Ортасы
Жаңа сабақ
Қызған денелердің сәуле шығарып, электромагниттік энергия таратуын жылулық сәулелену деп атайды.
Жылулық сәулелердің барлық түрлері электромагниттік толқынға жатады.
Денелер жылулық сәулелерді шығарумен қатар жұтады.
 
Өзіне келген әр түрлі жиіліктегі сәулелердің энергиясын толық жұтып алатын денені абсолют қара дене деп атайды.
Rт=σT4
Абсолют қара дененің толық сәуле шығару қабілеті оның абсолют температураның төртінші дәрежесіне тура пропорционал.
σ=5,67•10-8Вт/м2К4–Стефан–Больцман тұрақтысы.
RТ-дененің сәуле шығару қабілеті.
Т-абсолют температура. Өлшем бірлігі Кельвин.
Дененің сәуле шығару қабілеті деп беліглі температурада оның бір өлшем беткі ауданынан бір өлшем уақытта барлық жиілікте шығаратын электромагниттік сәулелердің энергиясын айтады.
Абсолют қара дене үшін Е(λ) қисығының максимум күйі сәуле шығаратын дененің температурасына ғана байланысты болады.
Бұл заңдылық сәуле шығаратын денелердің температурасын анықтау үшін қолданылады.
Табыс критерийі
1. Жылулық сәулелену жайлы мағлұмат алады.
2. Стефан – Больцман заңын тұжырымдап, жылулық сәулеленудің түстерге шағылуын ажырата алады.
3. Стефан – Больцман заңының формуласын түрлендіріп, есеп шығаруда қолдана алады.
І топ тапсырмасы: Жылулық сәулелену құбылысын түсіндіру.
Қызған денелердің сәуле шығарып, электромагниттік энергия таратуын жылулық сәулелену деп атайды.
Жылулық сәулелердің барлық түрлері электромагниттік толқынға жатады.
Денелер жылулық сәулелерді шығарумен қатар жұтады.
Тәжірибе:
Өзіне келген әр түрлі жиіліктегі сәулелердің энергиясын толық жұтып алатын денені абсолют қара дене деп атайды.
ІІ топ тапсырмасы:Абсолют қара денені түсіндіру.
Мысалы:
ІІІ топ тапсырмасы: Стефан – Больцман заңын тұжырымдау.
Rт=σT4
Абсолют қара дененің толық сәуле шығару қабілеті оның абсолют температураның төртінші дәрежесіне тура пропорционал.
σ= 5,67•10-8 Вт/м2К4 –Стефан –Больцман тұрақтысы.
RТ-дененің сәуле шығару қабілеті.
Т-абсолют температура. Өлшем бірлігі Кельвин.
Жұптық жұмыс. Есептер шығару
№1. (А) Абсолют қара дененің температурасы 400К болғанда дененің энергетикалық жарқырауы неге тең? ()
№2. (В) Қандай температурада абсолют қара дененің энергетикалық жарқырауы R=459 Вт/м2-ге тең болады?() 3.(С) Балқыту пешін абсолют қара дене деп алып, оның ауданы
S=8 см2 болатын бақылау терезесінен t=5 мин-та шығатын энергиясын табыңдар. Пештің температурасы Т=1000 К.
|
Тақырып бойынша дайындалған слайд презентациялары.
|
Аяқталуы
|
Сабақты бекіту үшін физикалық диктант беремін.
1.Қызған дененің сәуле шығарып, электромагниттік ........... ......таратуын ................................................................... деп атайды.
2.Өзіне түскен әр түрлі жиіліктегі ...................... толық жұтып алатын денені ............................. деп атайды.
3.Алыстағы қызған денелердің температурасын .......................... көмегімен анықтайды.
ҚБ: «Бас бармақ »әдісі
«5-5-1» әдісі Оқушылар сабақ кезінде нені меңгергендері жайлы 5 сөйлем жазады. Одан кейін сол 5 сөйлемді 5 сөзге дейін қысқартады. Соңында 5 сөзді 1 сөзге қысқартады. Оқушылар өздерінің түйінді сөзін бүкіл сыныппен бөліседі.
