Сабақтың тақырыбы: Орта ғасырдағы Қазақстан жерінде ғылым

ІҮ. Сабақтың мақсаты

• Х-ХІІғ. ғылымның даму себептері,көрнекті ғалымдар, олардың еңбектерінің тарихи маңызын бірлесе оқып түсіну;
• Ғалымдардың ғылыми еңбектерін,көркем шығармаларын түсініп оқуға, ізденіске дағдыландыру;
• Аға ұрпақ өкілдерінің іс-әрекеті арқылы адамгершілікке, кішіпейілділікке, имандылыққа тәрбиелеу.
• Түрік даласындағы ғалым бабаларымыз туралы тарих не дейді екен? Құрметті Түркі ұрпағы! Бабалармен тілдесіп көрейік.

• Тіл білімі
• М.Қашғари /1030-1090ж./
• Ж.Баласағұн /1021-1075ж./

• Жаңа білім алу

• Әдебиет
• А.Иүгнеки /туған,өлген жылы белгісіз/,
• Қ.А.Йассауи /1103-1167ж./

• Ғылымның дамуы
• Әл-Фараби
• /870-950ж./,
• Әл-Бируни
• /973-1050ж./

• Әл-Фараби
• /870-950ж./

• Отырарда туған

• Отырарда
• қыпшақ тілінде
• білім алған

• Философ,
• музыкант,
• математик

• Аристотельден кейінгі
• әлемдегі екінші ұстаз

• Исфахан,Бағдат,
• Дамаск қалаларында
• араб тілін үйренген

• Махмуд Хусейн ибн Мұхаммед Қашқари
• /1030-1090ж./
• М.Қашғари алғаш Қашғарда,кейіннен Орта Азия мен Иранның ірі қалаларында білім алған.Араб тілін жетік білген ғұлама өзінің туған тілін зерттеуге бар ғұмырын арнаған. “Түрік тілдерінің сөздігі” деген үш кітаптан тұратын өшпес мұрасы қалды.
• Түркілер туралы М.Қашқари былай деп жазған : “Ұлы Тәңір айтады:” Менің бір тайпа қосыным бар . Оларды “Түрік“ атап,Күншығысқа қоныстандырдым.
• Түріктер -көрікті,өңдері ұнамды, жүздері мейірімді,
• әдепті, үлкендерді құрметтей білетін кішіпейіл, уәделерінде берік тұратын мәрт және сол сияқты көптеген жақсы қасиеттерге ие ашық -жарқын жандар.“

Түркі ғұламалары,олардың еңбектері

• А.Иүгнеки

• “Құт негізі-
• білік”

• Әл-Бируни
• /973-1050ж./

• “Асыл тастар”,
• “Бұрынғы
• ұрпақтар
• ескерткіші”

• Ж.Баласағұн
• /1021-1075ж./

• “Ақиқат
• сыйы”

• “Даналық
• кітабы”

• Қ.А.Йассауи\
• /1103-1167ж./

• Жаңа сөздермен жұмыс
• Шам,
• гелиоцентрлік жүйе,
• ұлы хас-хажип,
• Йасы.

• ҮІ. Түсінгенін тексеру
• Кітап –досың, ақылшың.

• 1.Қазақстанда ғылымның дамуына не себеп болды?
• 2.Ғылымның дамуына Әл-Бируни қандай еңбек сіңірді?
• 3.Жазба әдебиет өкілдерінен кімдерді білесің?

• Венн диаграммасы

• Әл-Фараби

• М.Қашғари

• ҮІІ. САБАҚТЫ БЕКІТУ.

• Тарихы,тілі,ғылымы,
• әдебиеті,этнографиясы

• Өмірі,қызметі,ашқан
• жаңалықтары,
• қалдырған мұрасы,
• басқалардың берген
• бағасы

• Ғұлама ғалымдардың
• еңбектерінен не үйренеміз?

• Аңыз-әңгіме,
• мақал-мәтелдер,
• шешендік сөздер

• Жан-жақты болу,білімді,
• білікті,дана,кішіпейіл,
• иманды,рухани бай болу

Бес жолды өлең-синквейн 1.Ғалым. 2.Данышпан,ғұлама. 3.Білімді,сауатты,ізденімпаз. 4.Оқыды,үйренді,зерттеді,мұра қалдырды. 5.Түркі тілдес халықтардың көптеген ғалымдарын әлем таныған.

• Сәйкестендір

• $ 20
• оқып,түсінік айту.

• ҮЙГЕ ТАПСЫРМА

• Әл-Фараби-энциклопедист –ғалым,
• Қ.А.Йассауи-сопылық ілімнің насихатшысы деген тақырыптарда реферат жазу

• “ЖОБА ҚОРҒАУ”

• НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
• РАХМЕТ !