Махамбет өмірбаянының өлеңдеріндегі көрінісінен мысалдар келтіре отырып, баяндап беру
Лайықты деңгей:Ақынның «Тайманның ұлы Исатай», «Атадан туған ардақты ер» өлеңдеріне талдау жасау.
Шығармашылық деңгей. М.Өтемісұлы поэзиясындағы орын алған армандық сарын, тілек, аңсауға өзіндік пікір білдіру.
|
11
|
Қорытынды.
«Екі жұлдыз, бір тілек», «Сын тұрғысынан бағалау», Формативті бағалау. Әр топ бір-бірін бағалайды, ұсыныс білдіреді. Мұғалімнің жиынтық бағалауы.
|
12
|
Рефлексия.
Рефлексиялық сауалнамаға оқушылар жеке-жеке өз ойларын білдіреді
Сауалнама, стикерлерге жазады
|
№ 2 дарынды балаларға арналған мамандандырылған үш тілде оқытатын мектеп интернатының қазақ тілі мен әдебиеті пән мұғалімі: Утегенова Жулдыз
Сабақ тиімділігін бағалау әдістемелері
Сабақты бағалау парағы
Пән: Қазақ әдебиеті
Мұғалім: Утегенова Жулдыз Тулебековна
Уақыты: 45 минут
Талаптар
|
Комментарий
|
Сыныптағы психологиялық климат
|
|
Оқушылардың қызығушылығы (мотивация)
|
|
Оқушылардың белсенділігі
|
|
Оқушылардың топта бірлесе жұмыс жасауы
|
|
Блум таксономиясы бойынша жоғары деңгейдегі сұрақтар мен тапсырмаларды қолдану
|
|
Сабақ құрылымының жүйелілігі
|
|
Мұғалім және оқушы қолданған әдіс-тәсілдер
|
|
Бағалау тәсілдерін қолдану
|
|
Сабақтың нәтижелілігі туралы жалпылама пікір
|
|
«Дербес жазу» тәсілін бағалаудың критерийлері
Тапсырмалар
|
Критерийлер
|
Көрсеткіштер
|
+
|
-
|
Пікір\көзқарас
|
1. Нақты айқындалған
2. Басқалардың түсінуі үшін қиындық туғызбайды
|
|
|
Дәлел\Аргумент
|
Нанымды және сенуге тұрарлық
|
|
|
Мысал
|
1. Нақты, нанымды
2. Қоғам өмірі үшін салдарын, артықшылығын және зардабын анық көрсетеді.
3.Нақты көздерге сілтеме жасалады
|
|
|
Қорытындылау
|
1. Көзқарас пен пікірдің мәні нақты, қысқа әрі нұсқа түрінде келтірілген
2.Проблеманы шешуде қолданыс табатын нақты ұсыныстар келтірілген
|
|
|
|
Барлығы:
|
|
|
Жұлдыз Өтегенова Төлебекқызы
Оңтүстік Қазақстан облысы, Шымкент қаласындағы №2 дарынды балаларға арналған мамандандырылған үш тілде оқытатын мектеп-интернатының қазақ тілі мен әдебиетінің мұғалімі
Достарыңызбен бөлісу: |
