Құрылысы, қызметтері жағынан түрліше болып келетін 3 түрлі РНҚ белгілі: а-РНҚ, т-РНҚ, р-РНҚ
а-РНҚ- ақпараттық;
т-РНҚ- тасымалдаушы;
р-РНҚ-рибосомалық.
|
Жаңа тақырыпты меңгеру
|
|
Слайд 5
|
8 минут
03:00-03:30
03:30-03:40
03:30-03:40
03:40-04:40
|
Тапсырма №1. Кестені толықтыру
РНҚ-ның белгілері
|
РНҚ-ның ерекшелігі
|
1.Негіздері
|
|
2.Көмірсуы
|
|
3.Молекуласы-ның тізбегі
|
|
4.Түрлері
|
|
Тапсырма №2. Проблеманы анықтау, себептерін тауып қорытындылау
Сұрақ: РНҚ неге бір тізбекті ?
Дәлелдері:
1.Қанты
2.Азотты негізі
Себептері:
1.
2.
Қорытынды:
|
|
Дескриптор:
1. РНҚ-ның ерек-шелігін ажыра-тып, жазады.
Дескриптор:
1.РНҚ типтерінің құрылысы мен қызметтерін ажыратады
|
Слайд 6
Слайд 8
|
3 минут
04:50-05:00
05:00-05:10
05:10-05:20
Бекіту
|
Тапсырма №3 Биологиялық диктант
1.РНҚ-да азоттық негіздерден тиминнің орнына ............ кездеседі .
2.Рибозаның қосымша ...........тобы қос ширатпалы құрылымның түзілуін тежейді
3.РНҚ-ның .... түрі бар.
4. Урацил тиминнен 5 ........... тобының болмауымен ерекшеленеді.
тапсырма №4. Кестені толтыру
Ақпарат-тық- (аРНҚ)
|
Тасымалдау-шы- (тРНҚ)
|
Рибосо-малық -(рРНҚ)
|
1.
2.
3.
|
1.
2.
3.
|
1.
2.
3.
|
|
Тақырыпты меңгергенін анықтау
|
Дескрипторлар:
1.РНҚ типтерінің құрылысы мен қызметтерін салыстырып, ажыратады.
|
Презентация
Слайд 10
|
05:50-06:00
|
Сабақты қорытындылау + - таңбаларын қолданып өз өзіңізді бағалаңыз
Бүгінгі сабақта:
|
+ -
|
Мен ................... білдім
|
|
Мен ................. ажыраттым
|
|
Мен ....................түсіндім
|
|
Мен .....................ажырата аламын
|
|
Тапсырмалар жауаптары:
Тапсырма №1
Жауабы:
1.Аденин, гуанин, цитозин және урацил
2.Рибоза
3.Біртізбекті
4. а-РНҚ, т-РНҚ, р-РНҚ
Тапсырма №2
Жауабы:
Дәлелдері:
1.Қанты рибоза
2.Азотты негізі: аденин, гуанин, цитозин және урацил
Себептері:
1. Қосымша гидрокси тобы бар, рибоза болып табылады. Ал, қосымша гидрокси тобы қосширатпалы құрылымның түзілуін тежейді
2. Азоттық негіздерден тиминнің орнына урацил кездеседі. Урацилда 5 метил тобы болмайды. Осыған байланысты А-У арасында гиброфобтық әрекеттесу күші әлсіз болады. Ал бұл тұрақты қосширатпалық құралымның түзілу мүмкіндігін төмендетеді.
Қорытынды:РНҚ молекулалық құрылымына байланысты бір тізбекті, ол қызметіне әсерін тигізеді.
Тапсырма №3
Жауабы:
1. урацил
2. гидрокси
3.үш
4. Метил
Тапсырма №3
Жауабы: (мүмкін болатын жауаптар)
1.Ақпараттық:
- аРНҚ молекуласы тиісті гені бар ДНҚ-ның белгілі учаскесінде синтезделеді жəне сол геннің көшірмесін дəл түсіріп алады
- ДНҚ-ға РНҚ- полимераза ферменті әсер еткеннен кейін синтезделеді
2. Тасымалдаушы:
- Активтелген амин қышқылдарын ақуыз синтезделетін орынға жеткізу
- Рибосомалармен әрекеттесетін бөліктері, аминқышқылдармен, ферменттермен, антико-дон деп аталатын үш нуклеотидтің ерекше реттілігімен байланысатын орындары болады
3.Рибосомалық:
- Рибосомада орналасқан
- Ядрошықта синтезделеді
|
|
|
Слайд 12
|