Үйге тапсырма: дайындық сұрақтары мен 3-жаттығуды орындап, Стефан-Больцман туралы реферат алып келу.
|
Физикалық диктант жазылған карточкалар.
|
Үйге тапсырма: мазмұндау.
|
Дифференциациялау оқушыларға мейлінше қолдау
көрсетуді қалай жоспарлайсыз?
Қабілетті оқушыға тапсырманы
қалайша түрлендіресіз?
|
Бағалау – оқушы білімін
тексеруді қалайша
жоспарлайсыз?
«Жауапты суреттейміз», «Шапалақ», «Бас бармақ», «5-5-1»әдістері және «Бағалау ағашы»
|
Пәнаралық байланыс –
Денсаулық пен қауіпсіздікті
тексеру, АКТ
|
Рефлексия
Сабақтың мақсаты
мен оқу міндеттері
анық па?
Бүгін оқушылар не
үйренді?
Сабақ қалай өтті,
қандай деңгейде
өтті?
|
Бүгінгі сабақ кызықты болды ма?
Тақтада ілінген «бағалау ағашына» стикерлерін жапсырып, бүгінгі сабақтан алған әсерлерін, не ұғынғандарын және қайсы бөлімінің қызықты болғанын берілген стикерлерге жазып, тақтадағы бағалау ағашына жапсырады.
|
Дифференциялау
жоспарым жүзеге
асты ма?
Тапсырмалары
сәйкес болды ма?
Уақыт дәлдігі қалай
болды? Жоспарыма
қандай өзгерістер
енгіздім?
|
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Оқушыларды сабақтың әр кезеңінде бағалау.
2: Дарынды және үлгерімі төмен оқушылардың ерекшелігіне көңіл бөлу.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алады ( оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1: Сабақтың нәтижесіне көңіл бөлу.
2: Рефлексия.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім ?
|
Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:
Атом құрылысы. Атомдық құрылыстар
|
Мектеп:
|
Күні:
|
Мұғалімнің аты-жөні:
|
СЫНЫП: 9
|
Қатысушылар саны:
|
Қатыспағандар:
|
Сабақтың тақырыбы:
|
Жарық кванттары туралы Планк гипотезасы
|
Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
|
9.6.1.2- Планк формуласын есептер шығаруда қолдану
|
Сабақтың мақсаттары
|
-Макс Планк ғалым туралы мәлімет алу
-планк гипотезасымен танысу
-есептер шығару барысында формулаларды қолдану
|
Бағалау критерилері
|
-Макс Планк туралы ақпарат алады
-планк гипотезасымен танысады
-планк формуласын қолданып есептер шығара алады
|
Тілдік мақсат
|
Оқушылар: Ереже айтуда, есептер шығаруда физикалық терминдерді пайдаланып, сөйлей алады
Негізгі сөздер мен тіркестер: Негізгі сөздер мен тіркестер:
Жарық кванты
Абсолют қара дене
Планк гипотезасы
Планк тұрақтысы
Гипотеза–болжам
Дискретті- үзікті
Квант-мөлшер, үлес, бір үлес энергия
Фотон – тыныштық массасы нөлге тең элементар бөлшек
Сыныптағы диалог/жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: сұхбаттасу, пікір алмасу, формулаларды жазу
Талқылауға арналған тармақтар:
топтарға бөлініп берілген тапсырмаларды талқылайды.
Жазылым бойынша ұсыныстар: формулаларды жазу, эссе
|
Құндылықтарға баулу
|
«Мәңгілік ел» құндылықтарын іске асыру .Топтық және жұптық жұмыстарды орындауда бір-біріне құрмет көрсету .Мәңгілік ел идеясы аясында еңбек және шығармашылық өмір бойы білім алу стратегиясы
|
Пәнаралық байланыс
|
Математика, тарих
|
Алдыңғы білім
|
Жылулық сәулелену туралы мәлімет біледі
|
Сабақтың жоспарланған кезеңдері
|
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
|
Ресурстар
|
Сабақтың басы
2 мин
|
Оқушылармен сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу, сабаққа назарын аудару.
«Шаттық шеңбері, тілек шоғы» тренингі арқылы сыныпта психологиялық ахуал қалыптастыру. Шеңбер құру. Бір-біріне жылы тілектерін айтады.
Топқа біріктіру, түрлі-түсті қағаз қиындыларын біріктіру арқылы топқа бөліну
«Интерьвю» әдісі бойынша үй тапсырмасын тексеру
1. Пирометр қандай құрылғы?
2. Қандай денені абсолют қара дене деп атайды?
3. Пирометр не үшін қолданылады?
4. Жазда неліктер адамдар ашық түсті киім киеді?
5. Абсолют қара дене моделі қандай?
6. Абсолют қара дене ұғымыгн кім енгізді?
Сөздік бағалау (ауызша кері байланыс)
Тұсаукесер.
Сабақтың жаңа тақырыбын ашу үшін 1.«Стоп кадр» арқылы М.Планк өмірінен слайд көрсетіледі.
|
Түрлі-түсті қағаздар
микрафон
|
6 мин
|
Білу
3 мин
|
Жаңа тақырып
«Галереяға саяхат» әдісін қолданып жасырылған ұяшықтардағы ғалым суреттерін табу, оған мәлімет беру арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашады.
Дескриптор:
әр ұяшықтағы көрсетілген ғалым туралы ақпарат береді
ғалымның ашқан заңдылықтарын айтады
|
фотосуреттер
|
Сабақтың ортасы
Түсіну
3 мин
Зерттеу кезеңі
Қолдану
10 мин
|
Тапсырма 1 Жеке жұмыс
Дескриптор:
-абсолют қара дененің сәулеленетін және жұтатынын
-сәулелену қуаты неге тәуелді екендігін табады
№1 тапсырма Оқулықпен, ресурс парақтарымен жұмыс.
Жаңа тақырыпты талқылау үшін «Ойлан. Жұптас. Бөліс» арқылы түсінеді, талдайды.
1. АКТ-ны қолдана отырып, әр жұп берілген тапсырмамен танысады.
2. Оқушылар жаңа тақырыпты жұппен талқылап, меңгеріп, жұмыс дәптерімен жұмыс істейді, берілген формулаларды жіктеп жазып, берілген деңгейлік есептерді шығарып, №2 тапсырманы орындайды.
№2 тапсырма. Есептер шығару
1. Фотонның энергиясы 2,8*10-19Дж. Электромагниттік толқын ұзындығы қандай?
2. Қызыл түсті сәуле толқын ұзындығы 0,7 ∙10 -6 м үшін фотон массасы
(с = 3∙108 м/с; h = 6,63∙10–34Дж∙с)
3. Толқын ұзындығы 10–10 м рентген сәуле шығаруына сәйкес келетін фотонның массасы мен энергиясы.
№3 кеңейтілген тапсырмалар беріледі
№
|
Сәуле шығару түрлері
|
λ, м
|
ν, Гц
|
Ε, Дж
|
m, кг
|
p, кг*м/с
|
1
|
Инфрақызыл сәуле
|
10-5
|
|
|
|
|
2
|
Көрінетін сәуле
|
5,5*10-7
|
|
|
|
|
3
|
Ультракүлгін сәуле
|
1,1*10-7
|
|
|
|
|
4
|
Ренген сәуле шығару
|
3,1*10-10
|
|
|
|
|
5
|
Гамма-сәуле шығару
|
1,2*10-13
|
|
|
|
|
№4 тапсырма. Жаңа тақырып бойынша сұрақтарды қайта бағыттап немесе түрткі сұрақтар арқылы жауапты нақтылауға арналған тест тапсырмаларын беремін.
Тапсырма 2 Жұптық жұмыс
Қай тұжырым дұрыс қайсысы жалған екенін көрсетіңіз
№
|
Сұрақ
|
дұрыс
|
бұрыс
|
1
|
Энергия квантының формуласы Е=hv
|
|
|
2
|
Планк тұрақтысының мәні 6,62*10-34 Дж*с
|
|
|
3
|
Планк өз гипотезасын 1905 жылы ұсынды
|
|
|
4
|
Энергия квантының элементар бөлшегі-фотон
|
|
|
5
|
Энергия тек декретті түрде бола алады
|
|
|
6
|
Қара дене қара түсті дене деп аталады
|
|
|
Дескриптор:
-Планк гипотезасын ашқан ғалымды біледі
-берілген тұжырымдардың қайсысы дұрыс,қайсысы жалған екенін табады.
|
